SELENYUM NEDİR? NERELERDE BULUNUR?

   Selenyum insan sağlığı için önemli ve gerekli olan esansiyel eser elementlerden biridir. Selenyum ceviz, sakatatlar, karides, hindi, yoğurt, yulaf, ıspanak ve yumurtada bol miktarda bulunur.

SELENYUMUN TİROİDE ETKİSİ NEDİR?

    Tiroid bezinden salgılanan tiroid hormonları vücudumuz için çok önemli hormonlardır. Metabolizmamızın düzeni büyük ölçüde tiroit hormonları ile sağlanır. Kalp atım hızını, kolesterol düzeyini, vücut ağırlığını, kas gücünü, hafıza fonksiyonunu, cilt yapısını ve birçok başka fonksiyonları doğrudan etkiler.  Tiroidde meydana gelen bir problem sonucunda metabolizma gerektiğinden fazla hızlanabilir veya yavaşlayabilir. Araştırmalar yavaş çalışan tiroidlerde selenyum takviyesi yapıldığında tiroidlerin çalışmasının düzenlendiğinini göstermiştir.

SELENYUMUN KANSERE ETKİSİ NEDİR?

    Selenyum iyi bir antioksidan olduğundan hücreleri kansere karşı korumaya yardımcı olur. Araştırmalar prostat kanseri, akciğer ve kolon kanseri gibi kanser türlerinde koruyucu etkisi olduğunu göstermektedir.

SELENYUMUN ALZHEİMERA ETKİSİ NEDİR?

    Selenyum glutatyon peroksidaz yapısına katılan bir mineraldir. 2014 yılı Frontiers in Aging Neuroscience’daki  çalışmada, selenyumun glutatyon peroksidaz yapısında yer almasıyla beyin hasarı dahil olmak üzere oksidatif hasarın bir çoğunu önlemede yardımcı olduğu görülmüştür. Buna bağlı olarak da Alzheimer hastalığına karşı koruyucu bir mineral olduğu söylenebilir.

GÜNLÜK ALINMASI GEREKEN SELENYUM MİKTARI NE KADARDIR?

Günlük alınması gereken selenyum miktarları yaş aralıklarına göre değişmektedir:

0-12 ay arası= 15-20 mcg arası

1-3 yaş arası= 20 mcg

4-8 yaş arası= 30 mcg

9-13 yaş arası=40 mcg

14-71 yaş arası ve sonrası= 55 mcg

hamile bayanlar = 60 mcg

emziren anneler= 70 mcg almalıdır.

YÜKSEK DOZDA SELENYUM ALIMI NE GİBİ ETKİLER YAPAR?

    Selenyumun yüksek dozlarda alınması toksik etki yaratabileceğinden öncelikle kan tahlili ile selenyum seviyesine bakılıp sonrasında bir uzman kontrolünde kullanılmalıdır. Selenyumun toksik etkileri sonucunda vücutta değişik yan etkiler meydana gelmektedir. Bunlardan bazıları;

• Saç dökülmesi ve tırnak kırılmaları
• Mide bulantısı
• Dalak iltihabı
• Cilt kaşıntı ve döküntüleri
• İshal
• Kötü nefes kokusu
• Karaciğer hasarı

Merve Çelik

Kaynakça:

Contempré B, Duale NL, Dumont JE, Ngo B, Diplock AT, Vanderpas J. Effect of selenium supplementation on thyroid hormone metabolism in an iodine and selenium deficient population. Clin Endocrinol 1992;36:579-83.

Köhrle J. The trace element selenium and the thyroid gland. Biochimie 1999;81:527-33.

Köhrle J, Jakob F, Contempré B, Dumont JE. Selenium, the thyroid, and the endocrine system. Endocr Rev 2005;26:944-84.

Amaral A.F., Cantor K.P., Silverman D.T., Malats N. Selenium and bladder cancer risk: A meta-analysis. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2010;19:2407–2415. doi: 10.1158/1055-9965.EPI-10-0544.

Peters U., Takata Y. Selenium and the prevention of prostate and colorectal cancer.  Nutr. Food Res. 2008;52:1261–1272. doi: 10.1002/mnfr.200800103.

Bellinger, F. P., Raman, A. V., Reeves, M. A., and Berry, M. J. (2009) Regulation and function of selenoproteins in human disease. Biochem. J. 422, 11–22.

Hatfield, D. L., Tsuji, P. A., Carlson, B. A., and Gladyshev, V. N. (2014) Selenium and selenocysteine: roles in cancer, health, and development. Trends Biochem. Sci. 39, 112–120.