Çocuklarda Defektit Hiperaktivite Bozukluğu Ve Demir Desteğinin Dikkat Üzerine Etkileri

    Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, okul çağındaki çocukların %5 – 10 ‘unu etkileyen en yaygın nörodavranışsal bozukluktur. Hiperaktivite, uygunsuz dikkat belirtileri, 7 yaşından önce başlayan dürtüsellik ve iki veya daha fazla şekilde işlev bozukluğuyla karakterize edilir.

    Dikkat eksikliği hiperaktivitesinin patofizyolojisi karmaşıktır ve tamamen anlaşılamamıştır. Ancak, bazı kanıtlar dopaminerjik ve noradrenerjik sistemlerde dengesizliği göstermektedir.

    Kontrollere göre hiperaktivite bozukluğuyla dikkat çeken çocuklarda, serum ferritin seviyelerinde belirgin derecede düşüklük gözlenmiştir. Aslında, çocukların %84’ünde bulunan Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda kontrollerin %18’inde 30 ng / mL serum ferritin seviyeleri vardı.

Demir Eksikliği Etkisi:

    Demir eksikliği , dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun şiddeti huzursuz bacak sendromu ile de ilişkilidir. Bu karşı konulmaz bir dürtüyle karakterize sensorimotor bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuyla ilişkili olarak akşam veya gece bacakları dinlenme halindeyken hareket ettirir, hareket halindeyken de daha da kötüleştirir.

Demir Takviyesi:

    Gönüllü bir grup hasta üzerinde yapılan demir takviyesinde 12 hafta boyunca, sabahları günde bir kez Demir Sülfat içeren tabletler verildi ve Dikkat eksikliği şiddeti, Hiperaktivite bozukluğu belirtileri, Öğretmen değerlendirme ölçeği, Ebeveyn veya bakıcı değerlendirme ölçeği, Durumu değerlendiren klinisyen ölçeği gibi 5 farklı alanda yapılan testlerle 4. 8. ve 12. Haftalarda demir takviyesinin olumlu / olumsuz etkileri ve hastanın hiperaktivite derecesi izlendi.

Sonuçlar:

    Değerlendirmeye alınan 23 çocuğun (18 erkek 5 kız) bir kısmına Oral demirli sülfat bir kısmına plasebo ( Farmakolojik olarak iyileştirme etkisi olmayan ilaç) verilerek dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, serum ferritin seviyelerindeki değişimler gözlendi. Beklendiği gibi, demir tedavi grubunda serum ferritin seviyeleri artarken, plasebo grubunda serum ferritin düzeyleri hemen hemen aynı seviyelerde kaldı. Demir grubunda, plasebo grubuna göre Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu şiddeti ve Conners’in Öğretmen değerlendirme Ölçeği sonuçlarında iyileşmeye yönelik önemli bir eğilim gözlemlenmiştir. Aynı şekilde huzursuz bacak sendromu olan çocuklardan demir grubunda olanlarda %75 civarı bir iyileşme görülürken, plasebo grubunda bir iyileşme belirtisine rastlanmamıştır.

   Demir tedavisi genelde iyi tolere edildi. Demir grubunda görülen yan etkiler; Karın ağrısı, kabızlık ve kusma (18 çocuktan 1’inde görüldü). Plasebo grubunda 5 çocuktan 2 sinde karın ağrısı şikayeti vardı.
    Hasta üzerinde yapılan testler tarafsız ve güven veren testlerdir ve testlerdeki puanlar demir takviyesiyle birlikte azalma eğilimine girmiştir.Bu çalışma dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların çok olup olmadığı sorusunu göndeme getirmiştir.

    Şüphe duyulan çocuklarda Serum Demir veya Ferritin düzeyleri kontrol edilmeli. Belirgin bir anemi durumunda ortaya çıkmayan veya gözden kaçan bir Demir Eksikliği bulunabilir.

Öneriler:

    Özellikle okul öncesi ve çok küçük çocuklarda bir uzman kontrolünde, başka yöntemleri denemeden önce Demir Depolarını yenileme önerilir. Dikkatli bir beslenme şeklide bize çocuğun demir alımının yeterli olup olmadığı hakkında ipucu verebilir ama kesinlik için bir laboratuar çalışması gerekir.

Yazar: Ruken Kulin

Kaynakça:

Eric Konofal, Michel Lecendreux, Juliete Deron, Martine Marchand, Samuele Cortese, Mohammed Zaim, Marie Christine ve İsabelle Arnulf , ‘’Effects Of İron Supplementation On Attention Defecit Hyperactivity Disorder İn Children’’ , Pediatric Neurology, S:38 (2008) , S.20-26