Sporcularda En Çok Kullanılan 4 Ergojenik Ürün

   Kimilerimizin bilinçli kimilerimizinse bilinçsizce tükettiği ergojenik ürünlerden en popüler dördünü yakından inceleyelim.

KAFEİN

    Matein veya guaranin olarak da bilinen kafein; kahvede, çayda, guaranada ve az miktarda kakaoda bulunan bir alkaloiddir. Kafenin sporcularda ki olası faydaları; dayanaklılık performansını iyileştirir ve zihinsel uyanıklığı artırır. Bununla beraber yağların mobilizasyonuna yardımcıdır. Yapılan çalışmalarla antreman veya maçtan 30-60 dakika önce 3-6 mg/kg dozunda alınan kafeinin performansı ve konsantrasyonu olumlu etkilediği ortaya konmuştur. Fakat çok yüksek dozların alınmasının (6-9 mg/kg) anksiyete artışı, antreman veya maç sonrası uyku bozuklukları ve kalp hızı artışı gibi yan etkilere sebep olabileceği belirtilmektedir.

KREATİN

    Tüm dünya da en çok tartışma konusu olan bununla beraber en çok kullanılan ergojenik destek kreatindir. Arginin, glisin, metiyoninden karaciğer tarafından endojen olarak üretilir veya eksojen kaynaklardan elde edilir. Kreatin yeterli beslenmeyle 1 g/gün besinlerden alınır. 1 gramda vücutta üretilir. Neredeyse tüm kreatin iskelet kasında fosfokreatin olarak depo edilmektedir. Kreatin acil enerji sistemi denilen sistemde gerekli olan inorganik fosfat, kreatin fosfattan sağlanır. Ani enerji ihtiyacında hızlı bir şekilde ATP sağlar. Futbolcular üzerinde yapılan bir çalışmada kreatin kullanan gruptaki sporcuların top sürme sürelerinde, dikey sıçrama yüksekliklerinde ve güç testlerinde artış olduğu görülmektedir.

KARNİTİN

    Karnitin, substrat kullanımında önemli rol oynayan, ağırlıklı olarak iskelet kasımızda bulunan bir bileşiktir. Vücudumuzda aktif olan formu L-karnitindir. Kan dolaşımı ile gelen uzun zincirli yağ asitlerinin kas hücreleri içindeki enerji alt birimi olan mitokondri içine girişini kolaylaştırır. Doku oksijenlenmesini artırdığından dolayı egzersiz sonrası çabuk toparlanmayı sağlar. Yapılan bir çalışmada akut L-karnitin yüklemesinin dayanıklılık performansına olan etkisi incelenmiştir. 3-4 g L-karnitinin fiziksel egzersizden önce alınmasının yorgunluğu geciktirmede etkisi olduğu görülmüştür.

WHEY PROTEİNİ

    Toplumda “peynir altı suyu” olarak bilinen whey proteini yüksek kalitede bir protein kaynağıdır. Vücutta hücre yenilenmesi, doku tamiri, kas onarımı gibi birçok görevi vardır. 24 profesyonel futbolcuyla yapılan bir çalışmada 8 hafta boyunca her gün her antreman sonrası protein desteği verilmiştir. Bu futbolcular 3 gruba ayrılmıştır. 1. Gruba whey proteini, 2. Gruba hidrolize whey proteini ve 3. Gruba da kazein verilmiştir. Araştırma sonucunda 1 ve 2. Gruptakilerin kas kitlesinde 3. Gruptakilere kıyasla anlamlı bir artış olduğu görülmüştür.

    !Ama unutmayın ki kullandığınız ya da kullanacağınız ergojenik ürün her ne olursa olsun mutlaka bir uzmana danışarak kullanın.

Özlem Deniz Taşbaş

Kaynakça:

Naderi A, Oliveria EP, Ziengenfuss TN, Willems MT, Timing Optimal dose and intake duration of dietary supplements with evidance based use in nutrition, J. Exerc Nutrition Biochem, 2016 Dec 31;20(4):1-12

Ostojic SM, Creatine supplementatiton in young soccer players, Int J Sport Nutr Exerc Metab,2004 Feb;14(1):95-103

Orer GE, Guzel NA, The effectsof acute L-carnitine supplementation on endurance performance of athletes, J Strength Cond Res, 2014 Feb; 28(2):514-9

Pablo CBL, Jamia AF, Luciano BCS, Physiological and Physical Effects of Different milk protein supplements in elite soccer players, J Hum Kinet 2011 Dec; 30:49-57