Kanserli Çocuklarda Beslenme Tedavisi

    İyi bir beslenme, kanser hastalığı olan bir çocuk için çok önemlidir. Hem kanser hem de tedavileri, çocuğun iştahını, yiyeceklere karşı hoşgörüsünü ve vücudun besin maddelerini kullanma yeteneğini etkileyebilir.

    Tedaviden önce, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında doğru türde yiyecekler yemek, bir çocuğun daha iyi hissetmesine ve daha güçlü kalmasına yardımcı olabilir.

    Kanser ve kanser tedavileri de vücudun belirli yiyecekleri tolere etme şeklini etkileyebilir ve besinleri kullanır. Kanserli çocukların besin ihtiyaçları çocuktan çocuğa değişir.

    Çocuğunuzun doktoru, hemşireleri ve bir diyetisyen, beslenme hedeflerini tanımlamaya ve çocuğunuzun bunları karşılamasına yardımcı olacak yollar planlamaya yardımcı olabilir.

Kanser tedavisi sırasında iyi yemek yapmak çocuğunuza yardımcı olabilir.

Örnek vermek gerekirse:

• Tedavi ve tedavi yan etkilerini daha iyi tolere etme
• Tedavi planına daha yakın kalmak
• Daha hızlı iyileşmek
• Tedavi sırasında daha az enfeksiyon riski
• Daha iyi güç ve enerji
• Ağırlıklarını ve vücutlarının besin ürünlerini saklamak
• Normal büyüme ve gelişmeyi sürdürmede daha iyisini yapmak
• Daha iyi hissedin ve daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olmak gibi… daha az irritabllar, daha iyi uyurlar ve sağlık ekibi ile daha iyi çalışırlar
• Kanserli her çocuğun kendi beslenme ihtiyaçları vardır. Çocuğunuzun ne kadar yemek yediği veya içtiğine dair endişeleriniz olduğunda sağlık ekibiyle konuşun.
• Doktorunuz, hemşireniz, diyetisyeniniz, konuşma patoloğunuz ve hatta çocuğunuzun diş hekimi, çocuğunuzun ihtiyaçlarını anlamak ve bir yemek planı bulmak için sizinle birlikte çalışabilir.

    Diyetisyen çocuğunuzun diyetiyle ilgili en iyi bilgi kaynaklarınızdan biridir. Bu sağlık profesyonelinin gıda, beslenme, biyokimya ve fizyoloji alanlarında özel eğitimi vardır. Diyetisyen bu bilgiyi, sağlığı teşvik etmek ve danışmanlık ve eğitim yoluyla hastalığı önlemek için kullanır.

    Bir diyetisyenle görüşme yapacaksanız, görüşmeden  önce aklınızdaki soruları yazmayı unutmayın. Net olmayan herhangi bir şeyi tekrar etmelerini veya açıklamalarını isteyin.

İyi beslenme neden önemlidir?

    Beslenme tüm çocukların sağlığının önemli bir parçasıdır. Gereksinim duydukları besinleri almak için kanser tedavisi gören çocuklar için özellikle önemlidir. Tedaviden önce, sırasında ve sonrasında doğru türde yiyecekler yemek, bir çocuğun daha iyi hissetmesine ve daha güçlü kalmasına yardımcı olabilir.

    Çocukluk çağı kanseri tedavisi gören çocuklar tedavilerinin çeşitli aşamalarında yeme-içme konusunda problemlerle karşılaşmaktadır. Bu, hastalığın kendisinden, tedavisinden ya da kullanılan ilaçlardan kaynaklanabilir. Çocuk bazen gıdayı yutmakta veya sindirmekte zorlanabilir ya da yediği şeyin tadı ona garip gelebilir. Çoğunlukla da kendilerini aç hissetmezler. Bu sorunlar kısa zamanlı olabilir ya da tedavi boyunca sürebilir.

Çocuğumun yeteri kadar yediğini nereden bilebilirim?

