Kumkuat veya Kamkat Meyvesinin Faydaları

Kumkuat Nedir?

Kamkat, “turunçgiller ailesinin küçük mücevheri” olarak adlandırılmaktadır. Kamkat adını verdiğimiz bu meyve, Latince “Citrus fortunella” olarak adlandırılır. Fortunella adını, 1812-1880 yılları arasında yaşamış İskoçyalı bahçecilik uzmanı Robert Fortune’un soyadından almaktadır. Robert Fortune, Çin’de yaşadığı yıllarda sürekli ilginç bitkileri toplamış ve İngiltere’ye dönüşünde de bu koleksiyonunu beraberinde getirmiştir. Batı dünyası, bu birikimin içinde yer alan kamkatla, Fortune sayesinde tanışmış ve onu onurlandırmak amacıyla, bu bitkilerin cins adına Fortunella denmiştir. Farklı ülkelerde “kumquat ya da komquot” adlarıyla anılan meyveye “altın portakal” da denilmektedir.

Doğu Asya ve Çin’de doğal olarak yayılış gösteren çalı biçimindeki kamkat; portakal, mandalina, bergamot, limon gibi turunçgiller ailesinin bir meyvesidir. Biçimi limona, rengiyse portakala benzer. Ama limon ve portakal kabuğu soyularak yenirken; kamkatın kabuğunu soymanıza gerek yoktur. Kokusu bergamotu andırır ve elinizde tuttuğunuz kamkatın kokusu uzun kalıcıdır.

Geniş tarlalarda ticari amaçlarla yetiştirilen kumkuat bitkisini, bodur bir ağaç olduğundan saksı içinde evde yetiştirmek kolaydır. Ağaçlar semt pazarlarında kurulan çiçekçiler, çiçek dükkânları veya fidecilerden kolayca temin edilebilir. Özellikle olgunlaştığı aylar olan ocak-mart gibi rahatlıkla bulunabilir.

Kamkat beslenme açısından değerlendirildiğinde çeşit ve yetiştirme koşullarına göre değişmekle birlikte

• 100 g meyvede 71 Kcal enerji,
• 1.88 g protein,
• 0.86 g yağ,
• 15.90 g karbonhidrat,
• 6.59 g lif ve 0.52 g kül bulunmaktadır.
• Minerallerden kalsiyum, potasyum ve magnezyum açısından zengindir.                    

Beslenme açısından öneminin yanında flavonoidler, karotenoidler, askorbik asit, uçucu yağ gibi sağlık açısından yararlı fitokimyasalları da içermektedir. Kamkat, taze tüketiminin yanında şekerleme, marmelat, reçel, dondurma , likör, şarap, turşu ve kurutulmuş ürün proseslerinde değerlendirilebilmektedir. Ayrıca kabuğu rendelenerek tatlı ve keklere eklenebilir.

  Kabuğundan elde edilen uçucu yağ ve biyoaktif bileşenler parfümeri, eczacılık ve gıda endüstrisinde kullanılmaktadır. Meyvenin hoş aromasından dolayı yerel olarak Tayvan’da çayının da yapıldığı rapor edilmiştir.

Kumkuat Faydaları Nelerdir?

• Kumkuatın içeriğindeki antioksidanlar ve vitaminler bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden soğuk algınlığı, grip, öksürük ve nezleye karşı koruyucudur. Kabuğu ile birlikte tüketilmesi enfeksiyonlara karşı vücudun güçsüz kalmasını engeller.

• Kumkatta bulunan bitkisel bileşikler, kalp hastalığı ve tip 2 diyabet de dâhil olmak üzere obezite ve ilişkili hastalıklarla mücadelede yardımcı olabilir. Kilo vermeye yardım eder.

• Yüzde 80’i sudan oluşan meyve, lif içeriği ile de kişinin tok kalmasını sağlamakla birlikte kabızlık, şişkinlik ve mide kramplarının giderilmesine yardımcı olur
• Kamkat kabuk yağının içeriğindeki monoterpenler antitümör etki göstermekte, majör monoterpen olan d-limonen ise kanseri önlemektedir .
• Kamkatta tespit edilen 4’-geraniloksiferulic asit, fare deneylerinde antienflamatuar, nöroprotektif ve kolon kanserine karşı kemopreventif etki göstermektedir
• Kamkattaki kriptoksantin, zeaksantin ve lutein göz sağlığında faydalıdır
• Kamkat meyve çayı solunum yolu hastalıkları için iyileştiricidir.
• Sağlık için iyi bir antioksidan kaynağı olan kamkat, antimikrobiyal özelliğiyle de gıdaların korunmasında sentetik koruyuculara karşın doğal bir alternatiftir.
• Kumkuat haricen kullanılarak cilt kırışıklıklarının, yaşlılıktan ve güneşten kaynaklanan lekelerin giderilmesinde etkilidir. Ayrıca sivilce izlerini de yok eder ve sağlıklı bir cilde kavuşmaya yardımcı olur.
• Kumkuatın içerdiği fitosteroller bağırsaklarda kolesterol emilimini engellemeye yardımcı olabildiklerinden toplam kolesterol, kötü kolesterol (LDL) ve trigliseritlerin düşmesine yardımcı olur.

KAYNAKÇA

Kamkat (Fortunella margarita Swing.) meyvesi ve reçelinin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri Demet YILDIZ TURGUT  Muharrem  Haluk TOKGÖZ  Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya2015

Kamkat tozunun fizikokimyasal özellikleri üzerine farklı kurutma uygulamalarının etkisi                     DOI: 10.29050/harranziraat.569808 Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Derg. 2019, 23(4): 477-488

Kamkat (Fortunella margarita Swing.) Kabuk Uçucu Yağ Oran ve Bileşiminin Anaçlara Göre Değişimi U. Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2017, Cilt 31, Sayı 1, 69-76 (Journal of Agricultural Faculty of Uludag University)

Kamkatın (Fortunella spp.) Besinsel İçeriği ve Fonksiyonel Özellikleri Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(4): 2124-2132, 2019  DOI: 10.21597/jist.508131

GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Erdemli-Mersin KAMKAT YETİŞTİRİCİLİĞİ M. Murat HOCAGİL Ziraat Yüksek Mühendisi

https: //w ww.medikalakademi.com.tr/kumkuat-nedir-nasil-yenir-faydalari-nelerdir/#kumkuat-receli

https://w  ww.gidahatti.com/kumkuat-meyvesi-nedir-kamkat-faydalari-nelerdir-138161/