Alternatif Tıp Tedavisinde Önemli Bir Yeri Olan Berberin Bileşiği ve Yaygın Hastalıklar Üzerine Etkisi Nedir?

Çin’de uzun zamandır alternatif tıp alanında kullanılan ve önemli bir yere sahip olan Berberin’e beraber göz atalım istedim ancak ilk olarak ufak bir hatırlatma ile başlamak istiyorum Berberin bileşiği ve bazı hastalıklar üzerine etkilerini içeren bilgileri bilimsel çerçevede olması için makaleleri kaynak aldım ancak eğer bir tedavi sürecinde iseniz okuduğunuz bu bilgilere dayanarak kendi kararınızla Berberin bitkisini tedavi sürecenize eklemeyin amacım daha çok  ilgisi olan kişilerin bilgilenebileceği ve verdiğim referanslarla da daha fazlasına ulaşabileceği ufak bir derleme yapmak.

Berberin Nedir?

Berberin;  Coptis chinensis, Berberis vulgaris, Rankinia diemensis, Mahonia fortunei   ve Hydrastis canadensis gibi bitkilerde bulunan yüksek güvenilirlik profiline sahip anti-bakteriyel özelliğe sahip aynı zamanda bazı hastalıkların tedavi sürecine yardımcı olduğu düşünülen bir bileşiktir.

 

Berberin ile İlgili Bilimsel Çalışmalar Nelerdir?

Berberin Çin’de çok uzun süredir bakteriyel ishal tedavisinde tercih edilmektedir. Son çalışmalarda ise Berberin’in diyabet, hiperlipidemi, kalp hastalıkları, kanserler ve inflamatuar hastalıklar gibi kronik, multifaktöriyel hastalıkların tedavisinde etkili olabileceğini ve kilo kontrolünde, bağırsak florasında olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir (1). Ayrıca, laboratuvar çalışmalarında terapötik etkilerini açıklayan çeşitli molekülleri ve sinyal yolları da tespit edilmiştir.  Berberinin alternatif tıptaki yerini daha yakından bakacak olursak ilk olarak giderek daha sık karşılaştığımız diyabet hastalığı üzerine olan etkilerinden başlıyorum:

Berberinin Diyabet Hastalığına Etkileri 

Diyabet; hiperlipidemi, hipertansiyon, genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle sonuçlanabilen klinik bir durumdur. Uluslararası Diyabet Federasyonu istatistiklerine göre: 2013 yılında toplam 382 milyonken 2035’te 592 milyon olacağı öngörülmektir.

Berberin’in diyabetle ilgili bir çok moleküler mekanizma ve sinyal yolaklarıyla ilişkili olduğu anlaşılmasına rağmen aslında tüm mekanizması tamamiyle aydınlatılılamamıştır ancak aydınlatılan kısımları da yeterince ilgi çekici bence 🙂

  • Berberinin hücre içi enerji homeostazında önemli bir role sahip olan AMPK molekülünü aktive ederek açlık kan şekeri konsantrasyonunu düşürmede yardımcı olduğu (2,3,4)
  • Kas ve karaciğer hücrelerinde insülin reseptörlerini düzenleyerek insülin duyarlılığını geri kazandırmada olumlu etkileri (5)
  • Ayrıca Tip 1 Diyabette insülin sekresyonunu desteklediği ve antioksidan özelliği ile pankreatik hücre adacıklarını koruduğu gösterilmiştir (6,7).   

2012 yılında yapılan klinik bir çalışmada, metformin veya sülfonilüreler gibi standart glikoz düşürücü ajanlarla kombine edildiğinde, Berberin’in tip 2 diyabetik hastalarda ek glukoz düşürücü etkinlik gösterdiği öne sürülmüştür. Ancak Berberin’in en büyük avantajı glukoz düşürücü ilaçlarla karşılaştırıldığında daha güvenilir bir profilinin olması. Örneğin, bazı ilaçlar kronik hepatit ve tip 2 diyabetli hastalarda daha fazla karaciğer fonksiyonlarında bozulmalara yol açabilirken Berberin’nin karaciğer fonksiyonlarını iyileştirdiği ve kan glukoz seviyesini düşürdüğü gözlemlenmiştir (8).

Berberinin Hiperlipidemi Üzerine Etkileri 

Bu konuya da değinmeden hemen önce şunu belirtmek istiyorum ki yapılan çalışmalarda Berberin’in karaciğer ve kaslarda her hangi bir olumsuz etkisi gösterilmemiştir. Bu yüzden de yan etkileri olduğu düşünülen ilaçlara oranla özellikle Asya’da Berberin daha önemli bir yere sahiptir.

  • Bazı kolestrol düşürücü ilaçlardan farklı bir yol izleyerek karaciğer hücrelerindeki LDL Reseptörlerini arttırdığı gösterilmiş ayrıca lipid oluşumunu inhibe eden AMPK aktivasyonunu teşvik ederek lipid disregülasyonunu iyileştirdiği ve yağlı karaciğeri önlediği görülmüştür (9,10,11).
  • Yapılan bir çalışmada Berberin’in iyi kolestrol olarak bilinen HDL arttırdığı tespit edilirken toplam kolesterolü 13% – 31% aralığında, kötü olarak bilinen LDL kolesterolü 10% – 25% , trigliseridi ise 20% – 35% azalttığı bildirilmiştir (12).
  • Başka bir araştırmada ise batı ilaçları ile berberin kullanıladığında trigiliserid ve LDL kolestrolünün düşürülmesinde aynı zamanda HDL kolesterolün arttırılmasında batı ilaçlarının tek başına kullanılmasından daha etkin olduğu gösterilmiştir.

Berberinin Kanser Hastalığına Etkileri 

Berberin’in benim için iki tane oldukça önemli özelliği var ve ilkine hemen burda değiniyorum ♥

  • In vitro yani laboratuarda yapay koşullarla yapılan çalışmalarda  kolon kanseri, akciğer kanseri, meme kanseri ve lösemi hücre hatları dahil olmak üzere çeşitli insan tümör hücrelerinde apoptotik aktiviteye sahip olduğu bildirilmiştir. Ancak bilindiği kadarıyla in vivo çalışmalarda antikanser özelliği gösterilememiştir (13).
  • Bazı klinik çalışmalarda ise radyoterapi tedavisi gören hastalarda akut semptomların azaldığı saptanmıştır. Dolayısıyla kanser hastalığı tedavi sürecini Berberin ile desteklenebileceği düşünülmektedir (14).

Berberinin Enflamasyon Üzerine Etkisi

Enflamasyon; metabolik, kardiyovasküler hastalıklar ve kanser oluşumunda önemli bir faktördür, Berberin’in antiinflamatuar aktivitesi, bu hastalıklara karşı yararlı etkiler oluşturabilir (14).

  • Obez olmayan diyabetik farelerde yapılan bir çalışmada Berberin’in antiinflamatuar ve immün düzenliyici özellikleri ile Tip 1 Diyabetin gelişimini bloke ettiği bulunmuştur (15).
  • Aynı zamanda diyabetik ve obez farelerde yağ dokudan proinflamatuar sitokinler salgılanmasını inhibe ettiği de saptanmıştır (16).

Berberinin Bağırsak Üzerine Etkisi

  • Berberin bağırsaklardan glukoz emilimini azaltarak kanda glukozun yükselmesini önleyebilir (17).
  • Buna ek olarak Tip 2 Diyabete de bağırsakların mikrobiyotasında değişikler yaparak olumlu etkiler gerçekleştirebilir. Obez insanlar ve hayvanlarda bağırsak florası ile ilgili olan bir araştırmada aşırı kilolu olan hastalarda daha çok bulunan Firmicutes bakterisini azaltırken Bacteroidetes sayısını arttırmaktadır. Zhang’in araştırmasında bu şekilde bağırsaktaki mikrobiyotayı düzenleyerek obezite ve insülin direncini önleyebileceği mümkün görülmektedir (18, 19, 20).
  • Ayrıca kısa zincirli yağ asitlerini üreten bakterilerin sayısını arttırdığı bildirilmiştir; böylelikle de bağırsak,  kısa zincirli yağ asitlerinin yararlı etkilerinden olan bağırsak bariyer fonksiyonunun gelişmesi, patojenler için geçirgen olmayan bir çevrenin oluşturulması ve enflamasyonun azaltılmasını destekler (17).

