FİBROMİYALJİ NEDİR?

    Yaygın kas iskelet sistemi ağrıları, belirli bölgelerde hassasiyet, uyku bozukluğu, yorgunluk, sıkıntı, kognitif fonksiyon bozuklukları ,azalmış ağrı eşiği ve depresif ataklar gibi birçok semptomun yer aldığı eklem dışı romatizmal bir hastalıktır.

    Fibromiyalji araştırmacılar tarafından temel olarak ‘ primer fibromiyelji’ ve ‘ sekonder fibromiyalji’ olmak üzere iki ana gruba ayırmaktadır. Primer fibromiyaljide hastalığa sebep olan veya eşlik eden bir hastalık yoktur. Sekonder fibromiyaljide genellikle bir neden vardır. Ancak Amerikan romatoloji derneği (ACR) bu ayrımın tanı aracı olarak kullanılmasını önermemektedir. Bu sınıflama daha çok araştırmacılar tarafından kullanılmaktadır.

FİBROMİYALJİNİN TANI KRİTERLERİ

Amerikan romatoloji derneği’ne göre fibromiyaljinin tanı kriterleri şöyle belirtilmektedir.

1. Yaygın vucut ağrı indeksi 7 veya üzerinde semptom şiddeti skalası 5 veya üzerinde olan hastalar ya da yaygın vücut ağrı indeksi 3-6 arasında ve semptom şiddet skalası 9 veya üzerinde olması
2. Semptomların en az 3 aydır aynı düzeyde olması
3. Ağrıyı açıklayacak başka bir hastalığın olmaması

FİBROMİYALJİNİN BESLENME TEDAVİSİ

• Fibrotik ağrıları azaltmak, hastalık semptomları yavaşlatmak, hareket kabiliyetini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek tıbbi beslenme tedavisinin temel amaçlarındandır.
• Fiziksel sağlığı etkileyen en önemli faktör sağlıklı ve dengeli beslenmedir.
• Yetersiz ve dengesiz beslenme hücreler içinde toksik maddelerin artmasına ve hücre ölümlerine yol açabilir.
• Abur/cubur gibi hazır besinlerin sık tüketilmesi sağlıksız beslenmeye iyi birer örnektir. Bu yiyeceklerin besin ögesi içerikleri oldukça düşük olduğu gibi sindirim ve detoksifikasyonları içinde vucudun enerji harcaması artmaktadır. Buna ek olarak; düşük kalitedeki besinlerin vücut tarafından elimine edilmesi oldukça zordur.
• Uzmanlar fibromiyaljinin vücutta toksik maddelerin aşırı birikmesiyle oluştuğunu belirtmektedir. Karaciğer toksinleri vücuttan uzaklaştıramazsa; toksinler kas fibrilleri ve bağ dokularında birikerek ağrı ve rahatsızlığa neden olmaktadır.
• Bir başka konu ise besin hassasiyeti; fibromiyalji tanısı konulan kişilerin bir kısmında gluten , süt ürünleri, soya , mısır , aspartam, monosodyum glutamat gibi bazı koruyuculara karşı hassasiyet göstermektedir. Vucudun besinlere karşı vereceği cevabı dikkatli bir şekilde izlenmeli ve ona uygun beslenme programı ayarlanmalıdır.
• Günde 3 veya 4 kez küçük öğünler şeklinde beslenme düzeni oluşturulmalı
• Kahvaltı atlanmamalıdır
• Açlık hissi şekerli ve yağ içeriği yüksek besinlerin tüketimini artıran bir unsurdur. Bu yüzden öğünler arası 2-3 saati geçmemeli ve ara öğünler (meyve,kuruyemiş,süt vs.) atlanmamalıdır.
• Doymamış yağlar tercih edilmelidir. Bu yağlar zeytinyağı ,ayçiçeği yağı, mısırözü yağıdır. Tereyağ iç ve kuyruk yağlar gibi doymuş yağlardan uzak durulmalıdır.
• Meyve ,sebze,tam tahıllı buğday ekmeği, tahıl ve kurubaklagiller tüketilerek diyetteki posa miktarı arttırılmalıdır.
• Besin değeri olmayan ve fastfood besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Besin etiketleri incelenmeli, gıda ve katkı maddeleri konusundan dikkatli olunmalıdır.
• Günde en az 8-10 bardak su tüketmeye çalışılmalıdır.

!! Fibromiyalji hastalarında serotonin düzeylerinin düşük olduğu gözlemlenmiş. Bu problemi çözmek için ise serotoninden zengin besinler ;muz, balık, tavuk, avakado ve çökelek peyniri gibi besinler günlük beslenmemizde yer almalıdır.

Kaynakça:

Romatolojik Ve Kemik-Eklem Hastalıklarında Beslenme Tedavisi Uzm.Diyetisyen Rukiye Bozbulut, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Diyetisyeni -Uzm.Diyetisyen Yeşim İşgüzar, Gaziantep Özel Emek Hastanesi Diyetisyeni- Doç.Dr Gamze Akbulut Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme Ve Diyetetik Bölümü syf:105 ANKARA 2015