Hangi soruya cevap arıyorsun?
Spirulina Nedir?
Prokaryotik bakterilerin fotosentetik grubuna ait olan spirulina, “Arthospira Platensis” ve “Arthospira Maxima” karışımına verilen genel bir isim olup toksik olmayan ve tüketilebilen bir mikroalgdir. Mavi-yeşil algler olarak bilinen spirulina, adını ‘‘spiral’’ kelimesinden almaktadır. Ilıman iklimlerde doğal olarak yetişen, fotosentetik çok hücreli bir siyanobakteridir. Spirulina, Meksika ve Orta Amerika halkı tarafından gıda ve besin kaynağı olarak yüzyıllardır kullanılmış olup, son yıllarda içerdiği besin profili açısından ve geleneksel ilaçlara alternatif olarak sağlığı geliştirici özelliklerinden dolayı diyet takviyeleri olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Spirulina ve Besin Profili Nasıldır?
Spirulinanın kuru ağırlığının yaklaşık %65-70’ini proteinler oluştururken, %20’sini karbonhidrat ve %5-10’unu yağlar oluşturmaktadır. Makro besin içeriğinin yanı sıra mikro besin içeriğince de zengindir. Sodyum, potasyum, fosfor, demir, magnezyum, kalsiyum, selenyum, bazı B grubu vitaminleri (B2, B3, B6, B9, B12), E vitamini ve karotenoid içeriğinden dolayı yüksek besin değerine sahiptir. İnsanlar tarafından sentezlenemeyen ve beslenme yoluyla yeteri kadar elde edilemeyen karotenoidler, çeşitli bitki ve mikroorganizmalarda bulunan, doğal lipitte çözünebilen bir pigment sınıfıdır. Gıdalarda renklendirici ve tatlandırıcı olarak bazı besin takviyelerinde kullanılmaktadır. Zamanla yapılmış literatür çalışmalarında karotenoidin sahip olduğu pigmentlerin oksidatif stresi azalttığı bildirilmiştir. Spirulina içeriğinin sağlığa yararlı etkilerinin oksidatif ve inflamatuar stresi azaltmasıyla yaşlanma, anti-kanser, anti-inflamatuar, anti-diyabetik, karaciğer koruyucu ve bağırsak mikrobiyota uyarıcı etkilerini gözlendiği çalışma ve araştırmalar mevcuttur.
Gıda Güvenliği ve Yan Etkileri Nelerdir?
Yetiştiği ortamdan kaynaklı olarak ciddi kontaminasyon sorunlarına yol açabileceğini düşünen birkaç araştırmacı yaptıkları çalışmalarda içeriğindeki ağır metal seviyelerinin günlük alım düzeyleri içerisinde olduğunu tespit etmişlerdir. Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ve Diyet Takviyeleri Bilgi Uzmanları Komitesi (DSI-EC), Spirulina takviyesinin insan tüketimi için “genellikle güvenli” (GRAS) olarak sınıflandırmıştır. Fakat yüksek protein ve klorofil içeriğine bağlı olarak; diyare, mide bulantısı ve kramplar gibi gastrointestinal sorunlara neden olabilir. Bununla beraber aşırı alımının böbrekler üzerinde de olumsuz sonuçlara yol açabileceği bildirilmiştir. Özellikle de immünosüpresan, antihipertansif ve lipit düşürücü ilaçlar gibi sitokrom P450 enzimlerinin substratları ile tedavi edilen hastalarda tüketimine dikkat edilmelidir. Spirulina antioksidan etkisi amacıyla kullanıldığında uzun süreli olarak günde 2 gram tüketilebilir. Risk değerlendirmesinin sürekli olarak incelenmesi ve oluşabilecek kontaminantların ve ilgili sağlık etkileri hakkında literatür bilgilerinin sürekli olarak incelenmesi ve izlenmesi gerektiğinden sürekli gelişen bir süreç ve konudur.
Spirulina Etkileri Nelerdir?
Spirulina içeriğinin sağlığa yararlı etkilerinin oksidatif ve inflamatuar stresi azaltmasıyla yaşlanma, anti-kanser, anti-inflamatuar, anti-diyabetik, karaciğer koruyucu ve bağırsak mikrobiyota uyarıcı etkileri gözlenmektedir. Ayrıca yetersiz beslenen çocuklarda, anemi görülenlerde, sporcularda, yaşlılarda, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD), Tip 2 Diyabet veya HIV ile enfekte gibi patolojileri olan hastalarda da tedavi amaçlı kullanımı gözlenmiştir.
Tüketicilerin önerilen dozlara uymaları ve bu dozları aşmamaları önemle tavsiye edilmektedir. Diyare, bulantı veya kramplar gibi gastrointestinal sorunlara, böbrek hasarına ve nörotoksik etkilere sebep olabilmektedir. Bu nedenle, potansiyel tüketicilerin bu ürünlerin bir tıp doktoru, bir eczacı veya profesyonel bir diyetisyenle kullanımına başvurması ve tercihen biyokimyasal testlerin takviye öncesi yapılması önerilmektedir.
Yazar: Gizem Alışır
KAYNAKÇA
Al-Dhabi , N. (2013). Heavy metal analysis in commercial Spirulina products for human consumption. Saudi Journal of Biological Sciences, 20(4), 383-388.
Finamore, A., Palmery, M., Bensehaila , S., & Peluso , I. (2017). Antioxidant, Immunomodulating, and Microbial-Modulating Activities of the Sustainable and Ecofriendly Spirulina. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 1-14.
Neal , A., & Guilarte , T. (2013). Mechanisms of lead and manganese neurotoxicity. Toxicology Research, 2(2), 99.
Neyrinck , A., Taminiau, B., Walgrave, H., Daube, G., Cani, P., Bindels, L., & Delzenne , N. (2017). Spirulina Protects against Hepatic Inflammation in Aging: An Effect Related to the Modulation of the Gut Microbiota? Nutrients, 9(6), 633.
Park , W., Kim , H.-J., Li , M., Lim , D., Kim , J., Kwak , S.-S., . . . Ahn , M.-J. (2018). Two Classes of Pigments, Carotenoids and C-Phycocyanin, in Spirulina Powder and Their Antioxidant Activities. Molecules, 23(8), 2065.
Persson, P., & Zakrisson, A. (2015). Dietary supplements: health from the ocean? Acta Physiologica, 215(3), 119-122.
Rzymskiilgili, P., & Jaśkiewicz, M. (2017). Microalgal food supplements from the perspective of Polish consumers: patterns of use, adverse events, and beneficial effects. Journal of Applied, 29(4), 1841–1850.
Salmeán, G., Castillo , L., & Cevallos, A. (2105). Nutritional and toxicological aspects of Spirulina (Arthrospira). Nutricion Hospitalaria, 32(1), 34-40.
Yang, Y., Du, L., Hosokawa, M., & Miyashita, K. (2020). Effect of Spirulina lipids on high-fat and high-sucrose diet induced obesity and hepatic lipid accumulation in C57BL/6J mice. Journal of Functional Foods, 65.
