Hangi soruya cevap arıyorsun?
Besleyici değeri yüksek olan keçiboynuzu (Ceratonia siliqua L.) meyvesi Tükiye’de ve dünyada genellikle Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde yetişir. Keçiboynuzu Türkiye’de harup, harnup, buynuz, kerti ve boynuz gibi yöresel isimlerle anılmaktadır. Keçiboynuzu Türkiye’de Hatay’dan Çanakkale’ye kadar Akdeniz ve Ege kıyılarında yetişebilmektedir.Dünyada keçiboynuzu çoğunlukla Akdeniz ikliminin görüldüğü İspanya, İtalya, Fas, Portekiz, Yunanistan, Kıbrıs ve Türkiye gibi ülkelerde yetişmektedir. İspanya üretici ülkeler arasında en büyük paya sahip olandır. İspanya keçiboynuzu üretiminde %47.6’lık bir paya sahiptir. %5.9 üretim payı ile Türkiye üretimde son sıralardadır.
Keçiboyuzu Meyvesi Hangi Mevsimde Üretilir?
Keçiboynuzu mayıs ayı başında büyümeye başlar ve haziran ve temmuzda olgunlaşır. Keçiboynuzu meyvesinin rengi olgunlaştıktan sonra yeşilden kahverengiye dönüşür. Olgunlaşan meyveler eylül ayında hasat edilmeye başlar kasım-aralık aylarına kadar devam edebilir.
Keçiboynuzu Meyvesinin Besin Değeri
Keçiboynuzu kalsiyum ve potasyum mineralleri açısından zengindir. Ayrıca karbonhidrat ve lif bakımından da zengin olan keçi boynuzu enerjisi yoğun bir meyvedir. Keçiboynuzunun kuru madde bazında %52-62 toplam şeker içerdiği ve bu toplam şekerin de%34-35 sakaroz, %7.8-9.6 glikoz, %10.1-12.2 fruktoz olduğu belirlenmiştir. Ayrıca 100 g keçiboynuzu 293 kkal enerji, 25.83 g diyet lifi, 4.18 g protein, 0.69 g yağ içermektedir. Keçiboynuzu mineral açısından zengindir. Potasyum (827 mg/100g), kalsiyum (348 mg/100 g), magnezyum (54 mg/100g), fosfor (79 mg/ 100 g), demir (2.9 mg/100g), sodyum (35 mg/100g), selenyum (5 mg/100 g ve bakır (0.6 mg/100g) keçiboynuzunda bulunmakta olan minerallerdir. Bunun yanında ise içerisinde 24 çeşit fenolik madde bulunurmaktadır. Fenolik maddelerden bazıları gallik asit(%41.7), mirisetin ramnosit (%9.8)), metil gallat (% 1.03), kuersetin ramnosit (%10.23), sinamik asit (%1.5) ve mirisetin glikozittir (%1.58) .
Görüldüğü üzere keçiboynuzu bileşiminde en çok gallik asit bulundurmaktadır ve gallik asit ise ağrı kesici, anti alerjenik, anti kanserojen, antioksidan etki gösterir.
Keçiboynuzu Meyvesinin Kullanım Alanları
Ülkemizde keçiboynuzu çoğunlukla meyve olarak tüketilir. Bunun yanında pekmez haline getirilerek veya keçiboynuzu unu olarak da tüketilmektedir. Keçiboynuzu unu gluten içermediğinden çölyak hastaları da tüketebilmektedir. Ayrıca meyve ve pekmezinden insülin benzeri etki gösteren D-pinitol elde edilmektedir. Keçiboynuzundan kakao da üretilmektedir. Böylece kakaoya alerjisi olanlar için keçiboynuzundan elde edilen kakao bir alternatif oluşturmaktadır.
Keçiboynuzu Meyvesinin Faydaları
– Kolesterole iyi gelir.
– Keçiboynuzu meyvesi kan plazmasındaki glikozu düşürme ve dengeleme özelliğine sahiptir.
– İshali tedavi etmede kullanılır.
– Sindirimi düzenler. Keçiboynuzunun midedeki asit seviyesini dengeleyici özelliği vardır. Bunun yanında şişkinlik hissini ortadan kaldırır.
– Kalsiyumdan zengindir ve kemik erimesini önlemede etkilidir.
– İçindeki E vitamini sayesinde; öksürüğe, gribe, kemik erimesine ve anemiye iyi gelir.
– Balgam söktürücüdür.
– Alerjik astım tedavisinde kullanılır.
– Antioksidan özelliği ile kansere karşı koruyucudur.
– Öksürüğe iyi gelir.
– İçerdiği yüksek potasyum sayesinde hipertansiyona ve kalp damar hastalıklarına iyi gelir.
– Kış aylarında grip ve nezleye karşı koruyucudur.
Sonuç olarak keçiboynuzu meyvesi ve keçiboynuzundan elde edilen pekmez, un ve kakao sağlık açısından oldukça önemli ve faydalıdır. Tüketimi çok yaygın değildir ve ülkemiz genelinde yaygınlaştırılmalıdır. Ancak yüksek şeker içeriği nedeniyle diyabet hastaları tarafından kontrollü olarak tüketilmelidir.
Kaynakça:
– Camero, Blas Macias., Merino, Carlos.Sanjuan.”Method of obtaining D-pinitol from carob extracts.” U.S Patent No 6,699,511 B2 (2004)
– Pazır, Fikret., Yüksel, Alper. “Keçiboynuzu Meyvesi ve Sağlık” Akademik Gıda 14(3) (2016): 302-306.
– Gübbük, Hamide., Tozlu, İlhami., Doğan, Adem., Balkı, Recep. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2) (2016): 207-215.
– Hajaji, El Hajaji., Lachkar, Nadya., Alaoui, Katim., Cherrah, Yahya., Farah, Abdellah., Ennabili, Abdesselam., Bali, El Brahim., Lachkar Mohammed. Antioxidant Properties and Total Phenolic Content of Three Varieties of Carob Three Leaves from Morocco. Records of Natural Products 4(4) (2010): 193-204.
– Owen, R.W., Haubner, R., Hull, W.E., Erben, G., Spiegelhalder, B., Bartsch, H. Isolation and Structure Elucidation of the Major Individual Polyphenols in Carob Fibre. Food and Chemical Toxicology 41 (2003): 1727-1738.
