BROMELAIN NEDİR? SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ NELERDİR?

BROMELAİN NEDİR? 

Bromelain, ananas bitkisinin kökünden, meyvesinden ve suyundan elde edilen bir proteolitik bir enzim karışımıdır. Başta Orta ve Güney Amerika olmak üzere tıbbi rahatsızlıkları tedavi etmek için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Şu anda bir diyet takviyesi olarak sınıflandırılmaktadır ve genellikle ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından güvenli (GRAS) olarak kabul edilmektedir.

BROMELAIN NASIL ELDE EDİLİR?

Bromelain 

• Santrifüj
• Ultrafiltrasyon
• Liyofilizasyon gibi yöntemlerle ananas suyundan elde edilir.

BROMELAIN’İN EMİLİMİ ve BİYOYARARLANIMI NASILDIR? 

Bromelain mide barsak sistemi tarafından yaklaşık %40 oranında emilmektedir. İnsanlar istenmeyen yan etkiler görülmeden günde yaklaşık 12 gram bromelain tüketebilmektedir.

GÜNLÜK ÖNERİLEN BROMELAIN DOZU NE KADARDIR? 

• Alman komisyonuna göre önerilen doz 80-320mg/gün’dür. Bu doz gün içerisinde 2 veya 3’e bölünmelidir. Ananastan elde edilmiş olmasına rağmen ananas yemek veya ananas suyu içmek yeterli dozajı sağlamadığı için tedavide etkin şekilde kullanılmamaktadır. 
• Sindirime yardımcı olması için bölünmüş dozlar halinde yemeklerle beraber 500 mg/gün şeklinde alınmalıdır.
• Yaralanmalarda aç karnına 4 doza bölünerek günde 500 mg/gün şeklinde alınmalıdır.
• Artrit tedavisinde iki doza bölünmüş şekilde 500-2000 mg/gün şeklinde alınmalıdır.  

BROMELAIN’İN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR? 

BROMELAIN’İN ANTİİNFLAMATUVAR ETKİSİ

Bromelain’in antiinflamatuar ve analjezik olarak artrit semptomlarının tedavisinde kullanılmaktadır. Bu etkisinin araşidonik asit yolağının inhibisyonu ile seçici olarak, tromboksan üretiminin azalmasına, tromboksan/ prostasiklin oranının değişmesine ve direkt olarak prostaglandin 2 reseptörlerine etki ederek nosiseptörleri etkilemesiyle oluştuğu gözlenmiştir.

Diğer bir etki mekanizmasının ise inflamasyon bölgesinde bradikinin sentezinin inhibisyonu ile oluştuğu gözlenmiştir. Artrit ve osteomyelofibrozda iltihaplanma ile ilişkili olan dönüştürücü büyüme faktörü betayı azaltabileceği düşünülmektedir.

Çalışmaların çoğu hayvanlar üzerinde yapıldığı için daha çok insan çalışmasına ihtiyaç  vardır.

ANTİOSTEOARTRİT ETKİ

Yapılan klinik çalışmalarda, bromelainin anti-enflamatuar etkileri nedeniyle osteoartrit için yararlı bir tedavi olabileceği öne sürülmüştür. Ulusal sağlık enstitüleri (NIH) bromealin’in tek başına mı yoksa kombine tedavi ile mi etkili olduğu konusunda bir görüş birliğine varamamıştır.

Bromelain, rutozit ve tripsin kombine olarak verilen hastalarda, altı hafta sonunda diz ağrılarında genellikle verilen nonsteroidal antiinflamatuar (NSAİİ) ilaclar [ibubrofen (Advil veya Motrin)], naproksen (Aleve), ve diklofenak (Voltaren) kadar etkili olduğu bulunmuştur.

Bir başka çalışmada, glukozamin kondroitin sülfat ve magnezyum kombinasyonunun osteoartritte dizlerdeki semptomları azalttığı belirtilmiştir. Bromelain, NSAİİ’ler ile yapılan tedaviye bir alternatif olarak sunulabilmektedir. Bromelain ağrıyı bradikinin gibi ağrı reseptörleri üzerine etki ederek azalttığı yapılan çalışmalardaki sonuçlar arasındadır. Verilen bromelain dozu 400mg/ gün x 2’dir.

