GEBELİKTE BULANTI VE KUSMA

    Gebelerin yaklaşık %50’sinde hamilelikte bulantı ve kusma görülür..Gebeliğin sıklıkla 4. haftasından itibaren başlayan bulantı ve kusmalar sabahları daha çok ortaya çıkar ve 12. haftanın sonuna kadar devam eder. Ancak bazı anne adaylarında 16. haftaya kadar sürebilir.

    Gebelikte yaşanan bulantı ve kusma, hamilelik sırasında kadınların ve bebeğin sağlığı, yaşam kalitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. İlk gebelik, ilk haftalardaki hormonal değişiklikler, psikolojik olarak gebeliğe uyum süreci bulantı ve kusmaya sebep olabilir.

   Hafif gebelik kusmaları uygun diyet tedavisi ve bazı ilaçlarla tedavi edilebilir. Ancak ağır seyreden kusmaların ayakta tedavi edilmesi uygun değildir.Şiddetli bulantı ve kusması olan gebelerin hiperemezis gravidarum varlığı olabiliceği gibi tedavi edilmezse maternal ve fetal morbidite riskine yol açabilir.Aşırı sıvı ve elektrolit kayıpları annede ağır karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında sorunlara ve bebekte büyüme geriliğine sebep olabilir. 

   Ağır bulantısı ve kusması olan kadınlar mutlaka hastaneye kaldırılmalıdır. Ağızdan besin alımı kesilerek damar yolu ile kaybedilen sıvı ve elektrolit yerine konmaya çalışılır.Bulantı ve kusmalar azaldıktan sonra yavaş yavaş kuru ve hafif gıdalar verilerek hasta beslenmeye başlar.

Hafif bulantı ve kusması olan gebe kadınlar;

•  Az az ve sık sık beslenmelidirler. 
• Yağlı ve kokulu gıdalar yerine kuru ve tuzlu gıdaları tercih etmelidirler.
• Sıvı gereksinimlerini ögün aralarında karşılamalı, su bulantı yapıyorsa ayran veya maden suyu tercih edebilirler.
• Sabahları yataktan yavaş kalkmalı ve kokulu ortamlarda bulunmamalıdırlar.
• Yağlı besinler yerine protein ve karbonhidrata ağırlık vermeli, bol bol taze sebze/meyve tüketmelidirler.
• Boş olan mide yine mide bulantısını arttırabilir. Bunun için hafif, midenizi tutucak, kokusu çok olmayan besinler tüketebilirsiniz.
• Stresli ortamlardan uzak durmalıdırlar. Bebeğin beslenemiyceği düşünülmemelidir. Her koşulda bebek besini alıcaktır.
• Alkol, sigara tüketmemelidirler.
• Gece yatmadan önce şekerli gıdaları tüketmemeli, aşırı çay ve kahve tüketiminden kaçınmalıdırlar.
• Papatya, ıhlamur, nane gibi bitki çayları mide bulantısına iyi gelebilir. Ancak bu bitkilerin güvenilir kaynaklardan temin edildiğine emin olunmalıdır.
• Hazır yiyecekler, baharatlar, patates kızartması tüketiminden kaçınılmalıdır.

GEBELİKTE BULANTI VE KUSMAYA İYİ GELEN BESİNLER

Zencefil

Zencefil mide bulantısı ve kusma semptolarına iyi gelir.Yapılan araştırmalarda gebelerde bulantı ve kusmayı azalttığı görülmüştür.Taze zencefili dilimleyerek 10 dk demledikten sonra çayını içebilirsiniz. Hatta taze zencefili koklamak bile mide bulantısını geçirebilir.

Su

Sıvı kaybı mide bulantısını arttıran diğer bir faktördür. Bu yüzden bol bol su içilmelidir.Suyu bir anda içmek yerine yavaş yavaş, ılık bir şekilde tüketmeye özen gösterin. Eğer mide bulantısı su kaybı yüzünden ise muz tüketerek mineral kaybının önüne geçebilirsiniz.

Limon

Limon koklamak, su veya çayınızın içine limon atmak bulantıyı hafifletebilir. Zencefil ve limon dilimlerini kullanarak çay içebilirsiniz.

Nane

1-2 nane yaprağı çiğnemek veya çay içinde tüketmek bulantıya iyi gelebilir. Ancak mide ekşimesi olan gebeler nane kullanmamalıdır.

Elma

Lifli yapısından dolayı mide bulantısına neden olan toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.

    Haşlanmış pirinç, az yağlı çorba, haşlanmış yumurta, yoğurt, yağsız et, tuzlu bisküviler, balık tüketimi gebelerde mide bulantısına yol açmaz. Her gebede farklı yiyecekler mide bulantısı semptomlarına yol açabilir. Gebe kendisinde mide bulantısına yol açan besinleri takip ederek diyetinden çıkarmalıdır.

Aslıhan Kaçar

Kaynakça:

Wijayasinghe S, Bentvelzen A, Guenot C, Murtezi J ,Nausea and vomiting in pregnancy,Rev Med Suisse. 2018 Aug 8;14(614):1397-1400.

Beyazit F, Sahin B,Effect of Nausea and Vomiting on Anxiety and Depression Levels in Early Pregnancy,Eurasian J Med. 2018 Jun;50(2):111-115.

TabassumFiroz,CarolineMaltepe,AdrienneEinarson,Nausea and Vomiting in Pregnancy Is Not Always Nausea and Vomiting of Pregnancy,Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada,Volume 32, Issue 10, October 2010, Pages 970-972