Hangi soruya cevap arıyorsun?
Çevremde sıkça duyduğum cümleler ” Yoğurt ye yağ yakar!” ” Naneli yoğurt yedim yattım , kilo verdiriyor!” … Peki bu öneriler gerçekten yoğurdun mucizesi mi ? Yoğurt yağ yakar mı? Yoğurt hangi koşullarda yağ yıkımında etkilidir? veya bunların hepsi yalnızca sonuçsuz bir akım mı? .. O zaman güncel bilgiler ışığında bir bakalım bu iddialar doğru mu veya ne kadar etkili ?
Yoğurt ve Bileşenleri Nelerdir?
Yoğurt , patojen mikroorganizmalardan arındırıldıktan sonra sütün 40-45 ° C ‘ de laktik asit bakterileri ile mayalandırılması sonucu elde edilen fermente bir süt ürünüdür. Yoğurt yapımında laktobasillus bulgaricus, laktobasillus asidofilus, laktobasillus kazei ve streptokokus laktis bakterileri kullanılır. Bu organizmalar yoğurtta olduğundan mayalandırma, bir parça yoğurt ile yapılır. Yoğurt aynı zamanda riboflavin, B6 vitamini, B12 vitamini, kalsiyum, potasyum, çinko ve magnezyum gibi vitamin ve minerallerden, bakterilerden, bağırsak mikrobiyotu ve enerjisini etkileyebilecek daha fazla miktarda mikro besin öğesi içerir.
Yoğurdun Vücut Ağırlığı ve Sağlığa Etkisi Nedir?
Yoğurt, yüzyıllar önce ortaya çıkan ve insanların beslenmesinde önemli bir besin maddesi ve önemli bir besin kaynağı olarak görülen yarı katı fermente bir süt ürünüdür. Son 30 yılda obezite, kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, hipertansiyon ve diğer kronik hastalıklar batı ve gelişmekte olan ülkelerin önemli sağlık sorunu haline gelmiştir. Son dönemdeki epidemiyolojik ve klinik kanıtlar, yoğurtun vücut ağırlığının ve enerji homeostazının kontrolünde rol oynadığını , diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kısmen tip 2 diyabet riskinin azaltılmasında rol oynayabileceğini göstermektedir.
Yoğurt;
- Probiyotik içeriği ile irritable bağırsak sendromu, inflamatuar bağırsak hastalıkları, ishal, mide kanseri, mide ülseri gibi gastrointestinal sistem hastalıklarında olumlu etkileri vardır,
- Kalsiyum, potasyum, magnezyum gibi antihipertansif mineraller sayesinde hipertansiyon hastalarında olumlu etkileri vardır,
- Kalsiyum içeriği ile osteoporoz riskinde azalma, yağ yıkımında etkilidir.
- Dallı zincirli aminoasit ( valin, lösin, izölösin) içerikleri sayesinde mide boşalmasını geciktirerek, tokluk hissini arttırır.
Çalışmalar bu bileşenlerin her biri besin alımını ve glisemiyi azaltmaya katkıda bulunan özelliklere sahip olduklarını göstermiştir. Şeker bileşimi ve protein içeriği, doygunluk, besin alımı ve kan glukozu ve insülin yanıtlarının ana belirleyicileridir. Süt ürününün laktoz içeriği diğer şekerlerden veya nişastalardan daha düşük glisemiye katkıda bulunur ve bu nedenle süt ürünlerinin düşük glisemik etkisine katkıda bulunur. Her ne kadar süt ve yoğurt besin bileşimi bakımından benzer olsalar da, yoğurt ek sağlık yararları sağlayabilecek eşsiz özelliklere sahiptir. Bunlar; besin yoğunluğu, yüksek sindirilebilirliği, bağırsak mikrobiyotasını ve besin matrisini etkileyebilecek olan besinlerin ve laktik asit bakterilerinin biyoyararlanımlarını içerir. Atıştırmalık olarak tüketilen yoğurtta proteinin ve karbonhidrat oranını artırmak, insülinden bağımsız olarak tüketim sonrası glisemiyi azaltır .
Sonuç ve Öneriler
Hem müdahale hemde gözlemsel çalışmalar, laktozun sindirilebilirliğinin artması da dahil olmak üzere insan sağlığına çeşitli faydalar sağlayan bir besin olduğunu bildirmişlerdir. Kilo yönetiminde, kardiyovasküler hastalıklarda, metabolik sendromda, kemik sağlığının korunmasında ve bunlar gibi birçok sağlık problemlerine olumlu potansiyel etkileri vardır. Ancak çalışmaların sonuçlarına göre Yoğurt tüketimi ile azalan obezite ve tip 2 diyabet riski arasındaki epidemiyolojik ilişkilerin fizyolojik bir temelini sağlamak için hormonal yanıtları, mide boşalmasını ve diğer sağlık sonuçlarını değerlendiren mekanik çalışmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca, probiyotik içeren yoğurtun obezite ve metabolik sendrom ile ilgili inflamatuar değişiklikler üzerindeki rolünü değerlendirilmesi, Kalsiyum, vitamin, mineral etkileşimi, ve yoğurt matrisi içindeki diğer besinler; yoğurt peptidlerinin kan basıncı ve kardiyovasküler hastalık riski üzerine etkisininde daha fazla çalışmaya ihtiyacı vardır.
Her ne kadar birçok çalışma yoğurt ve vücut ağırlığı arasında olumlu bir ilişki olduğu sonucuna varmış olsalar da ülkeler arasındaki diyet farklılıkları , fiziksel aktivite düzeyleri, yaşam tarzları, yoğurt tüketim miktarları ve diğer diyet faktörleride göz önünde bulundurulması gerekir. Tek başına süt ve ürünlerinin tüketimi sağlıklı bir diyet göstergesi değildir. Sağlıklı bir diyetle uyumludur. Peki ne kadar tüketelim? Günde 2-3 porsiyon süt ve süt ürünleri tüketip, yeterli ve dengeli bir diyet örüntüsü ile süt ve ürünlerinin olumlu mekanizmalarından faydalanabilirsiniz..
Sağlıkla kalın…
KAYNAKÇA
Panahi, S., & Tremblay, A. (2016). Potantial Role of Yoghurt İn Weight Loss And Prevention Of Type 2 Diabetes. American Journal Of Nutrition, 35 (8), 717-731. 2)
Steve M. Douglas and et al. (2014), Effects of high-protein and high- fat snacks on appetite control, saturation and onset in healthy women nutrition magazine, 13, 97.