Hangi soruya cevap arıyorsun?
Antioksidan özellikteki sebze ve meyveler vücudumuzun sağlığı için oldukça önemlidir. Yeterli ve dengeli beslenmenin öneminin artması ile birlikte vitamin ve mineral bakımından zengin olan antioksidan özellikteki besinlerin üretiminde ve tüketiminde de artış görülmüştür. Güçlü bir antioksidan olan hünnap da bu besinlerin arasındadır.
Hünnap meyvesi (Ziziphus jujuba Mill.), Rhamnaceae familyasında dikenli bir bitki olup, Çin orjinli bir meyvedir. Yapılan araştırmalarda Çin’de 4000 yıldan beri yetiştirildiği görülmüştür. Zamanla Rusya, Hindistan, Kuzey Afrika, Güney Avrupa ve Anadolu’da da yetiştirilmeye başlanmıştır. Ülkemizde genellikle Marmara, Ege ve Güney Anadolu bölgelerinde yetiştirilmektedir.
Hünnap ağacı kış aylarında yapraklarını döken nisan-mayıs ayları arasında tekrar çiçek açan; meyveleri genellikle eylül-ekim ayları arasında toplanan dikenli bir ağaçtır. Hünnap meyvesi ilk yeşil renkte olup daha sonra yavaş yavaş koyu kırmızı renge dönüşen, tek çekirdekli bir meyvedir. Pek çok türü vardır. Türe göre büyüklüğü, kokusu, lezzeti, olgunlaşma süreleri değişiklik gösterir.
Hünnap Meyvesinin Besin İçeriği Nedir?
100 gram hünnap meyvesi 79 kkal enerji içerir.
100 gram taze hünnap meyvesinin genel besin içeriği şöyledir:
- Karbonhidrat 20,23 g
- Protein 0,2 g
- Yağ 1,2 g
- Su 77,86 g
Yukarıdaki değerleri inceleyecek olursak 100 g hünnabın 77,86 gram su içerdiğini görürüz. Bu değerin taze hünnaptaki su oranı olduğuna dikkat etmeliyiz. Hünnap ülkemizde genellikle kurutulmuş şekilde tüketilir. Kurutma işlemi uygulanmış hünnap meyvesinin içerdiği su değeri daha azdır.
◊Hünnap meyvesi C vitamini bakımından oldukça zengindir.
Turunçgillerden daha yüksek C vitamini, protein ve mineral içerir. 100 gram limon 53 miligram C vitamini içerirken, 100 gram hünnap 69,9 miligram C vitamini içermektedir. Hünnap A vitamininden de zengin bir besindir ayrıca vitamin B1(tiamin) ve vitamin B2 (riboflavin) yönünden de oldukça zengin olduğu WHO tarafından onaylanmıştır.
Hünnap Meyvesinin Beslenme Açısından Önemi Nedir?
Hünnap meyvesi zengin besin içeriğinden dolayı insan beslenmesi açısından önemlidir. Yapısında fenolik bileşikler bulundurması antioksidan özellik kazandırır. Antioksidan maddeler vücudumuzdaki serbest radikallerin neden olduğu oksidiyon reaksiyonlarının yavaşlamasına veya durmasına neden olduğu için oldukça önemlidir.
Ayrıca yapısında askorbikasit, karotenoidlerde bulunur. Bunlara ek olarak yukarıda bahsettiğimiz vitamin ve mineraller bakımından zengin olması da ne kadar önemli bir besin olduğunun göstergesidir. Ayrıca müsilaj ve pektin içerir. Hünnapta bulunan saponinlerin, glukagon sentezini azalttığı ve bunun da kan glukoz düzeyinin azalmasına neden olduğu bildirilmiştir. Ayrıca yüksek lif içeriğinden dolayı doygunluk hissi verdiği ve kan glukoz seviyesini düzenlediği bilinmektedir.
Hünnap Meyvesinin Tıbbi Önemi Nedir?
Çin’de çokça tüketilen hünnap “ÖLÜMSÜZLÜK MEYVESİ” ya da “TANRI’NIN BİR HEDİYESİ” olarak anılıyor.
!! Yapılan araştırmalarda hünnap meyvesinin diyabet, sarılık, ishal, yara ve ülser gibi pek çok hastalığın tedavisinde etkili olabileceği görülmüştür. Yapılan bir çalışmada hünnap ekstraktının glikozun emilimini geciktirdiği görülmüştür. Bu özelliklerinden dolayı diyabetik hastaların tedavisinde kullanılmaktadır.
!! Hünnap meyvesini sıcak suda demleyip çay olarak tükettiğimizde ağrı ve stresi azalttığı, uykusuzluk durumunda etkili olduğu görülmüştür. Aynı zamanda yüksek magnezyum içeriğinden dolayı spor sonrası oluşan kas ağrılarına iyi geldiği de bilinmektedir.
!! 100 gramı içerisinde 250 mg potasyum bulundurur ve günlük potasyum değerinin %7 civarını karşılar. Kalp ve damar sağlığına iyi gelir. Hünnap içerdiği bioflavonoid ve C vitamininin birlikte etki göstermesi ile kapiller arter duvarlarının kalınlaşmasının önüne geçtiği görülmüştür.
!! Bir diğer araştırmada ise gram pozitif bakterilere karşı etkili olduğu incelenmiş dolayısıyla bilinen antibiyotiklere karşı direnç geliştiren patojenik bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde,potansiyel ilaç kaynakları arasında gösterilmiştir.
Hünnap Nasıl Tüketilir?
Hünnap meyvesi taze veya kurutulmuş olarak tüketilebilir. Kurutulmuş hali ara öğün olarak tüketilebileceğimiz gibi sıcak suda demlenip çay olarak da tüketilebiliriz. Taze hali ise daha çok reçel yapımında kullanılır.
Hünnap meyvesinin yanında hünnap ağacının yaprakları da demlenip çay olarak tüketilebilir.
Kaynakça
Yasemin Kemeç Hürkan Hünnap (Ziziphus jujuba Mill.) Meyvesi: Geçmişten Günümüze Tıbbi Önemi adlı makalesi
Kundi AHK, Wazir FK, Abdul G, Wazir ZDK, 1989.Physicochemical Characteristics and Organoleptic Evaluation of Different Ber(Zizyphus jujuba Mill.) Cultivars. Sarhad Journal of Agriculture, 5(2): 149-155
Tanmay KK, Shweta W, Prerna N, Awasthi OP,Charanjit K, 2011. Nutraceutical Composition of Zizyphus mauritiana Lamk (Indian ber):Effect of Enzyme-Assisted Processing.International Journal of Food Sciences and Nutrition, 62 (3): 276–279.
Özkan Hİ, 2017. Hünnap (Zizyphus jujuba Mill.)Meyvesinin Bazı Biyokimyasal Bileşenleri ile antibakteriyel, Hipoglisemik ve Total Antioksidan Aktivitesinin İncelenmesi.Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi.
Halil ibrahim özkan(2017) Hünnap (zizyphus jujuba mill.) Meyvesinin bazı Biyokimyasal bileşenleri ile antibakteri Hipoglisemik ve total antioksidan aktivitesinin İncelenmesi Adlı yüksek lisans tez
Fatma yaşa (2016)türkiye’de yetiştirilen hünnap meyvesinin Bileşimi ve meyvenin kurutulması sırasında Bileşiminde meydana gelen değişimler adlı tez çalışması.