Berberinin Yağ Hücreleri Üzerine Etkisi

Benim için Berberin konusunda 2 tane önemli nokta var demiştim ki birini zaten yukarıda söyledim.  Şimdi ise sonuncusu ve dikkatimi oldukça çeken yağ hücrelerine olan etkisinden bahsetmek istiyorum ♥

  • Berberin’in anti-adipojenik etkisini anlayabilmek için bir çok adipojenik enzim çalışılmıştır.
  • In vitro bir çalışmada hücreler Berberin ile muamele edildiğinde adipogenezi yani küçük öncü yağ hücrelerinin farklılaşmasını ve içerisine yağ depolamasını olgun yağ hücresi oluşumunu azalttığı saptanmış bunu da adipogenez esnasındaki etkili olan enzimleri ve farklılaşma transkripsiyon faktörlerinin etkilerini azaltarak gerçekleştirmiştir (21).
  • Aynı zamanda berberin ile muamele edilen hücrelerde gliserol sekresyonunun, enflamasyon faktörlerinin ekspresyonunun azaldığı saptanırken lipolitik enzimlerin ise arttığı tespit edilmiştir (21).

Berberinin Yan Etkileri Nelerdir?

Makalelerin çoğunda berberinin tedavi sürecinde güvenli olduğu ve istenmeyen reaksiyonların ve yan etkilerin görülme sıklığının düşük olduğu, deney sırasında önemli organlarda ciddi yan etkileri olmadığı görülmüştür (22). Ancak bazı çalışmalarda sindirim sisteminde mide bulantısı, ishal, kabızlık gibi yan etkiler gözlemlenmiştir (23, 24,25). 

KAYNAKÇA

P. Singh and S. Mahajan, “Berberine and its derivatives: a patent review (2009–2012),” Expert Opinion on Therapeutic Patents, vol. 23, no. 2, pp. 215–231, 2013

R. Vuddanda, S. Chakraborty, and S. Singh, “Berberine: a potential phytochemical with multispectrum therapeutic activities,” Expert Opinion on Investigational Drugs, vol. 19, no. 10, pp. 1297–1307, 2010

Derosa, P. Maffioli, and A. F. G. Cicero, “Berberine on metabolic and cardiovascular risk factors: an analysis from preclinical evidences to clinical trials,” Expert Opinion on Biological Therapy, vol. 12, no. 8, pp. 1113–1124, 2012

Zhang, X. Xiao, K. Feng et al., “Berberine moderates glu- cose and lipid metabolism through multipathway mechanism,” Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2011, Article ID 924851, 10 pages, 2011

S. Lee, W. S. Kim, K. H. Kim et al., “Berberine, a natural plant product, activates AMP-activated protein kinase with beneficial metabolic effects in diabetic and insulin-resistant states,” Diabetes, vol. 55, no. 8, pp. 2256–2264, 2006

-H. Chueh and J.-Y. Lin, “Berberine, an isoquinoline alkaloid in herbal plants, protects pancreatic islets and serum lipids in nonobese diabetic mice,” Journal of Agricultural and Food Chemistry, vol. 59, no. 14, pp. 8021–8027, 2011

H. Chueh and J. Y. Lin, “Protective effect of berberine on serum glucose levels in non-obese diabetic mice,” International Immunopharmacology, vol. 12, no. 3, pp. 534–538, 2012.

Micol Tillhon a, Luis M. Guama ́ n Ortiz a,b, Paolo Lombardi c, A. Ivana Scovassi a,* . Berberine: New perspectives for old remedies. Biochemical Pharmacology 84 (2012) 1260–126

Q.Tang,W.Wei,L.M.Chen,andS.Liu,“Effectsofberberine on diabetes induced by alloxan and a high-fat/high-cholesterol diet in rats,” Journal of Ethnopharmacology, vol. 108, no. 1, pp. 109–115, 2006

Lee S, H. J. Lim, J. H. Park, K. S. Lee, Y. Jang, and H. Y. Park, “Berberine-induced LDLR up-regulation involves JNK path- way,” Biochemical and Biophysical Research Communications, vol. 362, no. 4, pp. 853–857, 2007

-M. Brusq, N. Ancellin, P. Grondin et al., “Inhibition of lipid synthesis through activation of AMP kinase: an additional mechanism for the hypolipidemic effects of berberine,” Journal of Lipid Research, vol. 47, no. 6, pp. 1281–1288, 2006

Dong H, Wang N, Zhao L, Lu F. Berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus: A systemic review and meta-analysis. Evid Based Complement Alternat Med, 2012, 2012: 591654

Tillhon M, Guamán Ortiz L M, Lombardi P, Scovassi A I. Berberine: New perspectives for old remedies. Biochem Pharmacol, 2012, 84: 1260–1267