    Çocuğunuzun kilosu ve boyu düzenli olarak ölçülecektir. Bu veriler belirli aralıklarla kilo ve boy grafiğinde kaydedilecektir. Çocuğunuzun boyunu ve kilosunu takip etmek, onun yeteri kadar yemek yiyip yemediğini anlamak ve tedavinin çocuğunuzun gelişimindeki etkilerini görmeniz için size yardımcı olacaktır.

    Tedavi esnasında çocuğunuzun iştahı, en sevdiği yemekler ve yeme içmede karşılaştığı problemler hakkında sizden ayrıca bilgi istenecektir. Bazı aileler çocuklarının tedavi öncesi, tedavi sırası ve tedavi sonrası diyeti hakkında endişelenirler. Bazı aileler için yemek ve diyet stres ve sıkıntının başlıca kaynağı olabilir.

    Diyetisyen, doktor ve hemşireler çocuğunuzun diyeti, iştahı, kilosu, boyu ve enerji seviyesi hakkındaki tüm kaygılarınızla ilgili size bilgi vereceklerdir.

    İyi beslenen bir çocuk hem tedavisiyle mücadele etmekte hem de enfeksiyonlarla savaşmakta daha başarılıdır. İyi beslenme çocuğunuzun kendisini iyi hissetmesine ve gücünü korumasına yardımcı olur.

Besinler

    Kanserli çocukların protein, karbonhidrat, yağ, su, vitamin ve minerallere ihtiyacı vardır. Diyetisyen, çocuğunuzun özel ihtiyaçlarını anlamanıza ve bir beslenme planı geliştirmenize yardımcı olabilir.

    Çocuğunuzun temel beslenme durumu (Aşırı kilolu mu? Az kilolu mu?), Teşhis, tedavi planı, yaş, aktivite düzeyleri ve mevcut ilaçlar bir beslenme planı yapmak için kullanılır.

Proteinler:

•     Vücut büyümek için protein kullanır; dokuları onarın; ve cildi, kan hücrelerini, bağışıklık sistemini ve sindirim yolunun astarını korumak için. Yeterli protein almayan kanserli çocuklar, vücutlarının ihtiyaç duyduğu yakıt için kasları parçalayabilir.  
•     Bu, hastalıktan kurtulmanın daha uzun sürmesini sağlar ve enfeksiyona karşı direnci azaltabilir. Bir çocuğun ameliyatı, kemoterapi veya radyasyon tedavisinden sonra, dokuları iyileştirmek ve enfeksiyonu önlemek için ekstra proteine ​​ihtiyacı olabilir.
•     Protein ayrıca bir çocuğun büyüme ve gelişmesi için de önemlidir. Hastalık sırasında, bir çocuğun protein ihtiyacı artar. Bu sırada özel ihtiyaçlarını anlamak için çocuğunuzun kanser bakım ekibiyle çalışın.
•     İyi protein kaynakları arasında balık, kümes hayvanları, yağsız kırmızı et, yumurtalar, süt ürünleri, kabuklu yemişler ve sert kabuklu yemişler, kuru fasulye, bezelye ve mercimek ve soya fasulyesi yer alır.

Karbonhidratlar:

