Hangi soruya cevap arıyorsun?
Anne Sütünün ve Emzirmenin Önemi Nedir?
Anne sütü,term ve preterm dönemde bebek için en ideal besin olarak kabul edilir. Anne sütü alan ve almayan bebekler karşılaştırıldığında anne sütü alan bebeklerde daha düşük oranda mortalite ve morbitede görülür ve daha yüksek zekaya sahip olduğu belirtilmiştir. Ayrıca ileriki dönemlerde de anne sütünün kilo alımının engellediği ve diyabet görülmesini azalttığı gözlemlenebilmektedir.
Emziren kadınlarda erken iyileşme görülmektedir. Ayrıca meme, over kanseri, tip 2 diyabete görülme riskini azaltmaktadır. DSÖ ve UNICEF, ilk 6 ay boyunca anne sütünün bebeklerin bütün besin ihtiyaçlarını karşıladığını(su dahil olmak üzere) ve 2 yıl boyunca ek besinlerle birlikte anne sütüne devam edilmesi gerektiğini bildirmişlerdir. Emziren kadınların kendi vücudundaki depoları dengede tutmak ve salgıladıkları sütün karşılığı olan enerji, vitamin ve minerali almak için dengeli beslenmek zorundadır.
Emziren Annenin Beslenmesindeki Önemli Noktalar Nelerdir?
Annenin kötü, uygun olmayan şartlarda dahi beslenmesi emzirmeye engel olmadığı araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır. Ancak ötü beslenen emziren annelerin bebekleriyle aralarında olan bağlanma olumsuz etkilenmektedir. Bu şartlardaki kadınların bebeklerine karşı olumsuz davranışlar sergilediği gözlemlenmiştir.
Emziren bir annede görülen demir eksikliği annedeki hastalık riskini arttırır, halsizlik ve yorgunluk oluşturur. Emziren bir annede demir eksikliğinin görülme sebepleri olarak gebelik öncesi demir eksikliği görülmesi, doğum sonrasında kanama, vejetaryenlik, yetersiz C vitamini alımı, aşırı çay tüketimi sayılabilir.
Emziren annelerde A vitamini ve D vitaminine duyulan ihtiyaç artar. Aynı şekilde annenin folik asite olan ihtiyacı da artmaktadır. Anne sütü folik asit eksikliğinden etkilenmez ama anne için kötü sonuçlar doğurur. Tiamin, riboflavin, niasin ve B6 gibi B grubu vitaminleri de annelerin emziklik döneminde fazlasıyla ihtiyaç duyduğu ögelerdir.
Emziren annenin demir ve D vitamini infant için önem arz etmektedir. Buna bağlı olarak emziren annelerin günlük 600 IU D vitamini ve 10 mg Demir almaları gerektiği bildirilmektedir.
Galaktogoglar Nedir?
Galaktogoglar; süt üretimini başlatan, sürdürülürlüğünü sağlayan ve arttırılmasını tetikleyen prolaktin ve oksitasin üretimini sağlayan maddelerdir. Galaktogoglar prolaktin salgısını arttırmakla birlikte bireylerde rahatlama sağlayarak süt oluşumuna yardımcı olmaktadırlar. Emzirmenin erken kesilmesinin en yaygın belirtilen nedeni, annenin yetersiz süt oluşumu algısı oluşumudur. Galaktogoglar bu tarz sorunlarla baş etmek için çalışmalar sonucunda laktasyona yardımcı bireylerde öz yeterlilik ve güçlenme hissi oluşturur. Yapılan çalışmalar sonucunda laktasyona yardımcı olan farmasötik, gıda ve bitkisel kaynaklı bu maddalerin çoğunlukla bitkisel kaynaklı olanlarının kullanılması önerilmektedir.
Farmasötik galoktagog olarak kullanılan metaklopramid ve domperidon gibi reçete edilen galaktogogların anne sütü ile de dışarı atılmaktadır. Uzun vadade kullanımı anne ve çocukta yan etki oluşturmaktadır. Herhangi bir sağlık ototritesi tarafından onaylanmamıştır.
Bitkisel kökenli galaktogoglar emziren kadınlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Bunun altında yatan sebepler arasında daha güvenli varsayılması, kültürel anlamda kabul edilebilir olması, kolay erişilebilir olması, maliyetinin düşük olması varsayılabilir. Çok geniş kapsamlı düşünüldüğünde bu yönelimin oluşturabileceği istemsiz etkilerini önleyebilmek adına sağlık personellerinin bu konuda daha bilinçli olması gerekmektedir.
Anne Sütünü Arttıran Besinler Nelerdir?
Her şeyden önce anne ve bebek temas halinde olması süt arttırıcı en büyük unsurdur. Süt bebek emmeye çalıştıkça çoğalacaktır.
Aynı zamanda annenin en çok dikkat etmesi gereken nokta su tüketimidir.
Süt Arttırıcı Besinler;
- Deve dikeni
- Rezene
- Isırgan Otu
- Çemen
- Hurma
- Zencefil
- Çörek Otu
- Sarımsak
- Havuç
- Kuşkonmaz
Anne Sütünün Verilmediği Durumlar Nelerdir?
- Antibiyotik kullanımı süresince emzirmeye bir süre ara verilir.
- Kızamık geçiren annelerin emzirmeye 3 gün ara vermesi beklenir.
- Aktif tüberküloz varlığında
- Metobolik hastalıkların varlığında da anne sütü takip ile verilmektedir.(galaktozemi ve galaktoz metobolizması bozuklukları, hiperlipidemi, homosisteinüri, fenilketonüri, trozinemi gibi)
KAYNAKÇA
Yalçın Irmak A., Yıldırım Balkan Z., Metinoğlu M., Anne Sütü Üretimini Arttıran Bitkisel Galaktogoglar: Literatür İnceleme, Sağlık ve Toplum, 29, sayı 1, 2019
*Ünüsan N., Anne ve Çocuk Beslenmesi, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, 173,207
*Orbatu Subay D., Emziren Annelerde Beslenme Takviyesi Kullanımı ve Buna İlişkin Sebepler, Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 2020;30(1):66-71
*Westfall E. R., Galactagogue Herbs: A Qulıtatıve Study And Revıew, Canadian Journal of Midwifery Research and Practice, 2,2,2003