BROMELAIN’İN BİLİŞSEL FONKSİYON ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ALZEIMER ve DEMANS

Protein birikimi hücresel olayların sonuçlarından biridir. Birikim nöronal dejenerasyon ve organ yetmezliği ile ilişkilidir. Alzheimer hastalığı (AD), bunamaya neden olan beynin geri dönüşümsüz bir dejenerasyonudur ve bunu biliş bozukluğu ve hafıza kaybı izlemektedir.

İnsan beynindeki biliş bozukluğuna, sürecin başlamasından bu yana amiloid peptit (Ap) agregatlarının aşamalı bir şekilde birikmesi neden olmaktadır. Ap peptidinin çözünür oligomerleri bile nöronal hücrelere sitotoksiktir.

Serbest, patojenik olmayan monomerik peptitler ile agreganın öncüsü olan oligomerler arasındaki dengenin nasıl bozulduğu açık değildir. Bugün itibariyle, AD’yi önlemek veya iyileştirmek için herhangi bir doğal ürün veya sentetik bileşik bulunmamıştır.

Son gözlemlerde, bromelainden türetilen peptitlerin önceden oluşturulmuş agregatları etkili bir şekilde ayırabildiğini ve aynı zamanda insan insülinin monomerik durumundan agregasyon oluşumunu inhibe edebildiğini göstermektedir.

Peptidlerin agregatlardan ayrıldıktan sonra monomerik insülin ile bağlanmasının konformasyonel değişikliğe neden olduğu ve  yeniden agregasyona neden olmadıkları gözlemlenmiştir.

Bromelain,  santral sinir sistemi hastalık koşullarında mikroglial aktivasyonu veya enflamatuar sitokinlerin mikroglial üretimini önleyerek nöronal dejenerasyonu hafifletebilmektedir. Bu nedenle, çok sayıda nörodejeneratif hastalıkta mikroglial aktivasyonun etkin kontrolü, ana terapötik yaklaşım olarak kabul edilmektedir.

BROMELAIN’İN KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bromelain anjina pektorisin şiddetini azaltıp/ önlemek gibi tromboflebitin tedavisinde ve önlenmesinde de yararlı olabileceği düşünülmektedir.

73 akut tromboflebitli hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, bromelain ve analjezikler birlikte verildiğinde ağrı, ödem, tendonit, deri sıcaklığı gibi inflamasyon semptomlarında azalma görülmüştür.

Bromelainin diğer nutrientler ile kombinasyonlarının, iskelet kaslarında iskemi/perfüzyon hasarına karşı koruyucu olduğu ve ayrıca sıçan miyokardiyumunda iskemi/reperfüzyon hasarında Akt/Foxo yolağı ile kardiyoprotektif etki gösterdiği bulunmuştur. 

ANTİTROMBOTİK ETKİ

Trombosit agregasyonu ve trombüs oluşumu kalp rahatsızlıklarının önde gelen faktörleridir.

Bromelainin etkili bir kardiyoprotektif ajan olduğu düşünülmektedir. Antitrombotik ve antikoagülan aktivitelere sahip olduğu ve trombosit agregasyonunu azalttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca trombositlerin endotele bağlanmasını önlediği gözlemler arasındadır.

Bromelain trombositlerin kümelenmesini engellemekte ve ayrıca trombüs oluşumunu durdurmaktadır. Anjina azaltma ve antihipertansif etkiye sahip olduğu düşünülmektedir.

ANTİKOAGÜLANT ETKİ

Fibrinoliz, fibrin pıhtısının büyümesini önlemek için bir işlemdir ve vücudun pıhtı parçalarını güvenli bir şekilde temizlemesine izin verir.

Bromelain etkili bir fibrinolitik ajan olarak kabul edilir ve plazminojenin (kan pıhtılaşmasında rol oynayan bir protein) plazmaya dönüşümünü arttırarak kanın pıhtılaşmasını inhibe etmektedir.

