Hangi soruya cevap arıyorsun?
Herkese merhabalar. Sağlıklı, mutlu, huzurlu ve keyifli günler dilerim. Bugün toplumumuzda da kendi aile yaşantımızda da sıklıkla tükettiğimiz siyah çaydan bahsetmek istiyorum. Gelin birlikte siyah çay nedir ne değildir birlikte inceleyelim.
Çay genellikle Asya ülkelerinde yetişen ve her zaman yeşil kalan bir bitkinin genç yapraklarıdır. Siyah çayı yapmak için ağaçtan toplanan yaprakları açıkta soldurmak, buruşturmak, nemli bir yerde mayalandırmak, ateşte kurutmak ve sonra seçip ayırarak paketlemek gerekir. %3-10 oranında kateşin içeririr. %3-4 oranında kafein vardır. Bir büyük fincan siyah çay ortalama 40 miligram kadar düşük miktarda kafein içerir. Sağlıklı yaşam için önerilen günlük kafein miktarının sağlıklı besinler ile günlük toplamda 300 miligramı aşmaması önerilir.
Dünya nüfusunun üçte ikisinin tükettiği, sudan sonra en fazla içilen önemli bir içecek olan çay, inanılması güç, ancak 4000’den fazla yararlı bitkisel kimyasal içermektedir. Yılda kişi başına yaklaşık 40 litre çay içildiği ve her yıl yaklaşık 2.5 milyon ton kuru çay üretildiği gerçeği çayın tüm dünyada ne kadar önemsendiğini göstermektedir.
Çayın Hazırlanması
Çay, genellikle kurutulmuş yaprakların üzerine sıcak su eklenerek yapılır ve az miktarda taninle en iyi tat ve uyarıcı etkiyi almak için 3-5 dakika demlenmeye bırakılır. Çaydaki bulanıklık taninin mineralli suda yaptığı bir reaksiyondan ileri gelir. Bu, çay üzerinde bir tabaka oluşturur ve dibinde tortu bırakır, limon veya diğer asitli maddelerin eklenmesi ile taninin rengi beyazlaşır ve böylelikle çayın rengi açılmış olur. Siyah çay, yeşil çaya göre daha koyu renktedir. Çünkü yaprakların kuruması ve fermentasyonu esnasında taninler okside olurlar.
Siyah Çayın Faydaları
Siyah çay, kalp, damar sağlığı için yararlı bir içecektir. İçinde bulunan kafein sebebiyle kanın pıhtılaşması ve enfeksiyonların azalmasına yardımcı olur. Bunların dışında siyah çay;
- Tip 2 diyabet başlangıcını önlemeye yardımcı olur.
- Diş çürümelerini önleyici özelliktedir.
- Osteoporozu önler.
- Mide bulantısı ve kusmayı önler.
- Kabızlık ve ishal gibi sindirim sistemi sorunlarının yaşanma riskini düşürür.
- Baş ağrısını hafifletir.
- Böbrek taşı gibi sorunlara da iyi gelir.
- Günlük sıvı ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olabilir,
- Kötü kolesterolün kandaki seviyesini azaltarak kalp hastalıklarından koruma sağlayabilir,
- Yüksek tansiyona karşı koruyabilir,
- İçeriğinde bulunan tianin amino asidine bağlı olarak bağışıklık sistemini güçlendirir,
- Vücutta kemik yoğunluğunu arttırabilir,
- Dişlerin çürümesini önleyebilir,
- Böbreklerde taş oluşumunu engelleyebilir,
- Kolon, mide, yutak ve akciğer kanserine karşı koruyucu etki gösterebilir,
- İçerdiği kafein ile vücudun ısısını ve metabolik hızını arttırabilir,
- İçinde bulunan kateşinler sayesinde vücutta yağ birikiminin azalmasına yardımcı olabilir.
Günde Kaç Fincan İçilmeli?
Günde 5 –6 fincana kadar şekersiz olmak şartı ile siyah çay içilebilir. Başka bir kaynakta ise Günde tüketilen 6-10 fincan çayın (yaklaşık 960-1600 mL) kronik hastalıklardaki riski azalttığı gösterilmiştir. Bu miktarda tüketilen çay sağlıklı beslenme alışkanlığının bir parçası olmaktadır. denilmiştir.Ancak çay içerken(içerisindeki bileşenlerden dolayı demir emilimi eksikliği görülebilmektedir) mümkün olduğunca açık olması ve içine limon dilimi eklenmesi iyi olacaktır.
Siyah Çayın Yan Etkileri
- Kaygı ve uyumakta zorluk,
- Anemi,
- Daha hızlı nefes alıp verme,
- Baş ağrısı,
- Artan idrara çıkma ihtiyacı,
- Düzensiz kalp atışı,
- Mide bulantısı ve kusma
- Gerginlik ve huzursuzluk,
- Kulaklarda çınlama,
- Titremeler
- Kansızlık
- Hamileler ve emzikliler için de risk oluşturmakta
- Etkileşime girecek ilaçlarla birlikte kullanmak risk yaratabilir.
Diyetisyeniniz kontrolünde tüketilmesi doğru olacaktır.
KAYNAKÇA
ÇELİK, Fatma. "Çay (Camellia sinensis); içeriği, sağlık üzerindeki koruyucu etkisi ve önerilen tüketimi." Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 26.6 (2006): 642-648.
Elmas, Cemre, and Ceren Gezer. "Çay Bitkisinin (Camellia sinensis) Bileşimi ve Sağlık Etkileri." Academic Food Journal/Akademik GIDA 17.3 (2019).
Bilgi, Genel. "Siyah Çay: Kullanımlar, Yan Etkiler, Etkileşimler, Dozaj ve Uyarı-Vitaminler-Takviyeleri-2020."
