Hangi soruya cevap arıyorsun?
Uzun zamanlardan beri kullanılan tıbbi bitki çörek otu (Nigella sativa L.), Ranunculaceae (Düğün çiçeğigiller) ailesinin üyelerindendir. Ülkemizde daha çok Afyonkarahisar, Burdur, Isparta ve Konya yöresinde yetiştirilmektedir. Halk arasında karamuk, siyah susam olarak da adlandırılmaktadır.
Çörek otu iklim çeşitlerine adapte olabilen ve neredeyse her iklimde yetişen bir yıllık bitkidir. 20 – 30 cm boyunda otsu, Haziran – Temmuz aylarında sarı, beyaz, pembe, soluk mavi, mor ve yeşil renklerde çiçekler açan, hoş kokulu genellikle açık mavi renkli bir bitkidir. Dik gövdeli, mızrak şeklinde yapraklara sahip olan çörek otunun hassas çiçekleri genellikle 8 yapraktan oluşur. Siyah meyveleri bol tohumludur. Üç ila yedi adet birleşik folikülden oluşan, her biri birden çok tohum içeren kapsül formundadır.
Çörek Otunun İçeriği
- Çörek otu tohumları sabit yağ, uçucu yağ, protein, lif, organik asit, reçine, karbonhidrat, vitamin, mineral, alkaloid, tanen, saponin, amino asit, askorbik asit, B1, B3, pridoksin ve folik asit gibi bileşikleri barındırmaktadır.
- Tohumların kalsiyum, potasyum, fosfor, demir, magnezyum, selenyum, çinko mineralleri ve A, C vitaminleri ile B grubu vitaminlerince de zengin olduğu gösterilmiştir.
- Çörek otu sabit yağları oleik asit, linoleik asit, eikozadienoik asit, araşidonik asit, linolenik asit gibi doymamış yağ asitlerini ve miristik asit, palmitik asit, stearik asit gibi doymuş yağ asitlerini de içermektedir.
Ve tüm ıtri ve tıbbi bitkilerde olduğu gibi çörek otunda da uçucu yağlar birincil önceliktedir. Çörek otu tohumunun en aktif bileşiği olan timokinon neredeyse bu bitkiyle özdeşleşmiş olup, içeriğinde fenol halkası taşır ve kinon yapısına sahiptir. Bu bileşiğin, antiinflamatuar, anti-mikrobiyal ve antikanser etkileri bulunmaktadır.
| Çörek Otu Bileşenleri (%) | Bileşenlerin Konsantrasyonları (%) |
| Su | 7 |
| Protein | 23 |
| Yağ | 39 |
| Nişasta | 15 |
| Ham lif | 5.4 |
| Diyet lifi | 16 |
| Kül | 4.3 |
Çörek Otunun Önemi
Ölüm dışında hiçbir hastalık yoktur ki çörek otunda onun için bir deva bulunmasın
Hz. Muhammed (SAV)
Çörek Otu ve Sağlık
- İnflamasyon: Müzmin iltihap veya kronik inflamasyona dayalı hastalıkların önemli bir hale geldiği günümüzde bu problemin nasıl tedavi edilebileceği veya önlenebileceği tartışılmaktadır. Çörek otunun antiinflamatuar etkileri yapılan birçok çalışmada gösterilmiştir. Ve tohumlarının, yağı ve ekstraktlarının antiinflamatuar etkisi, içerdiği timokinona bağlanmış; timokinon ve türevlerinin siklooksijenaz (COX) ve lipooksijenaz (LO) yolları üzerinden inflamasyonu inhibe edebileceği gösterilmiştir.
- Antidiyabetik: Diyabet hastalığı ile mücadelede çörek otu, pankreas langerhans adacıklarında rejenerasyonu destekleyerek antidiyabetik etkileri olduğu gösterilmiştir.
- Antitümoral: Timokinonun beyin tümörleri, meme ve ovaryum adenokarsinomu, prostat kanseri, neoplastik keratinositler, mide karsinomu, kolorektal kanser, osteosarkom, fibrosarkoma, akciğer karsinomu, lösemi gibi kanserlerde kanser oluşumunu baskılayıcı etkisi literatüre girmiştir. Çörek otu tohumları ve yağının immün sistemi uyararak T hücrelerini % 30-55 kadar artırdığı, ayrıca diyete eklendiğinde yorgunluk hissini ve semptomlarını gidermede etkili olduğu gösterilmiştir.
- Antihipertansif: Timokinonun tansiyonu regüle eden antihipertansif etkisinin araştırıldığı bir çalışmada, çörek otu ekstraktı uygulanan hipertansif hayvanlarda arterial kan basıncının fizyolojik aralığa indiği, kalp ritminin normal atım sayılarına döndüğü gözlemlenmiştir.
Kaynakça
1. Prof.Dr. Recep ASLAN, Selinay BORAZAN, Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntılı Cilt:7, Sayı:74 Mayıs 2019 2. Prof.Dr. Recep ASLAN, Selinay BORAZAN, Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntılı Cilt:7, Sayı:80 Kasım 2019 3. Selda BULCA, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2014; 11(2) : 29 - 36
