Başlangıç / Genel / Enfeksiyon Hastalıkları ile Mücadelede Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Enfeksiyon Hastalıkları ile Mücadelede Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Merhaba, yaşadığımız süreç içerisinde normal hayatımıza yavaş yavaş geçmeye başladık. Ancak unutmamamız gerekiyor ki hala bu hastalıkla yaşıyoruz. Son günlerde yaşadığımız pandemi süreci aslında bu mücadeleden biri. Tarihten bugüne enfeksiyon hastalıkları ile mücadelemiz tamamen bitmedi. Sağlık bakanlığı HIV kontrol programı; dünya üzerinde 36,9 milyon kişinin HIV ile birlikte yaşadığını belirtmektedir . Covid19 gibi daha birçok enfeksiyon hastalığıyla mücadele vermekteyiz.

Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmemiz için bağışıklık sistemimizin güçlü olması gereklidir. Vücudumuz için gerekli olan temel besinleri, vitaminleri ve mineralleri yeterli ve dengeli olarak tüketmeliyiz. Böylece bağışıklık sistemimizi güçlendirerek enfeksiyonel hastalıklara yakalanma riskini düşürebiliriz.

Bağışıklık Sistemi Nedir?

Bizi hastalıklara karşı koruyan, zararlı ve yabancı ( bakteri, virüs gibi)  tüm maddeleri tanıyarak onları vücudumuzdan yok etmek için tepki gösteren sistemimizdir. İmmün sistem de denilmektedir. Vücudumuza zarar verebilen maddelere karşı savunma mekanizması yaparak bizi enfeksiyon hastalıklarından korumaktadır.  Örneğin vücudumuza giren antijen bağışıklık sistemimizi harekete geçirebilir. Savunma mekanizması olarak vücudumuz antijene karşılık antikor oluşturmaktadır. Antijen: vücuda girdiğinde antikor oluşmasına yol açan virüs, bakteri, parazit gibi protein yapısında bir maddedir. Antikor: vücudumuza ait olmayan organizmalara karşı geliştirilen glikoprotein yapısındaki moleküllerdir.

Bağışıklık sistemimizin zayıflaması bir çok hastalık ile ilişkilidir. Bu nedenle güçlü tutulması sağlığımız için çok önem arz etmektedir. Bağışıklık sistemimizi kuvvetlendirmek için anne karnından itibaren yaşamamızın her evresinde sağlıklı beslenmemize özen göstermeliyiz. Yaşlılıkta bağışıklık sistemimiz zayıftır ve hastalıklara yakalanmamızı kolaylaştırır. Bir çok faktörden de etkilenebilmektedir.

  • Kötü beslenme,
  • vitamin, mineral ve protein alımının yetersiz alınması,
  • alkol, sigara tüketimi ,
  • yetersiz egzersiz yapmak ve sedanter ( hareketsiz) yaşam,
  • şişmanlık ve obezite,
  • düzensiz uyku düzeni bağışıklık sistemini zayıflatarak vücut direncimizi kırmaktadır.

Bağışıklık Sistemini Desteklemek İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Vitaminler

Vücudumuzda metabolik reaksiyonların gerçekleşebilmesi için yeterli miktarda bulunmaları elzemdir(gereklidir). Eksikliklerinde veya fazla alımlarında ciddi hastalıklara neden olabilmektedirler. Tüm vitaminler bağışıklık sistemini dolaylı ya da doğrudan etkilemektedir. Ancak bazı vitaminlerin etkisi çok daha dikkat çekicidir. Bunlar; A ,B6, , C, D3 ve E vitaminleridir.

A Vitamini

Bağışıklık sisteminin sürekliliği için önemlidir. Akyuvar ve antikorların güçlenmesini sağlamaktadır. Antikor oluşumunu sağladığı için antienfeksiyon vitamin olarak bilinmektedir. T ve B lenfositlerin (bağışıklık hücreleri) üretimi için önemlidir.  Virüs ve tümörlere karşı doğal öldürücü hücre düzeyinin korunmasını sağlamaktadır. Balık yağı, tereyağ, yumurtanın sarısı, süt ve süt ürünleri, kırmızı et ve karaciğer; karoten içerikli olarak havuç, yapraklı sebzeler, domates, taze kayısı, bal kabağı, muz da bol miktarda bulunur. E ve C vitaminleri ile birlikte tüketildiğinde emilimi artmaktadır.

B6 Vitamini

Bağışıklık sistemine doğrudan etki yapmaktadır. Hemoglobin yapımında görevli olmasıyla açıklanmaktadır. Antikor oluşumunu arttırmaktadır. Kırmızı et başta olmak üzere avokado, soya fasulyesi, patates, yağlı tohumlar, sebzeler, yumurta ve karaciğerde zengin olarak bulunmaktadır.  

