0-6 ay Bebek Beslenmesi

    Bebeklerin beslenmesi hem sosyal hem de ekonomik gelişim açısından toplumsal öneme sahiptir. Bebeğe verilecek besinler; hijyenik olmalı, sağlıklı bebeğin besin gereksinmelerini karşılayabilmeli, metabolik bir yüklenme ve biyokimyasal bir bozukluğa yol açmamalıdır. Bu özelliklerin hepsini içerisinde barındıran tek besin ögesi olarak anne sütü kabul edilebilir.

     Anne sütü, her bebeğin gereksinimine göre ayarlanan, besleyici niteliği çok yüksek olan, kolay ulaşılabilen, ekonomik ve sterilitesi yüksek bir besindir. Anne sütü ve emzirmek hem
bebek hem de annede hastalık risklerini azaltırken, mama ile beslenmek bebekte obezite, tip 2 diyabet, astım, diyare, otitis media gibi hastalıkların görülme sıklığını artırmaktadır. Anne sütü ile yeterli ve doğru beslenme, bebeklerin motor-mental ve psikososyal gelişimlerini olumlu yönde etkilerken, emzirme işlemi de anne ve bebek arasında duygusal bir bağ oluşmasını sağlar. 

                                                                   Bebek beslenmesi 3 şekilde yapılabilir:

a) Doğal beslenme

b)Karışık beslenme

c) Yapay beslenme.

    Anne sütü ile yapılan beslenmeye doğal beslenme, anne sütünün yetmemesi durumunda veya belli bir aydan sonra anne sütü ile birlikte diğer sütlerin ve ek besinlerin verilmesi şeklindeki beslenmeye “karışık beslenme” denir. İnek sütü ya da kutu mamalarla yapılan beslenmeye ise yapay beslenme adı verilir.

    Bebek Mamaları

    Karışık beslenme ve yapay beslenmede sıklıkla anne sütü ile adapte edilmiş formül sütler kullanılmaktadır. 

Piyasada ilk 12 ayda önerilen bebek mamaları:

a) 0-6 ay arası kullanılan bir numaralı mamalar,

b) 6. aydan sonrası için üretilen 2 ve 3 numaralı devam sütü, devam formülü ve devam mamaları,

c) kaşık mamaları,

d) bebek yemekleri ve kavanoz mamalarıdır.

    Dünya Sağlık Örgütü, Codex Alimentarius’a göre hazırlanmış herhangi bir mamayı güvenli ve yeterli bulmaktadır. Bebek mamalarının hatalı içerikleri ve/veya çeşitli maddelerle kontaminasyonları sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Bakteri kontaminasyonunu önlemek amacıyla DSÖ toz mamaların 70˚C sıcaklıktaki su ile hazırlanmasını önermektedir. Böylece toz bebek mamalarındaki bakteriler etkisizleşmektedir. Bu derecede su kullanımında mamaların yapısında değişiklik olmadığı da belirtilmektedir.

Bebek Mamalarının Seçimi

    Günümüzde bebek mamaları sadece günlük besin ihtiyacını karşılamak için değil, aynı zamanda emilim bozuklukları, kalıtsal metabolik hastalıklar, besin allerjisi, ve gastroözefageal reflü gibi patolojik durumlarda tedavi amacıyla da kullanılabilmektedir. Bu nedenle, bebeğe bir mama önerisinde bulunmadan önce sağlık çalışanının aşağıdaki soruları cevaplanması uygun olur:

   Bebek mamaları 3 ana grup içinde değerlendirilmektedir: Polimerik, yarı-elemental, elemental.

    Polimerik Mamalar: Bu mamalar sindirim sistemi normal olan bebekler tarafından kullanılır. Bunlarda kendi içlerinde standart, zengin lifli ve yoğun kalorili olarak sınıflandırılabilir. Vitamin
ve mineraller günlük alınması gereken miktarların %100’ü kadardır. İshal veya kabızlık nedeniyle bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi istenen bebeklerde yüksek lifli mamalar tercih edilebilir. Bu mamalar 5–8 g/L lif ve fruktooligosakkaritler içerir.

    Yarı-elemental Mamalar: Bu ürünlerde proteinler peptidlere ve serbest aminoasitlere parçalanmıştır. Besin ögelerinin emilimini kolaylaştırır. 1.5 kcal/mL enerji içerir.

    Elemental Mamalar: Bu ürünler %100 serbest aminoasit içerir. Çoğunlukla emilim bozukluklarında ve besin alerjisi olan çocuklarda tercih edilirler.

Merve Uzun

Kaynakça:

Selda Fatma BÜLBÜL, Türkiye Çocuk Hast Derg/Turkish J Pediatr Dis / 2017; 3: 215-220, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye