ABD Tarım Bakanlığı’na (USDA) göre, bir yemek kaşığı zeytin yağında; 119 kcal, 13.5 g yağ, 10 g tekli doymamış yağ, 0 g karbonhidrat, lif ve protein, 1.9 mg E vitamini ve 8.1 vitaming K vitamini bulunmaktadır.
Zeytinyağı, çoğunlukla triasilgliserol, az miktarda serbest yağ asidi, gliserol, fosfatitler, pigmentler, lezzet bileşikleri ve steroller içermektedir. Doymamış yağ asitlerinden zengindir. % 13 oranında palmitik asit, % 1.5 oranında stearik asit, % 70 oranında oleik asit, tekli doymamış omega-9 yağ asidi, %15 oranında linoleik asit ve % 3.5 oranında palmitoleik asit içermektedir.
Zeytin yağı tüketiminin çok olduğu Akdeniz diyeti gibi diyetler, morbidite ve mortalite üzerinde koruyucu etkilere sahiptir. Zeytinyağı, sağlıklı tekli doymamış yağlardan zengin olduğundan, antibakteriyel özelliktedir. Ayrıca zeytinyağı antikarsinojenik özelliğe sahiptir.
Zeytinyağı en iyi antioksidan kaynaklarındandır. Kan basıncını düşürür ve LDL kolesterolün oksidasyondan etkilenmesini engeller. Kohort çalışmaları, zeytinyağı tüketiminde her 25 g artış için, KKH riskinin yaklaşık % 4, inme riskinin de %26 oranında azaldığını göstermektedir.
Zeytinyağı ve diğer bitkisel yağ türlerinin tüketiminin kan lipitleri üzerindeki etkilerinin karşılaştıran bir çalışmaya göre, zeytinyağı alımının toplam kolesterolü ve trigliseriti diğer bitkisel yağlara göre daha az, HDL’yi diğer bitkisel yağlara göre daha fazla arttırdığı gözlenmiştir.
Zeytinyağı, meme kanseri riskini azaltmaktadır. Yüksek zeytin yağı tüketiminin, düşük zeytinyağı tüketimine göre meme kanserine karşı daha çok koruyucu etki gösterdiği de gözlenmiştir. Ayrıca yapılan çalışmalara göre zeytinyağı, diğer kanser türlerini de azaltabileceği bulunmuştur.
Zeytinyağı tüketiminde günlük 10 g artış ile tip 2 diyabet riskinde %9’luk bir azalma görülmüştür. Yine yüksek zeytin yağı tüketimi ile diyabet riskine karşı %16’lık oranla daha fazla azaltıcı etkisi olduğu gösterilmektedir.
Kaynakça
Alexandra Foscolou, Maturitas 118 (2018) 60–66
