Sigaranın bağımlılık yapıcı bir madde olması nedeniyle anne adayları gebelik öncesinde başladıkları bu bağımlılıktan hemen kurtulamamakta ve gebe kaldıklarında da bu alışkanlıklarına devam edebilmektedirler.
Aksi halde hiçbir anne adayı, bilinçli olarak bebeğinin zarar görmesini istemez. Sigaranın zararlı etkileri gebelik oluşmadan önce başlamakta fetüsün ve yeni doğan bebeğin bütün hayatını etkilemektedir.
Sigara bağımlılığı olan kadınların %50-70’i gebelik esnasında da sigara kullanmayı sürdürmektedirler.
Yurt dışında yapılan geniş çaplı bir çalışmada yaklaşık beş kadından birisinin gebe iken sigara kullandığı belirlenmiştir.
4000 kimyasal madde içeren sigara annenin başta solunum sistemi olmak üzere kalp, damarlar ve vücudun diğer tüm organlarına zarar vermektedir.
Sigaranın Gebeliğin Oluşmasına Etkisi:
• Hormonları etkileyerek, üreme potansiyelini / doğurganlığı azaltır.
• Erkeklerde sperm sayısını, spermlerin hareket etme yeteneğini ve hızını azaltır, şeklini değiştirir.
• Kan damarlarını etkilediği ve kanlanmayı azalttığı için erkeklerde ereksiyon problemlerine neden olur.
• Sigara ovum gelişimini ve spermlerin hareket etme hızını azaltarak düşük ve dış gebelik riskini artırır.
Sigaranın Gebe Kadınlardaki Fizyolojik Etkisi:
• Akciğerleri daraltarak akciğerlere daha az hava girmesine neden olur.
• Damarlar daraldığı için tansiyonu yükseltir.
• Nabzı hızlandırır.
• Bulantı ve kusmaları daha da artırır.
• Koku ve tat duyusunda azaltır.
• Çabuk yorulmaya yol açar.
• İştahsızlığa neden olur
Sigaranın Gebelik Üzerine Etkisi:
• Düşük riskini artırır.
• Erken doğum eylemine neden olabilir.
• Bebeğin anne karnında ölmesine neden olur.
• Bebeklerin yarık dudak ve yarık damaklı doğmasına neden olabilir.
• Bebeğin doğum ağırlığının düşük olmasına neden olabilir.
• Bebeğin akciğerlerinin yeterince gelişmemesine neden olabilir.
• Bebeğin anne karnında yeterince gelişememesine (intrauterin gelişme geriliğine) neden olabilmektedir.
Sigaranın Anne Karnındaki Bebek Üzerindeki Olumsuz Etkileri:
Sigaranın içindeki maddelerden nikotin ve karbon monoksit bebek sağlığı açısından son derece zararlıdır. Oksijen bebeklerin büyümesini ve gelişmelerini sağlayan en önemli taşıma aracıdır.
Anne karnında oksijen azaldığı zaman bebeğe giden oksijen miktarı ve diğer besin öğelerinin miktarı da azalır. Dolayısıyla sigara içen annelerin bebeklerinde büyüme ve gelişme geriliği ortaya çıkar.
Sigara ilk trimestirde (gebeliğin 12. haftasına kadar olan dönem) bırakıldığı zaman anne karnındaki bebek (fetüs), diğer dönemlere göre daha az zarar görür. Anne adayları ilk fırsatta sigarayı bırakmalıdır. Çünkü bebek tek bir sigaradan bile etkilenir.
Sigaranın Emzirme Döneminde Verdiği Zararlar:
• Sigarada bulunan kimyasal maddeler anne sütü ile bebeğe geçmeye devam eder.
• Anne sütünde bulunan vitamin C miktarını azaltır.
• Süt üretimini azaltır
• Sigara kullanan annelerde iştahsızlık olduğu için anne yeterince beslenemediğinden dolayı bebeğin de yeterince beslenememesine neden olur.
• Sigara içen annelerin sütünün besleyici özelliği azalır.
Sigaranın Bebeklik, Çocukluk ve Sonraki Dönemlerde Verdiği Zararlar:
• Doğumdan sonra bebekte pnomoni (zatürre) ve bronşit riski artar.
• Akciğer fonksiyonlarını etkilediği için akciğer sorunları görülebilir
• Sigara içen annelerin bebeklerinde ani ölüm sendromu 2 kat daha fazla görülür.
• Orta kulak iltihabı ve astım gibi hastalıklar daha fazla görülür.
• Sigara içen annelerin bebekleri daha sık hastalanır ve daha sık hastane hizmeti almak zorunda kalır.
• Gebelik esnasında sigaraya maruz kalan bebekler, büyüdüklerinde diğer insanlara göre daha fazla sigara bağımlısı olabilirler.
Pasif sigara dumanına maruz kalan anne adaylarının karşılaşacağı riskler:
• Bebeğini kaybedebilir,
• Düşük doğum ağırlıklı bebek doğurabilir,
• Doğumsal anomalisi olan bebek doğabilir
• Bebekler doğduktan sonra ilk 6 ay içinde aniden ölebilir
• Bebekler doğduktan sonra daha sık hastalanır
• Bebeklerin akciğer fonksiyonları daha az gelişir
• Bebeklerde pnömoni, astım gibi sağlık sorunları daha fazla görülür
• Gebelik esnasında anne aracılığıyla çevresel sigara dumanına maruz kalan bebeklerde daha sonradan öğrenme güçlükleri ortaya çıkabilmektedir.
Bazen anne adayları “ben bir önceki gebeliğimde de içtim bir şey olmadı” gibi söylemlerde bulunabilmektedir. Sigaranın sayılan bu olumsuz etkileri sigara içen her gebe kadında ortaya çıkmayabilir. Ancak anne adaylarının sigara içmesi yukarıda bahsedilen durumlarla karşılaşma risklerini 3-4 kat arttırır.
Geçmişte, sigara içmek modernliğin bir göstergesi olarak algılanmaktaydı. Günümüzde bu anlayış değişmiştir. Sigara içmek artık bir ayrıcalık değil, aksine bir hastalıktır. Ayrıca, gelişmiş ülkelerde, sigara içen kişiler toplumdan dışlanmaktadır.
!Bu bağımlılıktan kurtulmanız için bir nedeniniz, sigaraya tercih edebileceğiniz çok daha önemli bir şey var; BEBEĞİNİZ. Sağlıklı bir bebek doğurmak sizin elinizde.
Yazar: Ruken Kulin
Kaynakça:
KUBLAY Gülümser, TERZİOĞLU Füsun ,KARATAY Gülnaz. Gebelik ve sigara. Ankara: Klasmat Matbaacılık, şubat 2008