•     Karbonhidratlar vücudun en büyük enerji kaynağıdır. Karbonhidratlar, vücuda fiziksel aktivite ve düzgün organ fonksiyonu için ihtiyaç duyduğu yakıtı (kalori) verir. Bir çocuğun ihtiyaç duyduğu kalori miktarı, yaşlarına, büyüklüğüne ve fiziksel aktivite düzeyine bağlıdır.
•     Sağlıklı bebekler, çocuklar ve ergenler, büyüme ve gelişmeyi desteklemek için yetişkinlerden daha fazla kaloriye ihtiyaç duyarlar. Kanser tedavisi gören çocukların doku iyileşmesi ve enerji için daha fazla kaloriye ihtiyacı olabilir.
•     Aslında kanser tedavisi gören bir çocuk, kanser tedavisi görmeyen bir çocuğa göre% 20 ila% 90 daha fazla kaloriye ihtiyaç duyabilir. Bu, çocuktan çocuğa değişir ve bazı çocuklar tedavi sırasında istenmeyen kilo alımı ile ilgili bir problem yaşamaktadır.
•     Karbonhidratların en iyi kaynakları – meyveler, sebzeler ve tam tahıllar – vücudun hücrelerine ihtiyaç duydukları vitamin ve mineralleri, lifleri ve bitki besinlerini (bitkilerden gelen temel besin maddeleri) verirler.
•     Tam tahıllar veya bunlardan yapılan gıdalar, tüm tahıl tohumlarının tüm gerekli parçalarını ve doğal olarak oluşan besin maddelerini içerir. Tam tahıllar tahıllar, ekmekler, unlar ve krakerlerde bulunur. Bazı tam tahıllar, yan yemekler veya bir antenin parçası olarak kullanılabilir.
•     Tam tahıl ürününü seçerken, “tam tahıl”, “taş zemin”, “bütün toprak”, “tam buğday unu”, “bütün yulaf unu” veya “bütün çavdar unu” kelimelerini arayın.
•     Lif, çoğu zaman vücut sindiremeyen bitki besinlerinin bir parçasıdır. 2 çeşit lif vardır. Çözünür olmayan lif bağırsakta yer kaplar ve gıda atıklarının vücuttan geçişini hızlandırır. Çözünür lif, dışkıdaki suyu sindirerek sindirimi yavaşlatırken dışkıyı yumuşak tutmaya yardımcı olur. Bir kısmı emileceği şekilde fermente edilebilir.
•     Diğer karbonhidrat kaynakları arasında ekmek, patates, pirinç, spagetti, makarna, tahıl, kuru fasulye, mısır, bezelye ve fasulye bulunur. Bu karbonhidratlı gıdalar ayrıca B vitaminleri ve lif içerir. Tatlılar (tatlılar, şeker ve şekerli içecekler) çocuğunuza karbonhidrat verir, ancak çok az besin içerir.

Yağlar:

• Yağlar beslenmede önemli bir rol oynar. Yağlar ve yağlar, yağ asitlerinden yapılır ve vücut için zengin bir enerji kaynağıdır (kalori). Vücut yağları yıkar ve enerji depolamak, vücut dokularını izole etmek ve kan yoluyla bazı vitaminleri taşımak için kullanır.
• Bazı yağların diğerlerinden daha iyi olduğunu duymuş olabilirsiniz. Çoğunlukla, doymamış yağlar (tekli doymamış ve çoklu doymamış), doymuş yağlardan veya trans yağlardan daha sık seçilmelidir.
• Tekli doymamış yağlar çoğunlukla zeytin, kanola ve yerfıstığı yağları gibi bitkisel yağlarda bulunur. Oda sıcaklığında sıvıdırlar.
• Çoklu doymamış yağlar çoğunlukla aspir, ayçiçeği, mısır ve keten tohumu yağı gibi bitkisel yağlarda bulunur. Ayrıca deniz ürünlerinde bulunan ana yağlardır. Oda sıcaklığında sıvı veya yumuşaktırlar.
• Doymuş yağlar (veya doymuş yağ asitleri) esas olarak et ve kümes hayvanları, tamamen veya az yağlı süt, peynir ve tereyağı gibi hayvansal kaynaklarda bulunur. Hindistan cevizi, hurma çekirdeği yağı ve hurma yağı gibi bazı bitkisel yağlar doymuştur. Doymuş yağlar genellikle oda sıcaklığında katıdır.
• Bitkisel yağlar, margarin veya işlenerek işlendiğinde trans yağ asitleri oluşur. Trans yağların kaynakları, kısmen hidrojene bitkisel yağ veya sebze kısaltması ile yapılan aperatif yiyecekleri ve fırınlanmış ürünleri içerir. Trans yağlar ayrıca süt ürünleri gibi bazı hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur.
• Linoleik asit ve alfa-linolenik asit gibi belirli yağ asitleri, esansiyel yağ asitleri olarak adlandırılır. Hücreleri inşa etmek ve hormon yapmak için gereklidir, ancak vücut onları yapamadığı için onları yiyeceklerden almalıyız. Soya fasulyesi, kanola ve ceviz yağları iyi esansiyel yağ asitleri kaynağıdır.

