Hiperemezis Nedir?
Bu dönem, gebeliğin ilk 12 haftasında görülmekle beraber 20. haftaya kadar uzayabilmektedir. Genellikle ilk 7-8. haftalarda başlar ve 10-11. haftalarda en şiddetli halini alır. Bu dönemde % 7-10 üzerindeki kilo kayıpları ciddi hastane takibi ve tedavi gerektirir ama bunun altındaki kilo kayıplarının görülmesi normaldir. Kişi canı ne istiyorsa yemelidir önemli olan en az şekilde kusmalı ve su kaybını en aza indirmelidir. Hiperemezisi, bazı kadınlar daha şiddetli geçirebiliyorken bazı kadınlar hayatlarına normal şekilde sürdürebiliyorlar. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber biyokimyasal, hormonsal, psikolojik ve genetik faktörlerin etkili olabileceği ileri sürülmüştür. Özellikle gebelik döneminde artış gösteren beta HCG ve estradiol hormonunun da bulantıyı tetiklediği öne sürülmüştür. Diğer bir görüşte bebeğin kendini koruma mekanizmasının devreye girdiğidir. Yani şöyle; annenin beslendiği besinlerin içinde bulunan toksik ve etken maddelerden dolayı bebeğin kendine geliştirdiği bir güvenlik kalkanı. Gördüğünüz gibi birçok bağımsız görüş var fakat henüz hiperemezisle ilgili kesin bulgular ortaya atılmamıştır.
GEBELİKTE HİPEREMEZİS İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ :
- Kilolu bayanlar
- çoğul gebelikler (ikiz,üçüz..)
- daha önceki gebeliklerinde de hiperemezis görenler
- erken yaşta anne olanlar (<20)
- annenin veya kız kardeşin gebeliğinde bulantı kusma olması (genetik)
- diyetinde çok fazla sature yağ bulunması (doymuş yağlarca yüksek olması)
- stres
- migreni olanlar
- epilepsi hastaları
- hayatında; araba veya hareketli eylemlerde bulunurken bulantı yaşaması
- karaciğer hastalığı olanlar
- böbrek hastalığı olanlar
TEDAVİSİ VE DİYETİ NASIL OLMALIDIR ?
→ Günde 3 öğüne ilave olarak ara öğünleri koymalı ve günlük 6-8 öğün arasında almalıyız. az ve sık sık beslenmeliyiz.
→ Hafif ve kuru gıdalar tüketilmeli.
→ Sıvı alımı arttırılmalı yemeklerden 1 saat sonra su içilmeli.
→ Sabah bulantıları oluyorsa tuzlu çubuk kraker, peksimet, tuzlu bisküvi ve leblebi tüketebilir.
→ Haşlama patates,lifli veya tahıllı ekmek, peynir, yumurta, makarna, pirinç pilavı yiyebilir.
→ Kızartma,kavurma ve yağlı şeylerden mümkün oldukça uzak durmalı, haşlama ve ızgara yöntemleriyle yapılan yemekler tüketilmeli.
→ Anne ağız yoluyla beslenemeyecek durumda olur ve yatak istirahati gerekiyorsa hastanede damardan beslenmeye geçilmeli.
→ Dinlenmeli ve mümkün oldukça stresten uzak durmalı.
→ Doktorunuzun da uygun gördüğü bulantı giderici ilaçları da dilerseniz kullanabilirsiniz.
BULANTIYI GİDERİCİ İLAÇLAR :
Postadoxin, Dramamine, Emedur, Metpamid ve Largactil gibi birçok ilaç kullanılabilir. Zofran B kategorisinde bir ilaç olmasına karşın yeterli bilgi bulunmadığı için gebeliğin ilk 3 ayında zorunlu olmadıkça kullanılmamalıdır ve ilk tercih edilen yöntem bu olmamalıdır.
Murat Yemiş