YAO Jing1, KONG WeiJia2 & JIANG JianDong3*. Learning from berberine: Treating chronic diseases through multiple targets. September 2015 Vol.58 No.9: 854–859

Cui G, Qin X, Zhang Y, Gong Z, Ge B, Zang Y Q.Berberine differentially modulates the activities of ERK, p38 MAPK, and JNK to suppress Th17 and Th1 T cell differentiation in type 1 diabetic mice. J Biol Chem, 2009, 284: 28420–28429)

Jeong H W, Hsu K C, Lee J W, Ham M, Huh J Y, Shin H J, Kim W S, Kim J B. Berberine Suppresses Proinflammatory Responses Through AMPK activation in macrophages. Am J Physiol Endocrinol Metab, 2009, 296: E955–964

Bing Pang,1 Lin-Hua Zhao,2 Qiang Zhou,3 Tian-Yu Zhao,1 Han Wang,1 Cheng-Juan Gu,1 and Xiao-Lin Ton g.1 Application of Berberine on Treating Type 2 Diabetes Mellitus. International Journal of Endocrinology Volume 2015

S. Hotamisligil, “Inflammation and metabolic disorders,” Nature, vol. 444, no. 7121, pp. 860–867, 2006.

D. Cani and N. M. Delzenne, “The role of the gut microbiota in energy metabolism and metabolic disease,” Current Pharma- ceutical Design, vol. 15, no. 13, pp. 1546–1558, 2009

K. DiBaise, H. Zhang, M. D. Crowell, R. Krajmalnik-Brown, G. A. Decker, and B. E. Rittmann, “Gut microbiota and its possible relationship with obesity,” Mayo Clinic Proceedings, vol. 83, no. 4, pp. 460–469, 2008.

Bong-Hyuk Choi1, In-Sook Ahn1, Yu-Hee Kim1, Ji-Won Park1, So-Young Lee1, Chang-Kee Hyun,1Myoung-Sool Do.1,2 Berberine reduces the expression of adipogenic enzymes and inflammatory molecules of 3T3-L1 adipocyte. Experımental and Molecular Medıcıne, Vol. 38, No. 6, 599-605, December 2006

Xia, X., Yan, J., Shen, Y., Tang, K., Yin, J., Zhang, Y., Yang, D., Liang, H., Ye, J., Weng, J., 2011. Berberine Improves glucose metabolism in diabetic rats by inhibition of hepatic gluconeogenesis. PLoS One 6, e16556.

Ding, C.P., Zhang, R.L., Pan, C.S., Jie, Y.Q., Yuan, F., 1996. Clinical observation of 21 cases of berberine in treatment of non insulin dependent diabetes mellitus. Chinese Rural Medical 24, 19–20 (in Chinese).

Cao, Y., 2007. Clinical Research on Multiple Factor Intervention of Improving the Insulin Resistance (M.S. thesis). Shandong University of Traditional Chinese Medicine (in Chinese).

Sheng, Z.X., Xie, D.H., 2010. Therapeutic effect of berberine on the levels of in flammatory factors in type 2 diabetic patients. New Medicine 41, 177–180.

Hakkında: Merve Çulha

Merhabalaar :) 2017 yılında Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezun oldum ve aynı yıl içerisinde temel tıp bilimlerinde Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalında yüksek lisansa başladım, şu an tez dönemindeyim. Akademik eğitim sürecimde kendimi geliştirmek ve öğrendiklerimi karşı tarafa sağlıklı bir şekilde aktarmak en büyük amacım ve tabi ki bunun için de bolca makale okuyarak düşünce ve bakış açımı geliştirmek benim için oldukça önemli. Bu sitede paylaştığım yazılarımla da araştırdığım makalelerdeki önemli gördüğüm noktaları sizlere aktarmaya çalışacağım ayrıca sağlıklı beslenme konusunda sizlere yardımcı olabileceğini düşündüğüm noktalara değineceğim.

Buna da bakın

PCOS VE BESLENME

Polikistik Over Sendromu (PKOS) Nedir? İlk önce PCOS nedir? Hangi bireylerde daha sık görülür? Hastalığın …

4 yorumlar

  1. Gerçekten çok faydalı bir yazı olmuş, ellerinize sağlık. 🙂

  2. Bilimsel bilgiler ve makalenin akıcı üslubu birleşmiş. Sıkılmadan bilgi edinmiş olduk.Ellerinize sağlık, Sağlıklı günler dilerim.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.