Probiyotik Nedir?

    Probiyotik adını ‘pro’ ve ‘biota’ dan alarak ‘yaşam için’ anlamına gelmektedir. Probiyotikler sağlık açısından yararlı mikroorganizmalardır. Özellikle gastrointestinal sistem üzerinde etkili olan mikroorganizmaların sindirim sistemini düzenlemek ve bağışıklık sistemini güçlendirmek gibi çeşitli faydaları bulunmaktadır.

    Bağırsakta bulunan faydalı mikroorganizma topluluğuna ‘mikrobiyota’ denir. Sağlıklı bir insanın mikrobiyata dengesinde oluşabilecek bozulmalar çeşitli hastalıkları beraberinde getirir. Çağımızın getirdiği yaşam tarzı nedeniyle stres, antibiyotik kullanımı, alkol tüketimi ve sağlıksız beslenme gibi faktörler mikrobiyata dengesinin bozulmasına neden olmaktadır. Probiyotikler bağırsaklarda yaşayan yararlı bakteri sayısını arttırır, gelişimini sağlar ve zararlı bakteri sayısını azaltır. Probiyotiklerin çoğu Laktobasiller, Bifidobakteriler ve Enterokoklar gibi patojen olmayan türlerden oluşur ve insanların sindirim sisteminde doğal yollarla bulunur.

Vücudun yarar sağladığı probiyotik mikroorganizmaların özellikleri;

o Toksijen etkileri yoktur.
o Mide asiti ve safra suyuna karşı dayanıklıdırlar.
o Bağırsak epitel hücrelerine tutunabilme yetenekleri vardır.
o Bağırsak florasına uyum sağlayabilirler.
o Gastrointestinal sistemde geçici kolonize olabilirler.

Probiyotik Besinlerin Faydaları Nelerdir?

    Probiyotik besinler gastrointestinal sistem için oldukça faydalıdır. Özellikle laktoz sindiriminde, kabızlık ve ishal gibi durumlarda tedavi amaçla kullanılır.

• İshal tedavisinde probiyotik desteği oldukça etkilidir. Probiyotik desteği sonucu ishal olma riski 4 kat azalmaktadır.
• Kabızlık tedavisinde bağırsakları düzenleyici faktör olarak oldukça yararlıdır.
• Laktoz sindirimine olumlu etkileri görülmektedir.
• Bağırsaklardaki boşluklara yerleşerek bağırsaklara hastalık etkeni bakterilerin yapışmasını önler.
• Bağırsaklarda B vitamini üretimini destekler.
• Bağırsaklarda kansere neden olan etkenleri önleyerek kolon kanserine karşı korur.
• Hastalığa neden olan bakterilerden üreyen toksinlerin azalmasını sağlar.
• Mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin hormonunun salgılanmasına yardımcı olarak depresyon ve stresi önler.
• Bazı enzimleri salgılayarak östrojen düzeyinin artmasına neden olur.
• Kadınlarda Candida’ya bağlı vajinal enfeksiyon ve idrar yolu enfeksiyonu riskini azaltır.
• Antibiyotik kullanımı sonrası probiyotik kullanılarak antibiyotik kaynaklı azalan bakteri sayısı dengelenir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Alerjik semptomları önler.

Probiyotik Kullanılması Gereken Durumlar

    Probiyotik kullanımının sağlığa olumlu etkileri vardır. Antibiyotik kullanımına bağlı oluşan ishaller, hassas bağırsak sendromu, enfeksiyona bağlı ishaller ve inflomotuar barsak hastalıkları gibi özel durumlarda probiyotiklere duyulan ihtiyaç artmaktadır.

Probiyotik Besinler Nelerdir?

o Kefir
o Ayran
o Fermente süt, yoğurt ve peynir
o Turşu
o Keçi sütü
o Bitter çikolata
o Kombu çayı
o Nar ekşisi
o Dhokla
o Natto
o Suan Cai

Arzu Vural

Kaynakça:

Sangita Bansal, Manisha Mangal, Satish K. Sharma & Ram K. Gupta (2016) Non-dairy Based Probiotics: A Healthy Treat for Intestine, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 56:11, 1856-1867, DOI: 10.1080/10408398.2013.790780

Nur Ceyhan, Halime Alıç – Bağırsak Mikroflorasi ve Probiyotikler, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi-2012
Emine Mine Çomak Göçer, Firuze Ergin, Ahmet Küçükçetin – Sindirim Sistemi Modellerinde Probiyotik Mikroorganizmaların Canlılığı, Akademik Gıda Derleme Makale-2016

Seppo Salminen &Henk van Loveren – Probiotics and prebiotics: health claim substantiation, Microbial Ecology in Health and Disease – 2012