Hangi soruya cevap arıyorsun?
Gastroözofageal Reflü Tanımı
Gastroözofageal reflü hastalığı( GÖR) mide ve duedonum içeriğinin özofagusa geçerek rahatsız edici semptomlara sebep olması olarak tanımlanmaktadır.En yaygın semptomları mide yanması ve mide içeriğinin kusma olmadan ağıza gelmesidir. Bazı GÖR hastalarında kusma, disfaji(yutma güçlüğü), mide bulantısı, göğüs ağrısı, odinofaji(ağrılı yutma) , geğirme ve hıçkırık da görülebilmektedir(Richter ve Rubenstein, 2018).
Ülkemizde GÖR sıklığı yapılan çeşitli epidemiyolojik çalışmalara göre farklılık gösterse de ortalama olarak %20 üzerinde bir sıklık ortaya çıkmaktadır(Çakır ve ark.,2018).
Gastroözofagial Reflü ve Obezite
GÖR hastalığında genetik ve çevresel risk etmenleri bulunmaktadır. Son yılda artış gösteren GÖR vakaları en önemli etkenin çevresel faktörler olduğunu göstermektedir. Bu çevresel faktörlerden biri de obezitedir.
Obezite ve GÖR arasındaki mekanizmalar tam olarak çözülemese de bazı mekanizmalarla açıklanmaya çalışılmıştır.
Obezitenin gastroözofageal reflüye sebep olduğu düşünülen mekanizmalar(Emerenziani, 2013)
| Mekanik Faktörler | Mide içeriğinin artması ile özofagusa artan basınç Hiatal herni riskinin artması Özofagus sfinkter basıncında azalma Geçici özofagus alt sfinkterinde gerilme ile birlikte gevşeme hassasiyetinin artması |
| Humoral faktörler | Adipositokinlerin artması( TNF-α, IL-6 gibi) |
| Motilite bozuklukları | Mide boşalma hızının gecikmesi |
Obezitede Beden Kitle İndeksi(BKİ) arttıkça reflü semptomları da artmaktadır. Yapılan çalışmalarda özellikle yemek sonrası artan reflü belirtlerinin BKİ arttıkça arttığı bulunmuş. Obez bireylerde viseral yağ artışının BKİ’den bağımsız olarak semptomların şiddetini arttırdığı da bilinmektedir.
Obez bireyler için bir diğer risk etmeni ise reflüyü tetikleyen besinlerin diyette yer almasıdır. Obez bireylerin aşırı yağlı besinleri, kızartılmış ve işlenmiş besinleri fazla tüketmeleri semptomları arttırmaktadır (Emerenziani., 2013; Richter ve Rubenstei, 2018).
Gastroözofageal Reflü ve Tıbbi Beslenme Tedavisi
Gastroözofageal reflü hastalığının tıbbi beslenme tedavisinde semptomları arttırıcı veya tetikleyici besinleri diyetten çıkarma yer alır. Bu besinlere asidik yiyecek ve içecekler, kahve, alkol, çikolata, nane ve baharatlı yiyecekler örnek verilebilir. Ayrıca tüketilen öğünün yağ ve karbonhidrat içeriğinin yüksek olması, tüketilen karbonhidrat kaynağının glisemik indeksinin yüksek olması, geç saatlerde tüketilmesi, porsiyon büyüklüğü, kalorisinin yüksek olması ve kızartma işlemi gibi pişirme teknikleri de reflü semptomlarını arttırabilmektedir. Posa içeriği yüksek besinlerin ise tam tersi olumlu etkileri olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmektedir. Bunlara ilave olarak yemek sonrası hemen uzanma ve sıkı giysiler giyme gibi etmenlerde semptomların artmasını sağlayabilmektedir.
Diyet ve GÖR arasındaki mekanizmalar(Newberry ve Lynch, 2019)
| Diyet içeriği | Olası mekanizma |
Belirli yiyecek ve içecekler
|
|
Makro besinler
|
|
Öğün zamanı ve içeriği
|
|
Beslenme tedavisinde bazı besinlerin reflü belirtilerinin tetikleyicisi olduğu için diyetten çıkarılması gerektiğini söyledik. Fakat bu bütün reflü hastaları için geçerli olmayabilir. Örneğin asitli içeceklerin olumsuz etkisi olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilse de bütün çalışmalar bu ilişkiyi kuramıyor. Burada da karşımıza diyet kişiye özeldir cümlesi çıkmaktadır. Semptomlara göre bir düzenleme yapmak ve bireyi irrite eden besinleri diyette elimine etmek etkili bir diyet planlamasının oluşturulması sağlayacağı ve bireye daha sağlıklı bir yaşam şansı verebileceği unutulmamalıdır(Newberry ve Lynch, 2019).
Sonuç
Obez bireylerde bel çevresi ve BKİ’de ki azalmanın reflü semptomlarını azalttığı çeşitli çalışmalarla gösterilmektedir. Bu sonuçlara göre obez bireylerde kilo kaybı , reflüyü tetikleyen besinleri ve pişirme tekniklerini diyetlerinde kullanmamaları semptomları azaltmada etkili olacaktır.
Kaynakça
1- Emerenziani S., Rescio M., Guarino M., Cicala M., 2013, Gastro-esophageal reflux disease and obesity, where is the link? ,1 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3801365/ (16 Mart 2021)
2- Richter J., Rubenstein J., 2018, Presentation and Epidemiology of Gastroesophageal Reflux Disease, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5797499/ (16 Mart 2021)
3- Çakır Ö., Çizmecioğlu A., Bıyık M., Çifçi S., Ataseven H., Polat H., Demir A., 2018, Konya il merkezinde gastroözofageal reflü hastalığı prevalansı, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/480022 (16 Mart 2021)
4-Newberry C., Lynch K., 2019,The role of diet in the development and management of gastroesophageal reflux disease: why we feel the burn, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6702398/(8 Mayıs 2020)
