Anormal beyin gelişimi sonucu biliş, iletişim,davranış veya motor becerilerde bozukluk ile karakterize çok yönlü bir hastalıktır. Entelektüel yetersizlikler, otizm spektrum bozukluğu, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, spesifik öğrenme bozukluğu nörolojik bozukluklar sınıflamasına dahildir. Bu bozukluklar genelde sosyal gelişimde gecikme, iletişim bozukluğu, tekrarlayıcı davranış, anormal yeme alışkanlığı, uyku bozukluğu ve kas tonusuyla ilişkili motor problemler görülmektedir.

Nörogelişimsel bozukluğu olan çocuklarda beslenmenin önemi!

Beslenme planı değerlendirilip geliştirilirken birçok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Bu çocukların beslenme durumu, büyüme hızı ve vücut kompozisyonu sağlıklı çocuklarda farklıdır. Genellikle bu çocukların enerji ihtiyaçlarını belirlemek zordur. Bu durumlar göz önünde bulundurularak beslenme planlanmalıdır.

Zihinsel engelli çocuklar sağlıklı çocuklara kıyasla fiziksel olarak daha az aktiftir. Dolayısıyla obezite görülme sıklığı daha yüksektir. Düşük fiziksel aktivite ve yüksek obezite riski göz önünde bulundurularak gereksinimler belirlenmeli hızlı ağırlık artışı durumunda enerji alımı azaltılmalı, ağırlık kaybı durumunda artırılmalıdır. Nörolojik engelli çocukların protein ihtiyacı sağlıklı çocukların protein ihtiyaçlarına benzerdir. Düşük enerji gereksinimi olan tüp ile beslenen çocuklarda yeterli protein alımını sağlamak zor olabilir. Bu çocuklarda daha yüksek proteinli mama veya protein takviyesi kullanılmalıdır.

Bu çocuklarda görülen yeme problemleri nedeniyle çoğunlukla çocuklar olumsuz etkilenmektedirler. Beslenme ve yeme bozuklukları malnütrisyona veya obeziteye neden olabilir. Malnütrisyon durumunda enteral beslenme ve oral takviyeler önerilir. Oral yol mevcut değilse beslenme tüpleri kullanımı gereklidir. Enerji, protein ve mikro besin ögesi alımları rutin olarak izlenmeli, yetersiz veya aşırı beslenmeden kaçınılmalıdır.

Nörolojik bozukluğu olan çocukların beslenmesi düzenlenirken bu çocukların beslenme durumları ve büyüme hızlarının akranlarına göre farklı olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Aktivite düzeyi ve vücut kompozisyonuna göre enerji ve besin ögeleri ihtiyaçları belirlenmelidir.
Beslenme müdahalelerinin yararları çalışmalarda gösterilmiş olmakla beraber, gereksiz diyet kısıtlanmalarından kaçınmak için bu diyetler yalnızca diyetin yararlı etkileri görüldüğü hastalarda uygulanmaya devam edilmelidir.
Prevalansı giderek artmakta olan ve tedavide beslenme müdahalelerinin yararlarının görüldüğü çocuklarda, nörogelişimsel hastalıklarda beslenme ile ilgili geçerliliği doğrulanmış çalışmalara ihtiyaç vardır.

Kaynakça:

Gökçe Ünal, Aliye Özenoğlu derleme makalesi
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Samsun, Türkiye