C Vitamini

Yapılan araştırmalar lökosit miktarına etki ederek, bağışıklık sisteminin güçlenmesini ve enfeksiyonlara karşı metabolizmayı koruyarak dirençli olmasını sağladığını söylemektedir. Antivirüs etkiye sahiptir.

D Vitamini

Kemik sağlığına olan etkisinin yanında enfeksiyon hastalıklarına karşı da önemli etkileri vardır. Yapılan çalışmalar Bağışıklık sistemi hücrelerinin yapısında bulunduğunu belirtilmektedir. Bağışıklık hücrelerini etkilemesiyle savunmada görevli immünoglobün üretimine de katkı sağlamaktadır. D vitamini yetersizliği enfeksiyon hastalıklarına neden olabilmektedir. Vücudumuzda bulunan D vitamininin çoğu güneş ışığı ile sentez edilmektedir. Güneş ışığını yeterli olarak göremediğimizde D vitamini yetersizliğine neden olabilmektedir. Somon balığı ve uskumru zengin kaynaklarındandır.

E Vitamini

  Yağda çözünür ve iltihap giderme gibi önemli özellikleri vardır. Güçlü antioksidan bir vitamindir. Selenyum ile alındığında hücre içindeki radikal miktarını azaltmaktadır.

Mineraller

Vitaminlerin metabolizması için vücudumuzda ihtiyacımız vardır. Hücrelerin harekete geçmesini sağlayan kimyasalların salınımı, vücutta oluşan enfeksiyon karşı antikorların çoğalmasını sağlamaktadır. Özellikle çinko, bakır, selenyum, magnezyum, klor, sodyum ve demir doğrudan bağışıklık sistemimizi etkilemektedir.

Beta Glukagon

Ekmek mayasından elde edilir. Bağışıklık sistemimizi güçlendirmektedir. Lifli besinlerde yüksek miktarda bulunur. C vitamini ile tüketimi biyoyararlılığını arttırmaktadır.

Omega-3

Bağışıklık sistemimizde görevli olan prostoglandinlerin sentezlenmesinde görevlidir. Vücudumuz tarafından sentezlenemez. Dışarıdan besinlerle almamız gerekmektedir. En önemli kaynağı balıktır.

Probiyotikler

Bağırsak mikrobiyotamızla ilişkilidir. Doğal bağışıklığımızı yönlendirmekle birlikte edinsel bağışıklığımızın düzenlenmesinde de önemli etkisi vardır. İmmün sistemin düzenlenmesi ve antikor üretimi üzerinde etkilidir. Bağırsak floramızın düzenli oluşu ile bağışıklık sistemimizi güçlendirmektedir. Mukoza salınımını uyarması ile bağırsak bariyer bütünlüğünü koruyarak zararlı mikroorganizmaların geçişine izin vermezler. Bakteriosin salınımı ile patojen bakterilerin üremesini engellemektedir. enfeksiyonlara karşı savunmada rol alan ıgA üretimini arttırır. Serbest radikallerin üremesini engellemektedir. Yani aslında hücreye zarar verebilecek zararlı tepkimelerin başlamasına engel olmaktadır.  

Sağlıklı günler dilerim…

Kaynakça

1-AÇOĞLU,A. E., ZORLU. P.,(2019) OĞUZ.M.M., KARACAN.D.C., Çocuklarda Subklinik D Vitamini Eksikliğinin Akut Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Gelişimine Etkisi, Çocuk Hastalıkları Dergisi, 13(6),442-446.

2-ACARKAN,T., (2015), Bilimsel Tamamlayıcı Tıp, Regülasyon ve Nöralterapi Dergisi,9(3),5-7.

3- Çetin, F. (2020). Bağışıklık sistemi desteklerinin besin-ilaç etkileşimi.

4- KARAKAN, M., ELMACIOĞLU, M. A., & NAZLIKUL, H. PROBİYOTİKLER-PREBİYOTİKLER ve BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ. Bilimsel Tamamlayıcı Tıp, Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi, 10(1), 22-25.

5- Songu, M., & Katılmış, H. (2012). Enfeksiyondan korunma ve immün sistem. Journal of Medical Updates, 2(1), 31-42.

6-BAYSAL,A. Beslenme.

Hakkında: Melike Nur Gök

Buna da bakın

PCOS VE BESLENME

Polikistik Over Sendromu (PKOS) Nedir? İlk önce PCOS nedir? Hangi bireylerde daha sık görülür? Hastalığın …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.