Hangi soruya cevap arıyorsun?
PCOS Nedir?
Polikistik over(yumurtalık) sendromu üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen ,metabolik işlevlerdeki bozukluk ile ilişkili endokrin bir bozukluktur. Üreme çağındaki kadınların %6–10’unda görülür. İnfertilite(kısırlık) ile birlikte genellikle belirgin metabolik ve psikiyatrik sorunlar eşlik etmektedir.PCOS artış gösteren androjen seviyesi(erkeklik hormonu),menstrual düzensizlik,bir veya iki yumurtalıkta oluşan kistlerle karakterizedir.Tedavi edilebilir bir durum olan PCOS ölümle sonuçlanmamasına rağmen bu tanıyı alan hastalarda hayal kırıklığı,üzüntü,anksiyeteye sebep olmakta ve PCOS tanısı alan hastalarda %50 oranında psikiyatrik bozukluk tanısı da artmakta depresyon,yeme bozuklukları,şizofreni,tik bozukluğu ve bipolar bozukluklar riskinde artış görülmektedir.
PCOS’un Belirtileri Nelerdir?
- Adet düzensizlikleri
- İki adet arası kanamaların olması
- Yüz ve sırtta sivilce çıkması
- Kilo artışı
- Hirsutizm(erkek tipi kıllanma)
- Alopesi(saç dökülmesi)
- Seste kalınlaşma
- İnfertilite(kısırlık)
- İnsülin direnci
- Ciltte lekeler oluşması
- Çok sayıda küçük kistler ile büyüyen yumurtalıklar
PCOS’un Neden Olduğu Hastalıklar Nelerdir?
PCOS’ta Obezite ve Vücut Ağırlık Kaybı
Obetize ve PCOS arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır.PCOS’lu kadınlarda android tip(elma tip) obezite görülmektedir. karın ve bel bölgesinde yağlanmanın olduğu tip olan bu şişmanlık kalp hastalıkları, hipertansiyon, obezite, diyabet ve bazı kanser türleri gibi birçok hastalığa davetiye çıkartmaktadır. PCOS’lu vakaların %40-60’ının hafif şişman ve obez olduğu bilinmektedir. Zayıf PCOS’lu bireylerin %70’inde aynı şekilde android yağlanma görülmektedir. Obezite PCOS’lu bireylerde gestasyonel diyabet, preklemsi, hirsutizm, androjen seviyelerinde artış, insülin direnci, tip 2 diyabet, kalp hastalıkları, infertilite ve gebelikte görülen komplikasyonları arttırmaktadır. Bu nedenle hastalığın tedavisinde kilo kontrolü önemli bir rol almaktadır.
PCOS’ta Tıbbi Beslenme Tedavisi
| Yüksek G.İ Gıdalar | Düşük G.İ Gıdalar |
| Sofra şekeri | Bulgur |
| Meyve suları | Kurubaklagiller |
| Patates-mısır | Karnabahar-kuşkonmaz-brokoli-kereviz-yeşil fasulye gibi sebzeler |
| Havuç-bezelye | Portakal-şeftali-üzüm-çilek |
| Pirinç-beyaz ekmek | Süt-yoğurt |
| Bal-pekmez-reçel | Yulaf-çavdar-tahıllı ekmek |
| Taze incir | Salatalık |
| Kurutulmuş meyveler | Domates |
| Şekerli içecekler | Erik |
- Öğün atlanmamalıdır(özellikle kahvaltı öğünü).
- Ara öğün yapılmasına önem verilmedir(tercihen 3 ana 3 ara öğün).
- Yükse protein içerikli besinler tercih edilmelidir(yağsız kırmızı et, tavuk eti, balık,yumurta, peynir, süt gibi).
- Tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir(çavdar, tam buğday ekmeği, bulgur pilavı gibi)
- Sigara kullanılmamalıdır.
- Alkol tüketimi var ise azaltılmalıdır.
- Düzenli ve yeterli süre uyku alışkanlığı kazanılmalıdır.
- Omega-3 yağ alımı diyette mutlaka olmalıdır(somon,uskumru balık gibi).
- Günde en az 5 porsiyon meyve ve sebze tüketilmelidir.
- Mayonez, tereyağı, krema gibi yağ kaynakları yerine sağlıklı yağlar olan zeytinyağı,avakado,ceviz,fındık gibi yağ kaynakları tercih edilmelidir.
- Günlük 30-35 dakika orta tempoda düzenli egzersiz yapılmalıdır.
- Haşlama, ızgara, buharda pişirme gibi sağlıklı pişirme teknikleri kullanılmalıdır.
Kaynakça
BAYSAL A.,BOZKURT N.,YILDIZ E.,Diyet El Kitabı,Ankara-2018
BIYIKLI TOPBAŞ E.,ŞANLIER N.,Polycystic Ovary Syndrome and Nutrition,Beslenme ve Diyet Dergisi 2013;41(3).
ALPHAN TÜFEKÇİ E.,Hastalıklarda Beslenme Tedavisi,2018;(4)
ŞANLIER N.,TOPRAK K.,Vakalarla Öğreniyorum:Yetişkin Hastalıklarında Tıbbi beslenme Tedavisi-2,Ankara-2020.
