Hangi soruya cevap arıyorsun?
Alzheimer hastalığı yaşlılık döneminde görülen nörodejeneratif bir bozukluktur. 2050 yılına kadar 106,8 milyon hastaya ulaşılacağı tahmin edilmektedir. Bu da hastalığın önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir.
Alzheimer hastalığının en önemli nedenlerinden biri oksidatif stres olarak kabul edilmektedir. Vücutta oksidatif stresin artması sonucu bir takım istenmeyen ürünler oluşmakta ve bu ürünler de organların işlevlerini olumsuz etkilemektedir.
Yine oksidatif stres sonucu arttığı düşünülen beta amiloid plaklar stres sonucu oluşan diğer ürünlerle etkileşime girerek doku ve organ hasarına neden olmaktadır. Özellikle beyinde iletimden sorumlu hücrelere hasar vermektedir.
Bu sebeplerden dolayı yeterli antioksidan alımının oksidatif stresi azaltarak Alzheimer hastalığını tedavi etmese de geciktireceği ve yavaşlatacağı düşülmektedir.
Bazı Antioksidan Bileşiklerin Etkileri
E Vitamini
E vitamini antioksidan bir vitamindir. Yapılan araştırmalarda Alzheimer hastalarının ve bilişsel bozukluğu olan bireylerin kanda E vitamini seviyeleri düşük bulunmuştur. Bu da E vitamini takviyesinin hastalık ilerlemesinde ya da geciktirmesinde etkili olabileceğini düşündürmektedir. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda E vitaminin oksidatif stresi azalttığı görülmüş ancak Alzheimer üzerine etkisi farklı sonuçlar vermiştir. Yani bazı çalışmalarda olumlu etkiler gözlenirken bazı çalışmalarda herhangi bir değişim görülmemiştir. Bunun yanında olumsuz etkinin görüldüğü çalışma neredeyse yoktur. Günlük 2000 IU E vitamini alımının yeterli olduğu vurgulanmaktadır.
C Vitamini
Bir diğer antioksidan vitamin olan C vitamini için de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. C vitamininin de oksidatif stresi azalttığı ispatlanmış ancak Alzheimer hastalığı üzerine etkisi farklı olmuştur. Yapılan çalışmaların yalızca küçük kısmı C vitamininin olumlu etkilerinden bahsetmektedir. Bu sebeple C vitamini takviyesine gerek yoktur. Yeterli seviyelerde alınmalıdır.
A Vitamini
A vitamini de Alzheimer hastalarının kanında düşük bulunmuştur. Ayrıca oksidatif stresi ve amiloid beta plaklarının oluşumunu azaltması nedeniyle Alzheimer hastalarında hastalığın ilerlemesini yavaşlatacağı düşünülmektedir. Ancak bunu ispatlayan yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu sebeple A vitamini günlük tüketimi de yeterli seviyelerde olmalıdır.
Selenyum
Güçlü bir antioksidan olan selenyumun da oksidatif stresi azalttığı ispatlanmıştır. Ve Alzheimer hastalarında kan selenyum seviyeleri de düşük bulunmuştur. Yine de selenyumun Alzheimer hastalığı üzerine etkisini araştıran yeterli çalışma bulunmamaktadır.
Polifenoller
Polifenoller bitkilerde büyüme, çoğalma, savunma ve renk verme gibi görevler üstlenirler. Bazı polifenoller mikrop ve mayalara karşı koruyucu etki gösterirler. İnsanlarda da antioksidan özellik gösterirler. Bu sayede de oksidatif stresi azaltmaktadır. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda amiloid beta plaklarının oluşumunu azalttığı ve bilişsel kaybı yavaşlattığı gözlemlenmiştir. Yapılan insan çalışmalarında da yararlı olabileceği gösterilmiştir.
KAYNAKÇA
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3072711/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0197458014003480
https://www.hindawi.com/journals/bmri/2013/524820/
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnagi.2014.00282/full#h3
S. Senef, G. Wainwright, L. Mascitelli. Nutrition and Alzheimer's disease: The detrimental role of a high carbohydrate diet.European Journal of İnternal Medicine, 22(2);Nisan 2011: 134-140.
R. Shah. The Role of Nutrition and Diet in Alzheimer Disease: A Systematic Review. Journal of the American Medical Directors Association, 14(6); Haziran 2013: 398-402.
