Su, insan yaşamı için oksijenden sonra gelen en önemli öğedir. İnsan, besin almadan haftalarca canlılığını sürdürmesine karşın, susuz ancak birkaç gün yaşayabilir. Vücut suyunun %20 oranında eksilmesi ölümle sonuçlanır. İnsan vücudunun su içeriği yaşa ve cinsiyete göre %42 ile %71 arasında değişir.Çocukların vücudunun su oranı yüksektir ve yaş ilerledikçe suyun yerini yağ almaya başlar. Yetişkin insan vücudunun ortalama %59’u sudur. Bu nedenle, su bir besin öğesi olmamasına karşın vücut için elzemdir. Vücudumuzun üçte ikisini su oluşturduğu gibi, tüm yiyecek ve içeceklerin büyük bir bölümü de sudan ibarettir. Örneğin, süt ortalama %87, peynir ortalama %40, et ortalama %70, salatalık ortalama %96, yoğurt ortalama %89, patates ortalama %80 oranında su içerir.

SU NEDEN ÖNEMLİDİR:

• Yaşam Suda Gerçekleşen Bir Kimya Ve Biyolojidir!
• Yaşam içi vazgeçilmezdir.
• Bir çok besin öğesinin vücuda alınmasını sağlar.
• Sindirimin kolaylaşmasını sağlar.
• Besin öğelerinin hücrelere taşınmasını sağlar.
• Hücrelerdeki atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlar.
• Vücut ısısının denetimini sağlar.
• Bazı minerallerin vücuda alınmasını sağlar.
• Su kan hacmini oluşturur.
• Eklemlerin kayganlığının sağlanması ve elektrolitlerin taşınmasını sağlar.

    İnsan bedeninin kemik, deri, bağ dokuları ve lipidler dışındaki tüm öğeleri su içinde çözelti olarak bulunur. Hücrelerdeki biyokimyasal tepkimeler bu çözelti içinde oluşur. Vücutta oluşan ısı terle dışarı atılır. Yaklaşık 1 litre suyun buharlaşarak terle atılması 600 kalorilik ısıyı yok eder.

GÜNLÜK SU TÜKETİMİ:

    İnsan su gereksinmesini genelde; metabolizma, besinler ve içecekler olmak üzere üç kaynaktan karşılar.Diyetle alınan enerjinin her bir kalorisi için bir gram su alınması gerekir bu oran bebeklerde 1,5 gramdır.

    İnsanlar günlük yaklaşık olarak 1,5 ile 3 litre arası sıvı tüketir.Bu tüketimi kişinin; beslenme ve sağlık durumu ile mevsimsel değişiklikler çok etkiler.

   İnsanlar su gereksinmesini yaklaşık olarak; İçme suyu ile  1200-1500ml, yiyecek ve içecekler ile 1000ml, metabolik su ile 250-300ml karşılar.

    Vücuttaki su oranının yeterli düzeyde tutulması yaşamsal önem taşıdığından vücuttan kaybolan miktarlarda su alınması zorunludur.

     İnsan, vücudundan normal koşullarda ortalama günlük, deri yoluyla 500, akciğerlerle 300, böbreklerden idrarla 1500 ve bağırsaklardan 200ml su yitirilir. Bu miktarlar iklim ve çalışma koşulları, hastalıklar, diyetin bileşimi ve vücudun hormon dengesine göre değişir.

    Diyette protein ve tuzun çok olması böbreklerden su kaybını artırır.Vücut suyunun azalması kanın iyon yoğunluğunu artırır.Yoğunluğun %1 artışı hipotalamustaki susama merkezini uyararak susuzluk duygusunu geliştirir.

Vücut suyunun:

•  %3 kaybında kan hacmi ve fiziksel performans azalır,
• %5 kayıpta birey konsantre olamaz,
• %8 kayıpta baş dönmesi, aşırı yorgunluk, soluma güçlüğü
• %10 kayıpta kas spazmı, dolaşım ve böbrek yetmezliği görülür.

SIVI GEREKSİNİMİNİ ARTIRAN ETKENLER:

• Alkol tüketimi
• Su dengesini bozan hastalıklar(diyabet, böbrek hastalıkları)
• Sıcak çevre, yüksek nem
• Diyet posası
• Protein, tuz, yağ ve şeker kullanımının artması
• Fiziksel etkinliğin artması(spor yapma)
• Uzun süreli ishal, kusma, ateş
• Ameliyat kan kaybı ve yanıklar sıvı tüketimini arttırmaktadır.

ÖNERİLER:

1. Burada en önemli olan konu şudur ki bireyler susuzluk ihtiyacını çeşitli sıvılar ile değil su ile gidermelidir. Hiçbir sıvı suyun işlevini ve yerini tutmaz.
2. Sabah uyanır uyanmaz 1 bardak (250 ml) su içilmelidir.
3. Bütün öğelerden 30 dakika önce su içilmelidir.
4. Tüm öğelerden 1-1,5 saat sonrasına kadar su içilmelidir.
5. Günlük içilmesi gereken suyun geri kalanı, gün içerisine yayılmış bir şekilde, öğünler arsı tüketilir. Bu sayede günlük içilmesi gereken suyun büyük bir kısmı tamamlanır.
6. Gün içerisinde içtiğimiz suyu akşam yatmaya yakın sürede azaltmak uyku kalitemiz açısından önemlidir içtiğimiz su miktarı kadar sıvı vücuttan atılacağı için gece sık aralıklarla lavobo ihtiyacına kalkmak uyku verimini düşürmektedir.

İhsan Gözek

Kaynakça:

Baysal, Ayşe-Beslenme-Ankara-hatiboğlu yayınları-16.baskı 2015.

Akyol,Aslı , Bilgiç,Pelin , Ersoy,Gülgün.’’FİZİKSEL AKTİVİTE,BESLENME VE SAĞLIKLI YAŞAM’’(2008 şubat-Ankara) yayın no:729 klasmat matbacılık.12-23.