Hangi soruya cevap arıyorsun?
Duygusal Beslenme Nedir?
Duygusal Beslenme; diğer bir adıyla bahsedebileceğimiz ‘Emosyonel Beslenme’ kişinin beslenme düzenine midesinin değil, duygularının karar vermesi sonucu çıkan bir beslenme bozukluğudur.
Duygusal beslenme, hem olumlu hem olumsuz olarak hayatınıza yansıyabilir. Çok mutlu ve keyifli anınızda ya da tam tersi olarak çok stresli ve kızgın bir anınızda sizde yeme duygusunu ön plana çıkarabilir. Aynı zamanda oldukça üzüntülü olduğunuz bir durumda sizi yemekten alıkoyabilir. Ayrıca kadınların menstural döngü dönemleri yüksek hormon artışı nedeniyle duygusal beslenmeye yol açan önemli bir etkendir.
‘Konfor Besinler’
Duygusal açlık baş gösterdiğinde, ayırt edici özelliklerinden biri, belirli bir yiyeceğe odaklandığınızdır.
Illinois Üniversitesi Gıda ve Marka Laboratuvarı’nın müdürü olan Brian Wansink, ” Konforlu yiyecekler bir kişinin bir duygu elde etmek veya korumak için yediği yiyeceklerdir” diyor. “Konforlu yiyecekler genellikle olumsuz ruh halleri ile yanlış ilişkilidir ve aslında insanlar sık sık ya da depresif olduklarında onları iyi bir ruh halini muhafaza etmek için tüketilir.”
Konfor besinler kişiden kişiye, özellikle cinsiyetler arası farklılık gösterir. Kadınlar için genelde; çikolata,dondurma, kurabiye gibi şekerli besinler olurken , erkeklerde ise et ağırlıklı yemekler, pizza gibi besinlerdir. Ama her koşulda ortak olan nokta konfor besinlerin yüksek yağlı ve yüksek şekerli olmasıdır.
Konfor sebebi ise aslında kişinin çocukluğuna kadar dayanabilir. Bir olay/durum karşısında ödül ya da ceza olarak nitelendirilen besinler yıllar geçse de aynı etkiyi sürdürebilir. Bu durum da bireyin duygusal beslenmesinin tetikleyici en büyük unsurudur.
Fiziksel Açlık / Duygusal Açlık Nasıl Ayırt Edilir ?
Günlük beslenmemiz öncesinde yaşanan fizyolojik açlık ile duygularımızın sebebiyet verdiği açlık arasında belirleyici farklar vardır. Bu farklar aynı zamanda emosyonel beslenmeye sahip bireyleri ayırt edici unsurlar olarak da görülebilir.
Kendinize Sorulacak Sorular
Yemeğinizle ilgili kendinize şu soruları da sorabilirsiniz:
- Her zamankinden daha büyük porsiyonlar yedim mi?
- Alışılmadık zamanlarda mı yerim?
- Yiyeceklerin kontrolünü kaybediyor muyum?
- Okul, sosyal bir durum ya da yeteneklerimin test edilebileceği bir olay gibi bir şey için endişeliyim mi?
- Hayatımda, uğraşırken sorun yaşadığım büyük bir olay oldu mu?
- Aşırı kilolu muyum, yoksa son zamanlarda kilomda büyük bir sıçrama oldu mu?
- Ailemdeki diğer insanlar da duygularını yatıştırmak için yiyecek kullanırlar mı?
Bu soruların çoğuna evet yanıtı verdiyseniz, o zaman yemeğinizin vücudunuzu beslemek için bir yol yerine bir başa çıkma mekanizması haline gelmesi olasıdır.
Duygusal yeme için tedavi nedir ?
Duygusal yemeğin üstesinden gelmek, daha sağlıklı olan yiyecekleri görmeye ve daha iyi beslenme alışkanlıkları geliştirmeye, bu davranışla ilgili tetikleyicileri tanımaya ve stresi önlemek ve hafifletmek için uygun yollar geliştirmeye daha sağlıklı yolların öğretilmesini içerir.
Stresi yönetmede önemli bir adımdır egzersiz. Düzenli fiziksel aktivite stres kimyasallarının üretimini azalmasına yol açar.
Meditasyon ve diğer gevşeme teknikleriyle uğraşmak da stresi yönetmek ve duygusal yeme azaltmak için güçlü bir yoldur. Bu nedenle, günde bir veya iki meditasyon seansına girmek, yüksek tansiyon ve kalp atım hızını azaltmak bile, sağlık üzerinde uzun süreli faydalı etkilere sahip olabilir .
Uyuşturucu kullanımından kaçınmak ve alkol tüketmemek, stresin başarılı bir şekilde yönetilmesinin diğer önemli yollarıdır, çünkü bu maddelerin çoğu, vücudun strese tepkisini artırır. Ayrıca, bu maddelerin kullanımının düşmesi genellikle kişinin problemleriyle doğrudan karşı karşıya kalmasını engeller, böylece stresle başa çıkmak veya ortadan kaldırmak için etkili yollar geliştiremezler.
Stresi azaltabilen diğer yaşam tarzı değişiklikleri arasında evde ve işte molalar bulunmaktadır. Kendinizi fazla zamanlamadan uzak durun. Stres tetikleyicilerinizi tanımayı ve yanıtlamayı öğrenin.
Acıkmadığınız zaman yemek yemeye başladığınızda, abur cubur yerine sağlıklı olan bir yiyecek bulun. Konforlu yiyeceklerin sağlıksız olması gerekmez. Eğer konfor yiyeceklerinizden vazgeçemiyorsanız küçük parçalara ayırarak porsiyonlarınızı sınırlandırın.
Kaynakça:
Brian Wansink, PhD, tüketici psikoloğu; pazarlama ve beslenme bilimleri profesörü; yönetmen, Gıda ve Marka Laboratuvarı, Illinois Üniversitesi. Jane Jakubczak, kayıtlı diyetisyen, Maryland Üniversitesi. Amerikan Demografisi , Temmuz 2000.
Bower, J.E., and S.C. Segerstrom. "Stress management, finding benefit, and immune function: positive mechanisms for intervention effects on physiology." Journal of Psychosomatic Research 56.1 (2004): 9–11.
White, D. "Emotional eating: unstuffing our faces and emotions." Psych Central (2013).
Mary L. Gavin, MD,(2018)
Journal of Mood Disorders 2013;3(4):171-8