Soğuk algınlığı yaşıyorsun ve ne içsem de beni biraz rahatlatsın diyorsan ekinezya tam da sana göre…Peki Ekinezya Nedir?
Ekinezya ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen, faydaları saymakla bitmeyen şifalı bitkilerden biridir. Papatyagiller ailesine mensup olan ekinezyanın Latince adı Echinacea Purpurea‘dır. Yüzyıllardır insanlar tarafından şifa amaçlı kullanılan bitki genellikle çay yapılarak tüketilse de, kapsül ve tablet şeklinde de alınabilmektedir. Bitkinin çiçekleri, yaprakları ve gövdesi olmak üzere her tarafı kullanılmaktadır. Ekinezya, halk arasında Erguvani, kirpi başı, samson kökü, eflatun koza çiçeği olarak da bilinir. Çiçekleri eflatun rengindedir. İşlenmesi ve yetiştirilmesi ekonomik ve pratiktir, yılda 2 defa hasat edilebilir.Dünya tarihinde ilk olarak Amerika kıtasında yaşamış olan kızılderililerce keşfedilmiş ve enfeksiyonların, açık yaraların tedavisinde kullanılmıştır. Ekinezyanın frengi, kızıl, sıtma, difteri ve kan zehirlenmesi gibi hastalıkların tedavisinde oldukça işe yaradığı görülmüş ve uzun yıllar bu amaçla kullanılmıştır.
1930’lu yıllara gelindiğinde bu bitkinin Amerika ve Avrupa’da şarbon hastalığı ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanıldığı görülmektedir.
Sonrasında yavaş yavaş popüler hale gelmiştir. Antibiyotik bulunana kadar Amerika’da ekinezya kullanılmıştır. Bir dönem ilaçlarda yoğunluk görülmüş olsa da 20. yüzyıl başlarında insanlar tekrar bitkilerle tedavi yöntemlerine ve alternatif tıbba geri dönüş yapmıştır. Günümüzde ise en çok köklerinden hazırlanan çaylar şeklinde tüketilmektedir.
EKİNEZYA ÇAYI NASIL HAZIRLANIR?
Çayını hazırlamak için; bir tatlı kaşığı kadar kurutulmuş ekinezya yeterli olacaktır. Bitkinin kökü, yaprakları ve çiçekleri kullanılabilir. Bir su bardağı kaynamış suyun içine, bir tatlı kaşığı kuru ekinezyayı ekleyin ve 5-10 dakika kadar demlenmesini bekleyin.
Ekinezya bitkisini çay olarak tüketmek A ve B vitaminleri, E vitaminleri ayrıca da kalsiyum, magnezyum, demir ve sodyum gibi faydalı ve gerekli mineralleri içermesi bakımından çok faydalıdır.
EKİNEZYANIN FAYDALARI NELERDİR?
- Diş ağrılarına, iltihabına ve kanamalara iyi gelir.
- Yapılan bazı laboratuvar çalışmalarının sonucuna göre; ekinezya, eklem ağrılarında, migren ağrılarının hafifletilmesinde oldukça etkilidir
- Bronşit, boğaz ağrısı ve faranjit gibi sorunlarda tedaviye yardımcıdır.
- Burun tıkanıklığı ve akıntısına fayda sağlar.
- Sinüzite iyi gelir.
- Sedef ve egzama gibi cilt hastalıklarında iyileştirici etkisi vardır.
- Beyaz kan hücrelerinin üretimini artırır.
- Vajinal enfeksiyonları ve bu bölgede oluşan mantarları geçirir.
- Çıban aft, uçuk ve apse gidi durumlarda iltihap kurutucu etki yaratır.
- Ayak mantarına iyi gelir.
- Sıtmaya karşı faydalıdır
- Tansiyonu düşürdüğüne dair çalışmalar vardır.
- Soğuk algınlığına yakalanma riskini %58 oranında azaltır.
EKİNEZYANIN YAN ETKİLERİ NELERDİR?
- HIV, AIDS, tüberküloz, MS gibi bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıkları olan kişiler mutlaka doktorlarına danışarak kullanmalıdırlar.
- Astım hastası olan kişiler ya da daha önce papatya ve başka bitki çaylarını tükettikten sonra alerji yaşayan kişiler risk grubundadırlar ve aynı şekilde doktora danışmadan kullanmamalıdırlar.
- Uzmanlar bu bitkiyi 10-14 gün boyunca kullanmayı, daha sonra en az bir hafta ara vermeyi önermektedir.
- Gebe ve emziren kadınların doktorlarına danışmadan kullanmamaları gerekmektedir.
EKİNEZYA İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR
- Ekinezyanın soğuk algınlığı uçuk gibi virüsler üzerinde öldürücü etkisi olduğu saptanmıştır.
- 1992’de Almanya’da yapılan iki araştırmada ekinezyanın nezle ve gribin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olduğu şiddetinin azalttığı sonucuna varılmıştır.
- Bitki,özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler üzerinde iyi sonuçlar vermiştir.Ekinezya’dan en çok fayda sağlayanlar zayıf bağışıklık sisteminin işareti olarak,kanlarında T hücre düzeyi düşük olan insanlardı.
- 8 hafta süren 108 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada grubun yarısına günde iki defa 4 ml ekinezya purperea,diğer gruba ise plasebo verilmiştir.Araştırma sonucuna göre ekinezya kullananların nezleye yakalanma olasılıkları %36 oranında azalmıştır.
- İngiltere’de yapılan bir araştırmada ise C vitaminiyle beraber alındığında soğuk algınlığı geçirme olasılığını %80lerin üzerinde azalttığı görülmüştür.
- Münih Üniversitesinden Dr. Wagner’e göre ekinezya kemik iliğindeki ve lenfatik dokudaki sap hücreleri, enfeksiyonla savaşarak,T lenfositleri de dahil olmak üzere,daha güçlü ve daha çok sayıda akyuvar üretmeye zorlayarak,bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
- Sonuç olarak ekinezya hastalıkların tedavisinde yardımcıdır ama kesin sonuç değildir. Yapılan bir sürü araştırmaya rağmen net bir sonuç elde edilememiştir.Kullanım dozumuza , hastalıklarla ilişkisine ve yan etkisinin de olabileceğini de göz önünde bulundurarak doktorumuza danışarak tüketelim.
- Kaynakça
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-981/echinacea
https://www.medicalnewstoday.com/articles/252684.php