BROMELAIN’İN SİNDİRİM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bromelain pankreasektomi, ekzokrin pankreas yetmezliği hastalarında sindirim enzimi olarak kullanılmaktadır.

Bromelain ile Aspergillus niger mantarından elde edilen enzimler birlikte kullanıldığında hazımsızlık, intestinal motilitede azalma ve dışkılamada düzelme görülmüştür.

Enflamasyonu azaltan özellikleri nedeniyle bazı insanlarda enflamatuvar bağırsak enfeksiyonunda tedaviye yardımcı olarak kullanılmaktadır.

Escherichia coli ve vibrio chlora gibi bakterilerin etkilerini azaltarak ishal iyileşmesine yardımcı olduğu düşünülmektedir.

Enflamatuvar bağırsak hastalıklarının neden olduğu bağırsak ülserini iyileştirdiği düşünülmektedir.

Sindirime yardımcı olmak amacıyla bromelain kullanımının gerekli olduğu konusunda yeterli kanıt bulunmamaktadır. 

BROMELAIN’İN SOLUNUM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ASTIM

Astımdaki iltihaplanma esas olarak bronşiyal mukoza ve bronko-alveoler lavaj (BAL) sıvısında eizonofil ve T lenfosit seviyesinin yükselmesinden kaynaklanır.

Akut astımlı fareler ile yapılan bir çalışmada, bromelain kullandırılan farenin havayolunun aktivitesinde artma olurken, akciğer inflamasyonunda tahriş edici durumlarda ve duyarlılıkta azalma olduğu görülmüştür.

Bromelain etkili bir terapötik ajandır ve alerjik hava yolu hastalığında (AAD) kullanılmaktadır. Bromelain astımı, toplam BAL lökositleri (eozinofiller ve lenfositler) ve hücresel infiltratların seviyesini azaltarak tedavi etmektedir. Ayrıca serumdaki interlökinler IL-4, IL-12, IL-13, IL-17 ve IFN-a’yı azaltır ve CD4 + / CD8 + oranını değiştirmektedir.

SİNÜZİT

Antibiyotik ile kombine bromelain kullanımında, burun mukozasının iltihaplanmasının ve solunum güçlüğünün azaldığı saptanmıştır.

2013 yılında yapılan bir pilot çalışmada 12 kronik sinüzit hastasına, üç ay boyunca günde altı kez 500mg bromelain verilmiştir. Bromelain kullanımının semptomları ve yaşam kalitesini iyileştirdiğini gözlemlenmiştir.

Bromelain rinit, rinosinüzit ve kronik rinosinüzitte  de kullanılabilmektedir. Pro-inflamatuar prostaglandin oluşumunu azaltmakta ve burun pasajlarında şişliği giderilmesine yardımcı olamktadır. Bromelain ayrıca mukus üretimini azaltarak drenajına yardımcı olmaktadır. 

BROMELAIN’İN KANSER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Birçok çalışmada bromelainin antimetastatik ve antimutajenik etkinliği araştırılmıştır.

Yapılan çok sayıda çalışma sonucu MCF-7 ve MDA-MB-231 meme kanseri, KBs sukuamoz karsinom ve SK-MEL-28 melanoma kanser hücrelerinde büyümeyi inhibe ettiği belirlenmiştir.

Ayrıca, bromelainin apoptoza giden lösemik hücrelerin farklılaşmasını indüklemediği düşünülmektedir.

Birçok kanser tipinde apoptozu indükleyen p53 geni inaktive edilir, bu nedenle bu tür kanserli hücreler apoptotik hücre ölümünden kaçınır.

Araştırmacılar, bromelainin  NF-kappaB’nin inaktive edilmesi, Cox-2 ekspresyonunun baskılanması, p53 ve Bax’ın upregülasyonu ve otofajinin başlatılması gibi çok sayıda anti-kanser mekanizmasını tanımlamışlardır.

Bromelainin kanser üzerindeki etkilerinin belirlenmesi için daha çok insan çalışmasına ihtiyaç vardır. 

BROMELAIN’İN CERRAHİ İŞLEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bromelain cerrahi öncesi ağrının, inflamasyonun suresini, postoperatif ödemi azaltan bir etki göstermektedir.

