Polikistik Over Sendromu Nedir?
Pcos yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabilen adet bozukluğu, şişmanlık, tüylenme bulgularını gösteren ve yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır. Hastalığa adını veren polikistik overler aslında sadece bir bulgudur. Kadınların %5-10 unda görülmektedir.hastalık genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu çıkmıştır.
Hastaya ASRM/ESHRE Tanı Kriterlerinin Üç kriterden en az ikisinin varlığında PCOS tanısı koyulmaktadır. Bunlar:
2. Klinik ve/veya biyokimyasal olarak hiperandrojenizm bulguları
3. Ultrasonografik olarak polikistik overlerin olması şeklinde sıralanmaktadır.
Polikistik Over Sendromunun Diğer Hastalıklarla İlişkisi Nedir?
Pcos hastalarında insülin düzeyi yüksektir bu durumun sebebi ise hücrelerin pankreastan salgılanan insüline yanıt vermemesi ve daha fazla insülin salınması ile oluşmaktadır.Bu durum Pcoslu hastalarda insülin direnci ve tip2 diyabet görülme sıklığını artırmaktadır.
Artan insülin seviyesi aynı zamanda erkeklik hormonu olan androjenin daha fazla salgılanmasına neden olur.Bu durum adet düzensizliğine yol açar.Androjenin fazla olması aynı zamanda akne, erkek tipi kellik ve hirşutizmin esas sebebidir.
Pcos kısırlık, endometrium kanseri, hiperlipidemi, hipertansiyon, obezite ve yeme bozuklukları gibi hastalıklar ile de ilişkilidir.
Polikistik Over Sendromunun Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Polikistik over sendromu olan kişilere multidisipliner (doktor, diyetisyen, psikolog) bir yaklaşım sağlanmalıdır. Hastalara insülin direnci ve karbonhidrat metabolizması için metformin, adet düzeni için yumurtlamayı uyaran ilaçlar ve hormon iğneleri kullanılmaktadır.Yumurtalıkların fonksiyonunu yerine getirebilmek için laparoskopik yöntemlerle yumurtalıklara cerrahi yöntemler de uygulanabilmektedir.
Polikistik Over Sendromunda Tıbbi Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Tıbbi beslenme tedavisinde amaç optimal kiloya ulaşmak ve bu kiloyu korumaktır.Beslenme ve fiziksel aktiviteyle kilo kaybı etkili ve kalıcı bir şekilde sağlanmaktadır. Çünkü pcoslu kadınlarda vücut ağırlığının %2-5 azalması bile ovulasyonun başlaması sağlamaktadır.
karbonhidratı %50-60,
proteini %15-20,
yağ oranı ise %25-30 olacak şekilde düzenlenmelidir.
Diyet Önerileri Nelerdir?
- Az az sık sık beslenmeye özen gösterilmelidir. Öğün atlanmamlıdır.
- Glisemik indeksi yüksek gıdalar azaltılarak glisemik indeksi düşük gıdalar tüketilmelidir.
- Şekerli besinler, hazır gıdalar, rafine karbonhidratlar ve içeriği bilinmeyen gıdalar tüketilmemlidir.
- Trans yağ ve hidrojenize edilmiş yağlar tüketilmemelidir.
- Posa alımı sebze, meyve, tam tahıllar tüketilerek artırılmalıdır.
- Alkollü içecekler ve çay, kahve sigara gibi uyarıcıların tüketimine dikkat edilmelidir.
- Günlük 2-3 litre sıvı tüketilmelidir.
- Vitamin C, çinko ve B6 progesteron üretimi için gereklidir.
- Günlük orta şiddetli 30 dakika egzersiz yapınız.
KAYNAKÇA
Rotterdam ESHRE / ASRM ‐ Sponsorlu PCOS Konsensus Çalıştay Grubu. (2004). 2003'te tanı kriterleri ve polikistik over sendromu (PKOS) ile ilişkili uzun vadeli sağlık riskleri konusunda gözden geçirilmiş fikir birliği. İnsan üremesi , 19 (1), 41-47.
Serintürk, Y. (2008). Polikistik over sendromu ve beslenme ilişkisi.
Bıyıklı, E. T., & Şanlıer, N. (2013). Polikistik Over Sendromu ve Beslenme. Beslenme ve Diyet Dergisi, 41(3), 253-257.
