Hangi soruya cevap arıyorsun?
Canım sürekli tatlı istiyor, bir türlü doyamıyorum, yemekten sonra hızla acıkıyorum, su içsem yarıyor, yemekten sonra uyku bastırıyor gibi cümleleri sık sık duymuşsunuzdur. Bunların sebebinin insülin direnci olabileceğini biliyor muydunuz?
İnsülin Direnci
İnsülin Direncinin ne olduğuna bakmadan önce insülin nedir buna bakalım. İnsülin; kan şekerinin regülasyonundan sorumlu olan, pankreasın B hücrelerinden salgılanan, protein yapılı bir hormondur.
Kandaki glikoz düzeyinin artışı ile birlikte pankreasın B hücrelerinden insülin salınımı başlar. İnsülinin etkisi ise hedef hücre membranında bulunan insülin reseptörlerine bağlanması ile olur. Eğer insülin yeterli miktarda salgılanıp, kanda yeterli miktarda bunmasına rağmen hücreler tarafından tanınamayıp, işlevini yerine getiremediğinde insülin direnci oluşur. Bir başka şekilde dolaşımda normal konsantrasyondaki insüline karşı azalmış cevap olarak tanımlanır. Peki, insülin direnci kimlerde, neden ortaya çıkar?
İnsülin Direnci Kimlerde, Neden Ortaya Çıkar?
Genetik yatkınlık dışında şişmanlık insülin direncinin oluşmasının en büyük nedenidir. Yapılan araştırmalar, kanda yüksek oranda bulunan serbest yağ asitlerinin insülin reseptörlerini bozduğunu göstermiştir. Özellikle abdominal şişmanlık yaşayan bireylerde insülin direnci sıklıkla görülmektedir.
Düşük veya normal kilolu bireylerde insülin direncinin görülmesinin nedeni ise: Fazla fruktoz alımı, İnflamasyon, sedenter yaşam ve bozulan bağırsak mikrobiyatası olabilir.
İnsülin Direncinin Belirtileri Nelerdir?
- Kilo vermenin zorlaşması
- Kısa bir sürede aşırı kilo artışı
- Karaciğer yağlanması
- Şekerli gıdaları tüketme isteğinin artması
- Sık acıkma
- Yemekten sonra uyku basması
- Sürekli uyku hali
- Adet düzensizliği
- Aşırı tüylenme
- Doygunluk hissinin oluşmaması
İnsülin Direnci Nasıl Teşhis Edilir?
- Glisemik Hiperinsülinemik
- Klemp Açlık insülin düzeyi ile insülin direnci tahmini
- Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT)’de 1. saat insülin düzeyi ile insülin direnci tahmini
- HOMA-IR (Homeostasis Model Assessment of Insulin Resistance) metodu
İnsülin Direncinin Yol Açabileceği Hastalıklar
İnsülin Direncinde Beslenme
Sağlıklı ve dengeli beslenme ile insülin direnci tedavi edilebilir, bu yüzden insülin direncinde beslenme çok önemli bir yere sahiptir. Kişinin ağırlığı göz önünde bulundurularak bir beslenme programı hazırlanmalıdır. Peki, bu beslenme programında nelere dikkat edilmelidir?Kaynakça
Uzman Diyetisyen Yekbu Köseoğlu,Mutfakta Diyetisyen Var,Büyükada Yayıncılık,2018 3. Baskı Sayfa:143,144,145,146
Savaş H , Gültekin F . İnsülin Direnci ve Klinik Önemi. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2017; 24(3): 116-125.
Memnune Sena ULU1, Şeref YÜKSEL, Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 16:238-243/Temmuz/2015
Gülin Öztürk Özkan1, Gülgün Ersoy2, Akın Dayan Enerji ve Besin Ögeleri Alımının İnsülin Direnci ve İnflamasyon Bulguları Üzerine Etkileri; Bes Diy Derg 2017;45(3):214-224
Ahmet Koçak , Ruhuşen Kutlu , Selma Çivi , İbrahim Kılınç; Obezitede insülin direnci ile leptin, interlökin-6,hs-CRP ve fibrinojen ilişkisi ; Türk Biyokimya Dergisi