Doğum sırasında epizyotomi yapılan kadınlarda şişme, morarma ve ağrıyı azaltmada etkili olduğu bulunmuştur.

Ayrıca, bromelain cerrahi öncesi ağrı ve inflamasyon suresini azalmaktadır.

BROMELAIN TOKSİSİTESİ

LD50 (toksikolojide ölümcül doz) OLARAK BELİRTECEK OLURSAK

• Fare, tavşan ve kobaylarda 10 g/ kg düzeylerindedir.
• Köpeklerde ise LD50 dozu 750 mg/kg’a kadar çıkartılmış ve altı ay boyunca denenmiştir. Sonuçta hiçbir yan etki oluşmadığı gözlenmiştir. Günde 150 mg/kg doz verilen sıçanlarda herhangi bir karsinojenite ve teratojenite gözlenmemiştir. 
• İnsanda ise günde 3.000 ünite, 10 gün boyunca uygulandığında anlamlı değişiklikler olmadığı saptanmıştır. 

BROMELAIN’İN YAN ETKİLERİ NELERDİR? 

Bromelain’in bazı yan etkileri olabilir. Bunlar:

• MİDE BOZUKLUĞU
• TAŞIKARDİ
• ADET PROBLEMLERİ

Bir kişi bu yan etkileri yaşıyorsa, bromelain kullanmayı bırakmalı ve diğer olası tedaviler hakkında doktoruyla konuşmalıdır. Ananas duyarlılığı veya alerjisi olan kişiler bromelain almaktan kaçınmalıdır. Hafif ila şiddetli arasında değişen alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir. Aşırı durumlarda anaflaksiye neden olabilmektedir. 

Bir kişi, BROMELAIN ALDIKTAN SONRA veya KİŞİYE BROMELAIN UYGULANDIKTAN SONRA aşağıdakilerden herhangi birisi yaşıyorsa acil tıbbi yardım almalıdır:

• Nefes darlığı
• Bulantı
• Kusma
• Ciddi derecede kızarmış veya şişmiş cilt
• Zayıf, hızlı nabız

BROMELAIN’İN YAN ETKİLERİ NELERDİR? 

GASTROİNTESTİNAL YAN ETKİLER

İnsanlar tarafından en çok gözlenen yan etki gastrointestinal etkilerdir.

Bu yan etki bulantı, kusma, ishal, çarpıntı, hazımsızlık, iştah kaybı, baş ve kas ağrısı, baş dönmesi, uyuşukluk şeklinde gözlenmektedir.

Peptik ülseri olan kişiler bromelain kullanmamalıdır.

Bunun dışında herhangi bir sindirim bozukluğu olan kişiler de bromelain kullanmadan önce doktora danışmalıdır.

ALERJİK REAKSİYONLAR

Bromelain kullananlarda görülen bir diğer yan etki de şiddetli allerjik reaksiyonlardır. Deri alerjileri kurdeşen, deri döküntüsü, kaşıntı ve cilt şişmesi şeklinde kendini göstermektedir.

Bunun dışında bazı kişilerde boğaz problemleri ve nefes alır iken sorun oluşabilmektedir. Havuç, rezene, kereviz, çavdar, papaya veya polen, lateks alerjisi olanlarda bromelain de alerjiye neden olabilmektedir.

ŞİDDETLİ KANAMALAR

• Bromelain etken maddesinin kan akışını arttırdığı teorik olarak belirlenmiştir.
• Kanama bozuklukları ve kan hastalığı tedavisi geçirenler ve tedavi olanlar bromelain kullanmamalı denmektedir.
• Sadece tıbbi müdahalenin ardından bromelain kullanılması tavsiye edilmekte ve sıkı tıbbi gözetim gerekmektedir.
• Bromelain ayrıca herhangi bir diş operasyonu ve ameliyatları öncesinde alınmamalıdır.
• Kadınlarda bunların yanı sıra rahim kanaması ve ağır adet kanamaları da görülebilmektedir.

BROMELAIN ve İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ

Aspirin, varfarin, heparin gibi kan sulandırıcı (antiagregan- antitrombosit ilac) ve NSAİİ ile birlikte kullanımı hekim kontrolü altında olmalıdır.