Su

•     Su ve sıvılar veya sıvılar sağlık için hayati önem taşır. Tüm vücut hücrelerinin çalışması için suya ihtiyaç vardır. Çocuğunuz yeterli sıvı almazsa veya kusma veya ishalden kaynaklanan sıvıları kaybederse, su kaybetmiş olabilir (vücudu ihtiyaç duyduğu kadar sıvıya sahip değildir). Bu olursa, vücudun çalışmasına yardımcı olan akışkanlar ve mineraller tehlikeli bir şekilde dengeden kurulabilir.
•     Çocuklar yiyeceklerden, özellikle meyvelerden ve sebzelerden biraz su alırlar, ancak tüm vücut hücrelerinin ihtiyaç duydukları sıvıyı aldığından emin olmak için sıvılara ihtiyaç duyarlar. Bir çocuğun ne kadar sıvı ihtiyacı, büyüklüğüne ve ne kadar sıvı kaybedeceğine bağlıdır. Eğer kusma ya da ishal varsa ekstra sıvılara ihtiyaç olabilir.
•     Çocuğunuzun sıvı ihtiyaçları hakkında diyetisyen, doktor veya hemşire ile konuşun. Tüm sıvıların (çorba, süt, hatta dondurma ve jelatin) çocuğunuzun sıvı hedeflerine doğru gittiğini unutmayın.
•     Çocuğunuzun, cildinizi göğüs kemiği üzerinde hafifçe kıstırarak susuz kaldığını görebilirsiniz. Cilt normale dönmezse ve yükselmezse, çocuğunuz sudan arındırılmış olabilir.
•     Diğer semptomlar ağız kuruluğu, koyu renkli idrar, sakatlık ve baş dönmesini içerir. Çocuğunuzun susuz olduğunu düşünüyorsanız, hemen doktoru arayın.

Vitaminler ve mineraller

•     Vücudun normal büyüme ve gelişme için küçük miktarlarda vitamin ve minerallere ihtiyacı vardır ve düzgün çalışmasına yardımcı olur. Vitaminler ve mineraller de vücudun yiyeceklerden aldığı enerjiyi (kalori) kullanmasına yardımcı olur.
•     Dengeli beslenen çocuklar genellikle bol miktarda vitamin ve mineral alırlar. Ancak çalışmalar, sağlıklı çocukların bile, özellikle kemik büyümesi için özellikle önemli olan yeterli kalsiyum ve D vitamini almadığını göstermiştir.
•     Kanseri tedavi etmek için kullanılan ilaçların bir kısmı da kalsiyum ve D vitamini düzeylerini düşürebilir, bu nedenle fazla miktarlara ihtiyaç olabilir.
•     Kanser tedavisi gören çocuğun dengeli beslenmesini sağlamak zor olabilir. Bulantı, kusma ve ağız yaraları (mukoza iltihabı) gibi yaygın tedavi yan etkileri yemek yemeyi zorlaştırabilir. Çocuğunuzun yeme sorunları varsa, yardım için doktorunuza, hemşirenize veya diyetisyeninize danışın.
•     Çocuğunuz tedavi edilirken doktor günlük bir multivitamin önerebilir. Ancak bir multivitamin, yeterli miktarda kalori ve proteinin yerini almaz. Çocuğunuza her zaman vitamin, mineral ya da herhangi bir takviye vermeden önce doktorla konuşun, çünkü bunların bazıları kanser tedavisine müdahale edebilir.

    İştahsızlık, tedavi esnasında hatta bazen tedaviye başlamadan önce çocuklar arasında genel bir problemdir.

Ne yapabilirim?

   ! Çocuğunuza gün boyunca küçük porsiyonlar ve atıştırmalıklar hazırlayın. Çocuğunuz günde 2-3 saatte bir az yemesi ve içmesini hedefleyin. Bazı çocuklar bunu klasik 3 öğüne bağlı kalmaktan daha kolay bulurlar. Atıştırmalıkları her an elinizin altında tutun.

    ! Çocuğunuzun iştahı iyi durumdayken elinizden gelenin en iyisini yapın. Kahvaltı iyi bir başlangıç olabilir: Peynir ve yumurta, mücver, omlet, yağda yumurta, kızarmış ekmek üzerinde peynir, yulaf, reçelli ekmek.

