Hangi soruya cevap arıyorsun?
D Vitamini (Kolekalsiferol)
D vitamini suda erimeyen, yağda çözünen bir vitamindir. Kalsiyum-fosfat homeostazının ve kemik metabolizmasında rol oynar. D vitamini iskelet sistemini etkilediğinden dolayı büyüme sırasında eksikliği raşitizme, yetişkinlik döneminde eksikliği ise osteomalaziye neden olabilmektedir.
Bazı araştırmalarda multipl sklerosiz (MS) riskinin artması D vitamini yetersizliği ile ilişkilidir. D vitamini beta hücrelerini uyararak insülin salınımını arttırdığı, stokin üretimi ve lenfosit çoğalmasını azaltarak tip 1 diyabet riskini azaltır. Kanser gelişim riskini hücre farklılaşması ve çoğalmasındaki etkinliğinden dolayı azaltır.
Sonuç olarak D vitamininin gereksinimi kadar vücutta bulunması hem bazı hastalıkların önlenmesi hem de bağışıklığımız için önemlidir.
D Vitamini Kaynakları
- En önemli kaynağı güneş ışığıdır.
- Besinlerde ise daha çok;
- Karaciğer
- Tereyağı
- Süt
- Yumurta sarısında bulunmaktadır.
Bazı ülkelerde D vitamini ile bazı besinlerde zenginleştirilme yapılmıştır. Bu besinler;
- Süt
- Peynir
- Meyve suyu
- Kahvaltılık tahıllar
- Yağ
Günlük Alınması Gereken D Vitamini Miktarı
| Yaş | Yeterli Alım Miktarı(IU/gün) | |
| 0-6 ay | 400 | |
| 6-12 ay | 400 | |
| 1-3 yaş | 600 | |
| 4-8 yaş | 600 | |
| 9-70 yaş | 600 | |
| 70 ve üzeri | 800 |
Azı karar çoğu zarar lafında olduğu gibi D vitamininin aşırı alımı toksik etki gösterir.
Kemik Metabolizmasındaki Etkileri
Kemik metabolizması üzerine üç tane etkisi vardır.
- Birincisi bağırsaktan kalsiyum(Ca) emilimini hızlandırır.
- İkincisi kemik ve böbreklerden kana kalsiyum taşır.
- Üçüncüsü ise böbreklerden kalsiyumun geri emilimini arttırır.
D Vitamini ve Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkisi
Doğuştan gelen bağışıklık sisteminin patojenlere karşı savaşma yeteneğini arttırmada rolü vardır.
D vitamini, anti-inflamatuar sitokinlerin teşvik edilmesi ve pro-inflamatuar T hücrelerinin aşağı regülasyonu yoluyla bağışıklık sisteminin modülasyonunda önemli bir rol oynar.
Bağışıklık hücreleri üzerindeki fagositik yeteneği ve epitel hücrelerin fiziksel yeteneğini arttırabilir.
Edinilmiş bağışıklık sisteminin ve immünomodülatör olarak D vitamininin rolü hala tartışılmaktadır. Bu yüzden daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Özetle D vitamininin bağışıklık sistemimiz üzerine etkisi vardır.
D Vitamini ve COVID-19 Arasındaki İlişki
COVID-19 salgınında D vitaminin düşük olduğu bireylerde daha fazla ölüm riski olabileceği ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu söylenmektedir.
KAYNAKÇA
Baktash, V., Hosack, T., Patel, N., Shah, S., Kandiah, P., Van den Abbeele, K., Mandal, A., & Missouris, C. G. (2020). Vitamin D status and outcomes for hospitalised older patients with COVID-19. Postgraduate medical journal, postgradmedj-2020-138712. Advance online publication.
Baysal, A. Beslenme. Ankara: Hatiboğlu Yayınları, 2015
Sassi, F., Tamone, C., & D'Amelio, P. (2018). Vitamin D: Nutrient, Hormone, and Immunomodulator. Nutrients, 10(11), 1656.
