Başlangıç / Genel / D Vitamini Ve Obezite Arasındaki İlişki

D Vitamini Ve Obezite Arasındaki İlişki

D Vitamini Ve Obezite Arasındaki İlişki

    D vitamini, çok az gıdada doğal olarak bulunan ayrıca besin takviyesi olarak alabileceğimiz yağda çözünen bir vitamindir. D vitamini vücutta endojen olarak da üretilir. Yani güneş ışığından gelen ultraviyole ışınlar cildimize temas ettiğinde D vitamini sentezini tetikler (NIH).

Normal koşullarda D vitamininin %90-95’i güneş ışınlarının etkisi ile sentezlenir. Morina balığının karaciğer yağı, D vitamini bakımından oldukça zengindir. Ayrıca, diğer yağlı balık türleri (somon, uskumru, sardalya vb.), süt, yumurta sarısı, tereyağı, tatlı patates, yulaf, brokoli, maydanoz, yosun ve mantar gibi besinler yüksek miktarda D vitamini içerir. Ancak hiçbir gıda maddesi günlük D vitamini ihtiyacını karşılayamamaktadır. En önemli kaynak güneş ışınlarının etkisiyle sentezlenen D vitaminidir.

D vitamininin vücudumuz için sayısız faydası bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;

  • Parathormon salgılanmasını düzenler,
  •  Kemik ve kasların sağlığı için gerekli olan vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesini sağlar; kemik ve diş yapısı oluşumunu aktif olarak etkiler,
  •  Depresyondan korur,
  •  Damar basıncını düzenleyerek tansiyonu dengeler,
  •  Bağışıklık sistemini güçlendirir,
  •  Hipertansiyon, kalp hastalıkları ve bazı kanserlere karşı koruyucudur.
  • Tavsiye edilen günlük D vitamini miktarı 12 aya kadar olan çocuklar için 400 IU, 1 ile 70 yaş arasında 600 IU ve 70 yaş üzeri insanlar için 800 IU’dur.

D vitamini eksikliğinde, yetişkinlerde kemik erimesi, çocuklarda ise kemik zayıflığı (raşitizm) meydana gelebilmektedir. Bunların dışında; kasların güçsüzleşmesi, vücudun halsizleşmesi, dişlerin güçsüzleşmesi, solunum yolu enfeksiyonları, böbrek sorunları ve sedef gibi sağlık sorunları meydana gelebilir.

Ayrıca D vitamin fazla miktarda alındığında toksik etki yarattığı da unutulmamalıdır.  Aşırı kilo verme, kusma, zihin karışıklığı, kalp ve ciğerlerde kalsiyum birikimi, böbreklerde hasar, kabızlık ve iştahsızlık gibi durumlar yan etkilerden bazılarıdır.

D VİTAMİNİ VE OBEZİTE

    Obezite; Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Sağlığı riske edecek şekilde aşırı yağ birikimi” olarak tanımlanmaktadır. Yapılan çalışmalarda D vitamin düzeyi düşük erişkinlerde obezitenin daha sık ortaya çıktığı gösterilmiştir.

    Ayrıca, D vitamini, cilt altı dokumuzda provitamin olarak ve inaktif halde bulunmaktadır. Yağ hücrelerimiz ve aldığımız yağlı besinler bu kaynağı sağlamaktadır. Bu kaynaktan D vitaminin aktifkeşmesi için derimize direkt olarak belli dalga boyunda ve açıda ultraviole dediğimiz güneş ışınlarının bir çeşidinin gelmesi gerekir.

    Obezitede kandaki D vitamini düzeyi düşmektedir. Obezitenin göstergelerinden biri olan Beden Kitle İndeksi’ndeki bir birim artış, kandaki vitamin D düzeyinde %1,15 azalmaya neden olmaktadır. Obezlerde yağ dokusu arttığı için D vitamini bu dokuda daha fazla depolanmaktadır. Böylece D vitaminin vücuttaki etkinliği azalmaktadır. Ayrıca, bu kişilerin derilerinde vitaminin yapımı azalmaktadır. Obezlerde kalp hastalıkları, tip 2 diyabet gibi kronik hastalıklar ortaya çıkmakta, bu hastalıklarda da D vitaminini olumsuz etkileyen parathormon adı verilen hormonun düzeyinde baskılanmaktadır.

    Sonuç olarak:

D vitaminini düşük düzeylerde aldığını düşünen bireylerin ilkbahar sonlarında, yaz mevsiminde ve sonbaharın ilk aylarında kısa sürelerde güneş ışığına maruz kalmaları yeterlidir. Ayrıca D vitamini ile zenginleştirilmiş besinler veya D vitamini destekleri de doktor kontrolünde kullanılabilir. Özellikle yağlı balıkların tüketilmesi, yumurta gibi kaliteli protein alımına önem verilmesi vücuttaki D vitamini düzeylerinin dengelenmesine yardımcı olacaktır. .

 

 

Kaynakça:

Ataş A., Çakmak A., Soran M., 2008. D Vitamin  Metabolizması ve Rikets Hastalığı. Bakırköy Tıp Dergisi, 4, 1-7.

Cândido FG, Bressan J. Vitamin D: link between osteoporosis, obesity, and diabetes? Int J Mol Sci 2014;15(4):6569- 6591

Fletcher RH., Kathleen M., Fairfield MD., 2002. Vitamins for chronic disease prevention in adults.The Journal of the American Medical Association, 287, 3127-3129.

Mai XM, Chen Y, Camargo CA Jr, Langhammer A. Cross-sectional and prospective cohort study of serum 25- hydroxyvitamin D level and obesity in adults: the HUNT study. Am J Epidemiol 2012;15;175(10):1029-1036.

National Institutes of Health (https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional/)

World Health Organization (http://www.who.int/topics/obesity/en/)

 

Hakkında: besinler

Amacımız sizlere beslenme ile alakalı en doğru ve en güncel bilgileri aktarmak. Bu yolda emek veren tüm yazarlarımıza sizler adına sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Bizleri sosyal medyada takip etmeyi unutmayın.

Buna da bakın

PCOS VE BESLENME

Polikistik Over Sendromu (PKOS) Nedir? İlk önce PCOS nedir? Hangi bireylerde daha sık görülür? Hastalığın …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.