Hangi soruya cevap arıyorsun?

Ana vatanı Güney Amerika’nın kuzeybatı kısmı olan bitki zamanla Afrika , Güney Asya, Hindistan vb. çeşitli topraklarda yaygın olarak üretilmektedir. Dünyada kabak üretiminin en çok olduğu ülke ise Çindir. Sıralamayı Hindistan , Rusya , ABD , Mısır ve Ukrayna takip etmektedir. Afrika’da ise beslenme bakımından bal kabağı önemli bir sebzedir.

Türkiye’de toplam kabak üretim miktarı 337,882 tondur.Bu üretim miktarı ile Türkiye kabak üretimi bakımından dünyada 12. Sırada yer almaktadır. Üretimin Karadeniz bölgemizde çoğunluk göstermesinin yanı sıra en çok üretim Samsun ilinde yapılmaktadır.

Ülkemizde Cucurbitareae familyasına ait kabakgil türlerinin büyük bir kısmı yetiştirilmektedir. Ülkemizde de yetiştirilen balkabağının( Cucurbita Moschata ) ise pek çok şekilde tüketim yolları vardır. Etli kabuğundan tohumuna kadar taze tüketebildiği gibi konserve olarak ya da hazır yemek sanayisinde de kullanılmaktadır.Yetiştirilen tohum çeşidine göre ülkemizde kuruyemiş olarak da yaygın şekilde tüketilmektedir.

Dünya geneline baktığımızda ; Kore’de kabak çorbası ya da meyve suyu olarak tüketebildiği gibi şekerler ve ekmekler yani çeşitli yiyeceklere de dahil edilmektedir.ABD ve Kanada’da balkabağı cadılar bayramı ve şükran günü sembollerindendir. Kabak çekirdeği ve kabak çekirdeği yağı da bazı ülkelerde yaygın şekilde tüketilmektedir.

Bitkisel Özellikler ;

Balkabağının bilimsel ismi Cucurbita Moschata ‘ dır. Etli, genel olarak yeşil bir yapıya sahiptir fakat sarı ve turuncu renkleri de içerir. Sert ve darbelere dayanıklı kabuğu vardır. Halk arasında ne kadar sert olursa o kadar lezzetli olduğu bilinir ve iyi kabağın sapı kuru , dilimleri düzgün olur. Balkabağına halk arasında mantaş kabağı , tatlı kabağı ve kışlık kabak da denmektedir. Kuruyemiş olarak da kullanılmasının yanı sıra bağırsak parazitlerinin giderilmesinde etkin bir besin olarak kullanılan kabak çekirdeği protein , yağ , mineral maddeler ve aminoasitler yönünden oldukça zengindir.

Balkabağının sağlık açısından etkileri ;

Balkabağında eşsiz doğal yenilebilir maddelerin bulunmasından dolayı önemli tıbbi özelliklere sahiptir. Balkabağı alkaloidler , flavonidler ve palmitik , aleik , linoleik asit gruplarına ait birkaç fito oluşturucu bileşenleri de bulunur.
Besleyici ve yüksek lif içeriğe sahiptir bu özelliğinden dolayı bağırsak hareketlerinin düzenlenmesinin yanı sıra kilo kontrolünü sağlamak isteyen bireylerin diyetlerinde balkabağına yer vermesi vücuda zengin vitamin ve minerallerin alınmasını sağlar.
Balkabağı içerdiği aminoasit ve mineraller sayesinde anti-aging ( Yaşlanma Önleyici ) özelliğine sahiptir.Deri hücrelerini yenileyip deriye , saç diplerine dayanıklılık ve canlılık verir.
Yapılan araştırmalara göre balkabağı antidiyabetik , antioksidan , antimikrobiyal , yüksek kolesterolden koruyan , immün güçlendirici , antioksidan potansiyeli yüksek , kansere karşı savaşan ve önleyen , mesane taşının oluşumunu önleyici , ruh halini düzenleyici , görme yeteneğini arttırıcı özelliklere sahiptir. Diyabet probleminin giderek arttığı bilinen bir gerçektir ve balkabağının etli kısmının diyabet önleyici özelliğinin olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Balkabağı fazla tüketiminde vücutta oluşabilecek etkiler ;

Balkabağının fazla tüketimi vücutta ( Ayak tabanları , Avuç içi ) sarı , turuncu renk değişimine neden olabilir.

Gıdanın yenilebilir 100 g’ı için bileşen değerleri ;

Bileşen	Birim	Ortalama	Minimum	Maksimin
Enerji	kcal	41	34	63
Enerji	kJ	171	140	263
Su	g	88,66	82,86	90,53
Kül	g	0,81	0,72	0,98
Protein	g	0,46	0,38	0,56

Yağ, toplam	g	0,20	0,16	0,22
Karbonhidrat	g	8,72	6,63	13,94
Lif, toplam diyet	g	1,16	0,56	1,73
Lif, suda çözünür	g	0,40	0,10	0,72
Lif, suda çözünmeyen	g	0,77	0,46	1,02
Tuz	mg	7	1	17
Glukoz	g	1,57	1,01	2,22
Demir, Fe	mg	0,26	0,15	0,40
Fosfor, P	mg	19	14	34
Kalsiyum, Ca	mg	31	21	46
Magnezyum, Mg	mg	18	12	22
Potasyum, K	mg	290	199	348
Sodyum, Na	mg	3	0	7
Çinko, Zn	mg	0,14	0,10	0,19
Tiamin	mg	0,038	0,016	0,062
Riboflavin	mg	0,046	0,027	0,058
Niasin	mg	0,836	0,685	0,938
B-6 vitamini, toplam	mg	0,112	0,078	0,214
A vitamini	RE	343	197	550
Beta-karoten	µg	4114	2368	6604
Likopen	µg	417	0	1214

Kaynakça

Balkaya, Ahmet, Mehtap Özbakır, ve Onur Karaağaç. “Karadeniz Bölgesi’nden Toplanan Bal Kabağı (Cucurbita Moschata Duch) Populasyonlarındaki Meyve Özelliklerinin Karakterizasyonu ve Varyasyonun Değerlendirilmesi” Tarım Bilgileri Dergisi: Journal of Agricultural Sciences 16 (2010) 17-25.

Tomar, Radha, Mukesh Yadav, Shalini Jain, GBKS Prasad. “Medicinal and Biological Potential of Pumpkin: an Updated Review.” Nutrition Research Reviews (2010), 23. 184-190.

Lee, Bog-Hieu ve Young-Nam Kim. “Comparison of the Chemical Compositions and Nutritive Values of Various Pumpkin (Cucurbitaceae) Species and Parts.” Nutr Res Prac 2012, Feb, 611: 21-27.

Gwanama, C., MT Labuschagne, AM Botha. “Cucurbita Moschata’daki genetik Varyasyonun Rastgele Çoğaltılmış Poliformik DNA (RAPD) Belirteçleri ile Analizi.” Eyphtica (2000) 113: 19-24.

Figueredo, E. “Pumpkin Cucurbita Pepo, Squash Cucurbita Moschata.” Food-Plant Source, 279-J Allergy Clin Immund, 2000, 106-402.

Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı, Besin Bileşim Cetveli, 2018.