Başlangıç / Beslenme Tavsiyeleri / İnfertilite ve Beslenme

İnfertilite ve Beslenme

infertilite ve beslenme

    İnfertilite halk arasındaki diğer bir ismi ile kısırlık; herhangi bir korunma yöntemi olmaksızın en az bir yıllık süre içerisinde çiftin düzenli cinsel ilişkisine rağmen gebeliğin gerçekleşmemesi durumu olarak tanımlanmaktadır. Çiftlerin %13-15’inde görülürken ülkemizde yaklaşık 1.5-2 milyon çiftin infertil olduğu tahmin edilmektedir.

Olguların %30-40’nın infertilite sebebi bilinmemekle beraber olası nedenler ve infertileti etkileyen faktörler şunlardır:

    Çevresel faktörler: Hava kirliliği, kimyasal atıklar, civa, kadmiyum gibi ağır metallere maruz kalınması, pestisitler, radyasyon, x-ray, kimyasal maruziyetler vs.

    Beslenme ve yaşam tarzı faktörleri: Sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, kötü beslenme, zayıflık, şişmanlık, stres, uygunsuz ilaç ve antibiyotik kullanımı, stres, kozmetik ürünler vs.

Beslenmenin Önemi

    Düşük sprem sayısı, sprem motilitesinin olmaması, follop tüplerinde bozukluk ve tıkanma, yumurtlama problemleri gibi rahatsızlıklar infertilite nedenlerinden bazılarıdır. Diyetle alınan besin ögelerinin ve desteklerinin infertiliteye karşı koruyucu etkisinin olabileceği ve infertiltenin engellenebileceğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır.

    Vücutta reaktif oksijen türlerinin (ROS) artması üremeyi olumsuz etkilemektedir. ROS üretiminin azaltılması ve vücuttan uzaklaştırılması için antioksidanlara ihtiyaç vardır. A, C ve E vitaminleri başlıca antioksidan vitaminlerdir ve birinci basamak tedavide kullanılırlar. Selenyum, glutatyon ve koenzim Q10 ise ikinci basamak antioksidan tadaviyi oluşturuken; selenyum özellikle açıklanamayan yani sebebi belli olmayan infertilite ile ilişkilendirilmekte ve bu hastalarda selenyum düzeyi düşük izlenmektedir.

    Antioksidan kullanımı ile; sperm hareketliliği üzerindeki olumlu etki gözlenmekte, gebelik oranlarında artış ve düşük sayısında azalmalar meydana gelmektedir.

    D vitamini eksikliği olan kadınların foliküler gelişiminin daha kötü ve gebelik oranının daha düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca Hammoud ve arkadaşlarının 2012’de yaptığı çalışmaya göre D vitamini takviyesi sonucu sperm motilitesi, morfolojisi ve sayısında gelişme gözlendiği rapor edilmiştir.

    Folik asit eksikliği ise sperm sayısında azalmalara ve DNA hasarlarına yol açmaktadır. Diyetle alınan folik asit ve çinko desteği sprem parametlerini olumlu etkilemektedir.

    L-karnitin desteğinin, sprem motilitesinde gelişme, semen (meni) parametlerinde artış gibi sprem kalitesi üzerinde olumlu etkileri olduğu yapılan çalışmalar ile ortaya konulmuştur.

    Trans yağ tüketimi infertilite riskini ciddi oranlarda arttırırken trans yağ yerine çoklu doymamış yağ (omega 3, omega 6 ve 9) tüketiminin olumlu etki gösterdiği bilinmektedir. Çoklu doymamış yağ asitleri vücudumuzda üretemediğimiz dışarıdan aldığımız esansiyel yağ asitleridir ve esansiyel yağ asitleri hormon düzenleyici görev üstlenmeleri nedeniyle infertilite ile doğrudan ilişkilidir.

    Yüksek dozda kafein alımı gebe kalma ihtimalini düşürür, ovulasyon ve korpus luteum fonksiyonlarını etkiler. Günde 100-200 g (1 bardak ve daha az) kafein tüketiminde gebelik oranları, orta derece tüketime göre 2 kat fazla iken; günde 500 g üstü tüketim daha ciddi fertilite sorunlarını beraberinde getirir.

Özetle;

    Antioksidanlardan zengin beslenme, trans yağ tüketimini azaltıp çoklu doymamış yağ tüketimini arttırma, kafein tüketiminin sınırlandırılması, bitkisel protein kaynaklarının arttırılması, tam yağlı süt tüketimi (L-karnitin) sağlıklı bir üreme ve infertilitenin azaltılması adına beslenme düzenimizde yapmamız gereken değişikliklerdir. Ayrıca ideal kilonun sağlanması, fiziksel zindelik ve ruhsal açıdan iyi hissetme bakımından düşük-orta düzeyli fiziksel aktivite fertilite üzerinde olumlu etkisi yaratır.

Büşra Nur Güngör

Kaynakça:

Beslenme ve Diyet Dergisi, 2018; 46(2):201-207

J Tradit Complem Med 2018;1(1):24-8

Vayena E, Rowe PJ, Griffin PD. Current practices and controversies in assisted reproduction. Geneva: World Health Organization. 2002:15-21.

Galst J. Alternative medicine and infertility: what infertility patients are using and why. Fertil Steril 1999;72:S128

Güngör I. İnfertil çiftlerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları geliştirme ve hemşirenin rolü. İnfertilite Hemşireliği (Infertilty Nursing). İstanbul: Acar Basımevi; 2009

Hakkında: besinler

Amacımız sizlere beslenme ile alakalı en doğru ve en güncel bilgileri aktarmak. Bu yolda emek veren tüm yazarlarımıza sizler adına sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Bizleri sosyal medyada takip etmeyi unutmayın.

Buna da bakın

KUMKUAT NEDİR?

Son Zamanların En Araştırılan Meyvesi Kumkuat Kumkuat Nedir? Kumkuat, Doğu Asya ve Çin’de doğal olarak …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.