Bromelainle kullanımlarının kanama riskini artırdığı düşünülmektedir, hekim kontrolünde kullanılmalıdır.

• Amoksisilin, tetrasiklin ve diğer antibiyotikler
• Vinkristin ve 5-flourourasil gibi kemoterapi ilacları
• Anjiyotensin donuşturucu enzim inhibitorleri
• Benzodiazepin ve barbiturat turevleri, trisiklik antidepresanlar ETKİLEŞİME GİRDİĞİ DİĞER İLAÇLARDIR.

KAYNAKÇA

[1] Rathnavelu, V., Alitheen, N. B., Sohila, S., Kanagesan, S., & Ramesh, R. (2016). Potential role of bromelain in clinical and therapeutic applications.  Biomedical reports, 5(3), 283–288. https://doi.org/10.3892/br.2016.720

[2] Nor, Zuhair & Ramchandran, L. & Duke, M. & Vasiljevic, T.. (2017). Application of membrane-based technology for purification of bromelain. International Food Research Journal. 24. 1685-1696.

[3] Office of Gen Technology Regulator. The Biology & Ecology of Pineapple (Ananas comosus var. comosus) in Australia: 2003. p.20. Erişim tarihi: Mayıs 2017. http://www.ogtr.gov. au/internet/ogtr/publishing.nsf/content/pineapple- 3/$FILE/pineapple.pdf.

 [4] Provital Group Natual Efficancy. Pineapple. p.4. Erişim Tarihi: Mayıs 2017. http://www. centerchem.com/Products/DownloadFile.aspx ?FileID=6823.

[5] Khalid N, Hafiz S, Ahmed I, Shahidi F. Pineapple juice. In: Shahidi F, Alasalvar C, eds. Handbook of Functional Beverages and Human Health. 1. baskı. Boca Raton: CRC Press; 2016. p.489-98.

[6] Gunde MC, Amnerkar ND. Ethnobotanical and pharmacological properties of pineapple protease. EJPMR 2015;2(5):126- 35.

[7] Salunkhe DK, Kadam SS. Handbook of Fruit Science and Technology: Production, Composition, Storage, and Processin. 1. baskı.

USA: CRC Press; 1995. p.632.

[8] Bhattacharyya BK. Bromelain: A review. Nat Prod Radiance 2008;7:359-63.

[9] Ching Man Wai, Brian Powell, Ray Ming and Xiang Jia Min, Genome-Wide Identification and Analysis of Genes Encoding Proteolytic Enzymes in Pineapple, Tropical Plant Biology, 10.1007/s12042-016-9172-5, 9, 3, (161-175), (2016).

 [10] Maurer RH. Bromelain: biochemistry, pharmacology and medical use. Cell Mol Life Sci 2001;58(9):1234-45.

[11] Rathnavelu V, Alitheen NB, Sohila S, Kanagesan S, Ramesh R. Potential role of bromelain in clinical and therapeutic applications. Biomed Rep 2016;5(3):283-8.

[12]Pavan R, Jain S, Shraddha, Kumar A. Properties and therapeutic application of bromelain: a review. Biotechnol Res Int 2012;2012:

976203.

[13] Kaur R, Ambwani S, Mehta B. Trypsin, rutoside and bromelain alone and fixed dose combination: a natural, safer and effective anti-inflammatory agent. J Drug Deliv Therap 2014;4(1):108-10.

[14] Jayachandran, S., & Khobre, P. (n.d.). Efficacy of bromelain along with trypsin, rutoside trihydrate enzymes and diclofenac sodium combination therapy for the treatment of TMJ osteoarthritis - A randomised clinical trial. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 11(6), ZC09-ZC11. https://0-doi-org.opac.bilgi.edu.tr/10.7860/JCDR/2017/25771.9964

[15] Mukherjee, D., Bhattacharjee, P., Bhattacharya, R., Dutta, A. K., & Bhattacharyya, D. (2018). Degraded products of stem bromelain destabilize aggregates of β-amyloid peptides involved in Alzheimer’s disease. Current Science (00113891), 115(11), 2133–2141. https://0-doi-org.opac.bilgi.edu.tr/10.18520/cs/v115/i11/2133-2141

[16] Perry VH, Teeling J. Microglia and macrophages of the central nervous system: the contribution of microglia priming and systemic inflammation to chronic neurodegeneration. Seminnars in immunopathology. 2013;35(5):601–612. 

