Hangi soruya cevap arıyorsun?
Diyet Lifi Nedir?
Bir karbonhidrat türevi olan diyet lifleri, bitkilerin yenebilir kısımlarında bulunur,suda çözünebilen ve çözünemeyen lifler olarak iki gruba ayrlırlar. İnsan vücudunda sindirimden sorumlu enzimler, diyet lifini sindirebilecek özellikte değildir. Sindirime uğramadıklarından dolayı vücuda enerji vermezler ve besin değerleri yoktur. İnce bağırsakta herhangi bir reaksiyona uğramayan bu gıda bileşenleri, kalın bağırsakta bulunan bakteriler tarafından fermente edilirler. Bu olaya “kolonda fermantasyon” denir. Diyet lifinin, kolonda fermente olma oranı ne kadar yüksekse bağırsak sağlığını koruma oranı da o kadar yüksektir.
Sebze, meyve ve tam tahıllar gibi bitkisel gıdalar diyet lifinin kaynaklarıdır.
Diyet Liflerinin İnsan Vücuduna Yararları Nelerdir?
- Yüksek su tutma kapasitesine sahip olduklarından dolayı mide boşalmasını geciktirerek tokluk süresini uzatır ve dışkı hacmini artırarak kabızlığın önlenmesinde rol oynarlar.
- Enerji vermemeleri ve tokluk sağlamaları açısından iştahı baskılayarak kilo vermeye yardımcı olurlar.
- Bağırsağın geçiş süresini azaltmaları ve kolon mikroflorasını değiştirmeleri sayesinde kolon kanserinden korurlar.
- İnsülin ihtiyacını azalttıklarından, diyabetli bireylere fayda sağlarlar. Diyabet oluşumunun nedenlerinden biri de diyette, diyet lifi eksikliğidir.
- Suda çözünebilen lifler glikozun kana karışmasını yavaşlatır ve kan şekerini regüle ederler. Aynı zamanda LDL kolesterol seviyesini düşürerek kardiyovasküler yolun sağlığına da katkı sağlarlar.
- Minerallerin biyoyararlılığını artırırlar.
- Uzun çiğneme gerektirdikleri için tükürük bezi çalışmasını hızlandırırlar.
Diyet Liflerinin Vücuda Zararı Var Mıdır?
Doz aşımı yapıldığında bazı zararları olduğu bilinmektedir. Örneğin önerilen miktarın iki katı olan günlük 50 gram diyet lifi alımı, sindirim yolundan hızlı geçişe sebep olacağından vitamin ve mineral absorbsiyonu için yeterli sürenin ayrılmasına engel olur. Aynı zamanda aşırı yüksek posa iştahı gereğinden fazla baskılayarak besin değeri yüksek gıdaların vücuda alınmasını da engeller. İnsülin takviyesi alan kişilerde de hipoglisemiye neden olabilir. Kısacası her şey gibi diyet lifi tüketiminde de aşırıya kaçılmasının zararlı etkileri vardır.
Yazar: Sema Nur Çelik
KAYNAKÇA
Dülger D., Şahan Y., Diyet Lifin Özellikleri ve Sağlık Üzerindeki Etkileri, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Bursa, U. Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2011, Cilt 25, Sayı 2, 147-157 2.
Erol S., Diyet Lifler ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri, 2017, Avrasya Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Lisans Tezi, Trabzon