   ! Aklınızda olsun ki geleneksel kahvaltı yiyeceklerine bağlı kalmak zorunda değilsiniz; sandviç, kek veya bisküviler de iyi birer alternatif olabilir! Pastırma, sucuk, sosis gibi zorda kalırsanız iyi pişirerek kullanabilirsiniz.

  ! İçecekleri öğün araları için teşvik edin, çocuğunuzun midesini yemeğin hemen öncesinde içecek ile tıkamasından kaçının.

  ! Mikrodalga fırınlar yemekleri çabukça hazırlamak için kullanışlı olabilir.

  ! Yemek hazırlamada ya da pişirmede arkadaşlarınızdan ya da ailenizden yardım alın.

  ! Ev yapımı puding ya da tatlılar yapmaya çalışın.

  ! Çocuğunuzun reçeteli besin takviyesi içeceklerini denemesini sağlayın.

   ! Hiç beslenmeyen çocuklara kalorisi yüksek sıvı veya toz besin mamaları önerin.

Yemeğe ekstra enerji ve protein katmak

• Kahvaltıda tam yağlı süt kullanın.
• Mümkün olduğunda tam yağlı gıdalar tercih edin. Bunlar “tam yağlı” ya da “yağlı” olarak etiketlenmiş olabilir. “Az yağlı” etiketli gıdalardan kaçının.
• Ekmek, patates, makarna, pirinç, erişte ve pişmiş sebzelere ekstra tereyağı ve sıvıyağ ekleyin.
• Ekmek, kızarmış ekmek, kraker veya bisküvilerin üzerine fıstık ezmesi, sürülen çikolata, bal, reçel ya da marmelat kullanın. (Kortizon kullanan hastalara yasak.)
•  Sandviçlere ve salatalara salata sosu ekleyin.
• Pizza, çorba, sebze, sosis ve makarnalara ekstra peynir koyun.
• Çorba ve et yemeklerine yoğurt veya peynir ekleyin.
• Tahıl, içecek, meyve ve tatlılarda ekstra şeker, bal ve reçel kullanın.
•  Pasta ve tatlıları süt veya dondurma ile servis edin.

Yüksek kalorili tuzlu atıştırmalıklar ve kolay yemek için fikirler (Kortizon kullanan hastalara önerilmez!)

• Zeytin

• Peynirli tostlar

• Galeta ile krem peynir

• Peynirli krakerler ve çeşitli peynir dilimleri

• Pizza dilimler

• Sandviçler (Sandviç ekmeğini kızartabilirsiniz.)

• Omlet, yağda yumurta

• Sigara böreği ya da sebzeli börek

• Pilav ve makarna

• Kabuğu soyulabilen fıstık, fındık, ceviz gibi çerezler

• Gözleme, akıtma 

Yüksek kalorili tatlı atıştırmalıklar için fikirler (Kortizon kullanan hastalara önerilmez!)

• Meyveli çörekler

• Pasta, kek, bisküvi, ekler, kurabiye

• Kahvaltı gevreği

• Tereyağ ve reçelli, ballı, marmelatlı, peynirli, fıstık ezmeli ve şokellalı ekmek

• Çikolata

• Sütlü kahve, sıcak çikolata, meyveli süt, havuç suyu gibi el yapımı içecekler

• Yoğurtlu içecekler

• Çeşitli sütlü tatlılar

• Muhallebi, sütlaç

• Meyve püreleri

• Dondurma, şerbet, komposto

• Yoğurtlar

Yazar: Özge Tokcael

Kaynakça:

The American Cancer Society medical and editorial team, American Cancer Society ,”Nutrition for Children With Cancer: What children with cancer need: Nutrients”. June 30, 2014

The American Cancer Society medical and editorial team, American Cancer Society ,”Nutrition for Children With Cancer: Benefits of good nutrition”June 30, 2014

The American Cancer Society medical and editorial team, American Cancer Society ,”Nutrition for Children With Cancer: Why good nutrition is important”June 30, 2014

Kcuv, ”Kanserli Çocuk Beslenmesi için Bir Rehber”, Mayıs 17, 2015.