Öncelikle ‘‘obezite’’ nedir? Vücuda ne gibi etkileri vardır? Bu konulara biraz değinelim.
Obezite; vücutta aşırı yağ birikimiyle oluşan kronik bir hastalıktır. Hem gelişmiş, hem de gelişmekte olan ülkelerde obezite oranı artmakta olup, erişkinleri olduğu kadar çocukları da giderek daha fazla etkilemektedir.
Obezite hem bağımsız olarak hem de diğer hastalıklarla birlikte çok sayıda sağlık sorununa neden olur ya da olan sorunları ağırlaştırır.
Biraz da posa çeşitlerinden ve vücuda etkilerinden bahsedelim.
Posa Nedir?
Posa, çözünür ve çözünmez olarak ikiye ayrılır. Çözünür diyet posası kan kolesterol ve kan şekeri düzeyinin düzenlenmesinde yardımcıdır ve bu hastalıkları olanlarda tedavi edici özellik taşır.
Çözünmez diyet posası ise mide ve bağırsak hareketlerini düzenler, kabızlığı önler ve kolon kanseri oluşum riskini azaltır. Sindirilmeyen karbonhidratlar (çözünür posa), fermantasyon gerçekleştirerek probiyotik etki sergiler ve intestinal mikrofloranın düzenlenmesini sağlar. İki tür posanın da insan metabolizmasına olumlu etkileri saymakla bitmez.
Posa ve obezite arasındaki ilişkiyi açıklayacak olursak; posa obezitede en önemli sorun olan tokluk hissini, mide boşalmasını geciktirerek sağlar. Posası yüksek besinlerin yağ miktarı ve enerji miktarı da düşüktür.
Posa çiğnemeyi uyararak yemek yeme için gerekli zamanı uzatır ve besin alımının azalmasına sebep olur. Kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, insülin direnci ve intestinal mikrobiyota bozuklukları obezite oluşumu için risk faktörleridir ve posa bu riski oluşturan faktörleri önlemektedir.
Yüksek posa içeren tam tahıl ürünlerinin kullanım miktarı ve süresi ile ağırlık artışı arasında ters bir ilişki olduğunu gösteren çalışmalarda, posa tüketimi fazla kadınların ağırlıklarının, az tüketenlere oranla daha az olduğu ve bu kadınlarda uzun dönem içinde obezite gelişme riskinin daha düşük olduğu gösterilmiştir.
Sonuç olarak;
- Diyetteki posa miktarının yüksek olması obezite riskini azaltır.
- Vücut ağırlığının korunmasında ve ağırlık kaybında etkindir.
Kaynakça:
TÜRKİYE’YE ÖZGÜ BESLENME REHBERİ (TÜBER) 2015
BESLENME, PROF. DR. AYŞE BAYSAL, Hatiboğlu Yayınevi, 17. Baskı
POLİKLİNİK HASTLARINDA OBEZİTE SIKLIĞI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ, Sacide Erden, İST. TIP FAK. MEZMUASI 64:4, 2001
TAM BUĞDAY EKMEĞİ VE SAĞLIK ÜZERİNE ETKİSİ, İndrani Kalkan, Büşra Özarık, 2017, AYDIN GASTRONOMY
DERLEME: ŞİŞMANLIĞIN BESLENME TEDAVİSİNDE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR, Gamze Akbulut, Neslişah Rakıcıoğlu, Ankara
DİYET POSASI VE BESLENME, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 727