[17] Kaur H, Corscadden K, Lott C, Elbatarny HS, Othman M. Bromelain has paradoxical effects on blood coagulability: a study using thromboelastography.Blood Coagul Fibrinolysis. Epub 2014 Dec 16.

[18] Braz. arch. biol. technol. vol.59  Curitiba  2016  Epub May 06, 2016

[19] Rathnavelu V, Alitheen NB, Sohila S, Kanagesan S, Ramesh R. Potential role of bromelain in clinical and therapeutic applications. Biomed Rep 2016;5(3):283-8.

[20] Janaína Artem Ataide, Nathália Mendes de Carvalho, Márcia de Araújo Rebelo, Marco Vinícius Chaud, Denise Grotto, Marli Gerenutti, Mahendra Rai, Priscila Gava Mazzola and Angela Faustino Jozala, Bacterial Nanocellulose Loaded with Bromelain: Assessment of Antimicrobial, Antioxidant and Physical-Chemical Properties, Scientific Reports, 10.1038/s41598-017-18271-4, 7, 1, (2017).

[21] Laorko A, Li Z, Tongchitpakdee S, Chantachum S, Youravong W. Effect of membrane property and operating conditions on phytochemical properties and permeate flux during clarification of pineapple juice. J Food Eng 2010;100(3):514-21.

[22] Samantha Knox, David Lang and Alice Hoyt, The Many Flavors of Pineapple Reactions, Annals of Allergy, Asthma & Immunology, 10.1016/j.anai.2019.08.001, (2019).

[23] Secor ER, Shah SJ, Guernsey LA, Schramm CM, Thrall RS. Bromelain limits airway inflammation in an ovalbumin-induced murine model of established asthma. Altern Ther Health M. 2012; 18(5): 9-17.

[24] Secor ER, Szczepanek SM, Castater CA, Adami AJ, Matson AP, Rafti ET, Guernsey L, Natarajan P, McNamara JT, Schramm CM, Thrall RS, Silbart LK. Bromelain Inhibits Allergic Sensitization and Murine Asthma via Modulation of Dendritic Cells. Evid Based Complement Alternat Med. 2013; 2013(1): 1-9.

[25] Mohamed SIA, Jantan I, Haque MA. Naturally occurring immunomodulators with antitumor activity: an insight on their mechanisms of action. Int Immunopharmacol. 2017;50:291-304.

[26]Muhammad ZA, Ahmad T. Therapeutic uses of pineapple-extracted bromelain in surgical care-a review. J Pak Med Assoc. 2017;67(1):121-5.

[27] Rathnavelu V, Alitheen NB, Sohila S, Kanagesan S, Ramesh R. Potential role of bromelain in clinical and therapeutic applications. Biomed Rep. 2016;5(3):283-8.

[28] Ramli AN, Aznan TN, Illias RM. Bromelain: from production to commercialisation. J Sci Food Agric. 2017;97(5):1386-95.

[29] Pauzi AZ, Yeap SK, Abu N, Lim KL, Omar AR, Aziz SA, et al. Combination of cisplatin and bromelain exerts synergistic cytotoxic effects against breast cancer cell line MDA-MB-231 in vitro. Chin Med. 2016;11:46.

[30] Tejpal Singh, Vinayak More, Umayra Fatima, Tanveer Karpe, Mohammed A. Aleem, J. Prameela. Effect of proteolytic enzyme bromelain on pain and swelling after removal of third molars. J Int Soc Prev Community Dent. 2016 Dec; 6(Suppl 3): S197–S204.

[31] Kannan R, Kavitha R. A Comparative Study of the Anti-Inflammatory Properties of Bromelain/Serratiopeptidase as add on Therapy to Conventional Treatment Following Impacted Third Molar Surgery. World J Pharma Res. 2015;4:2595–607.