Fitoöstrojenler Ve Menapoz

Fitoöstrojen Nedir ?

Östrojen benzeri etkiye sahip olan biileşikler veya bitki kökenli östrojenler “fitoöstrojenler” olarak adlandırılır.

Kimyasal Yapılarına Göre Fitoöstrojenler

İzoflavonlar

İzaflavonlar kimyasal yapı olarak östrojene benzediklerinden östrojenik ve antiöstrojenik etki gösterebilir. Ancak izoflavonların ne tür etki göstereceği dolaşımdaki östrojene bağlıdır.

Soya ve ürünlerinde fitoöstrojenik etkiye sahip üç tane izoflavon bulunmaktadır. Bunlar;

• daidzein,
• genistein
• glisteindir.

Stilbenler

Stilbenlerin besinlerdeki temel kaynağı yer fıstığı ve kırmızı şaraptır. Şarabın içerinde yer alan stilben türü “resveratrol”dür. Resveratrol, vücudumuzda yüksek biyoyararlılığa, farmakolojik ve fizyolojik etkilere sahip olmakla beraber vüdumuzda antioksidant olarak görev yapar.

Lignanlar

Lignanların içeriğinde yer alan “enterolakton” ve “enterodiolü” insanlarda östrojenik etki gösteren iki bileşiktir. Antikanser ve antioksidan etkiye sahip olmalarının yanı sıra antiviral, antibakteriyel ve antifungal özellikleri de bulunmaktadır.

Kumestanlar

Bir çok çeşidi bulunan kumestanların yalnızca küçük bir bölümü östrojenik etki göstermektedir. Kumestanların içinde en önemli östojenik aktiviteye sahip türler “kumestrol” ve “4-metoksi kumestrol”dür. 

Fitoöstrojenler Hangi Besinlerde Bulunur?

Genellikle izoflavonların en iyi bilinen kaynakları soya ve türevleridir. Bunun dışında tofu, keten tohumu, kuru fasulye ve nohut gibi bir çok besin izoflavon kaynakları arasında yer alır.

Lignanlar; keten tohumu ,tam buğday, sebzeler, bazı meyveler ve çayda yüksek oranda bulunan fitoöstrojendir.

Stilbenlerin temel kaynakları ise yer fıstığı ve kırmızı şaraptır.

Kumestanların diyetteki temel kaynakları ise kurubaklagillerdir.

Menapoz Nedir?

Menstruasyonun bitişi olarak kabul edilen menapoz; kadınları fiziksel,hormona ve psikolojik değişiklikler yaşadığı bir dönemdir. Menapoz döneminde meydana gelen hormonal değişikliklerin temeli östrojen hormonun düzeyi ile ilişkilidir. Azalan östrojen hormunu bir çok semptomatik ve asemptomatik olaylardan sorumludur.

Fitoöstrojenlerin Menapoz Üzerindeki Etkisi Nedir?

Fitoöstrojen desteği alımının ana nedeni peri ve post menapozal süreçteki kadınların menapozal semptomlarının azaltılmasına yöneliktir. 

Yapılan çalışmalara göre; fitoöstrojenlerin sıcak basması, gece terlemesi, uyku düzeni, depresyon, sinirlilik vb. bir çok vasomotor semptomlara karşı koruyucu olabileceği yönünde sonuçlar alınmıştır.

Premenapozal kadınlarda yapılan bir çalışmada ise; fitoöstrojenlerce zengin diyetin menapoz öncesi dönemde olan kadınlarda endokrin değişikliğin azalmasına, FSH ve LH hormonlarının normal dalgalanmasına ve menstrual siklusta uzama oluşturduğu gözlemlenmiştir.

Kaynakça

Büyüktuncer, Z, ve Başaran.A.A. "Fitoöstrojenlerin Sağlıklı Yaşamdaki Önemi (Bilimsel Araştırma)."

İNANÇ, Neriman, and Şeyma TUNA. "Fitoöstrojenler ve Sağlıktaki Etkileri." Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2.2
(2005)