Hangi soruya cevap arıyorsun?
Besin insülin indeksi; referans besinin (glikoz veya beyaz ekmek) izoenerjik miktarının karşılaştırılması sonucu test besine postprandiyal insülin yanıtı ölçmektedir. Karşılaştırma ölçütü enerji olduğu için (Bİİ) karbonhidrat içermeyen veya çok az içeren besinlerin test edilmesine imkan vermiştir.
BESİN İNSÜLİN İNDEKSİ NASIL HESAPLANIR ?
Test besinin 1000kj (239 kcall) enerji barındıran miktarını tükettikten sonraki iki saat içindeki insülin yanıt, referans besinin insülin yanıtına bölünür.
BESİN İNSÜLİN İNDEKSİ NEDEN ORTAYA ÇIKTI?
Karbonhidratlar kan glukoz seviyelerini doğrudan artıran makro besin öğesidir. Bir besindeki karbonhidrat miktarı kadar türü de postprandiyal glisemiyi etkilemektedir. Karbonhidrat içeren besinlerin kalitesini belirlemek amacıyla GLİSEMİK İNDEKS kavramı geliştirilmiştir. Postprandiyal glisemik yanıt ve insülin sekrasyonunun düzenlenmesinde düşük glisemik indeksli diyetler önerilmiştir.
Kan glikoz düzeyleri üzerinde sadece karbonhidratların değil yağların ve proteinlerinde etkili olması nedeni ile de glisemik indeks ve glisemik yük (besinin sindirilebilir karbonhidrat miktarının glisemik indeks ile çarpılması sonucunda bulunan değer) kavramları yetersiz kalmış ve besin insülin indeksi kavramı geliştirilmiştir.
| BESİN | AĞIRLIK | GLİSEMİK İNDEKS | GLİSEMİK YÜK | BESİN İNSÜLİN İNDEKSİ |
| Glikoz (Referans besin) | 59 | 100 | 59 | 100 |
| Süt (Tam yağlı) | 368 | 31 | 5 | 24 |
| Kaşar peyniri | 59 | 0 | 0 | 33 |
| Süzme peynir / Lor peyniri / Çökelek peyniri (Yağı azaltılmış) | 234 | 10 | 1 | 40 |
| Beyaz ekmek | 97 | 70 | 31 | 73 |
| Tahıllı ekmek | 108 | 50 | 20 | 41 |
| Yumurta (Haşlanmış) | 160 | 0 | 0 | 23 |
| Tavuk (Fırında kızartılmış, derisiz) | 113 | 0 | 0 | 17 |
| Ton balığı (konserve, yağda, süzülmüş) | 135 | 0 | 0 | 16 |
| Patates (haşlanmış, soyulmuş) | 368 | 78 | 38 | 88 |
| Beyaz pirinç | 203 | 72 | 40 | 58 |
ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Obez adölesanlar üzerinde yapılan bir çalışmada; yüksek glisemik yüklü ve insülin yüklü diyetin üç ayın sonunda vücut ağırlığında daha az azalmaya neden olduğu belirtilmiştir. Düşük (Gİ) ve (İY) sahip diyetin insülin direnci olan obez bireylerde enerji alımını azaltabileceği ve kilo verimine destek olacağı düşünülmektedir.
Sağlıklı ve tip2 diyabetli bireylerin dahil edildiği bir çalışmada glisemik indeksi aynı olan fakat besin insülin indeksi farklı olan iki öğün hazırlanmıştır. Çalışmanın sonunda postprandiyal glikoz seviyeleri benzer bulunurken (Bİİ) yüksek olan öğüne göre düşük olan öğünün sonrasında insülin yanıtın sağlıklı bireylerde %53, diyabetli bireylerde ise %41 azaldığı bildirilmiştir.
YÜKSEK İNSÜLİN İNDEKSE SAHİP BAZI BESİNLER:
Jöleli şekerlemeler (160)
Patates (121)
Fırında pişirilmiş fasülye (120)
Yoğurt (115)
Beyaz ekmek (100).
DÜŞÜK GLİSEMİK İNDEKSE SAHİP BAZI BESİNLER:
Makarna (40)
Yulaf ezmesi (40)
Süt (33)
Yumurta (31)
Ceviz (7)
Sevda Nur Bakar
Kaynaklar:
Caferoğlu, Z , Hatipoğlu, N , Gökmen Özel, H . “Çocukluk Çağı Obezitesinin Beslenme Tedavisinde Yeni Bir Kavram: Besin İnsülin İndeksi”. Güncel Pediatri 16 (2018): 205-218
Bell KJ, Bao J, Petocz P, Colagiuri S, Brand-Miller JC. Validation of the food insulin index in lean, young, healthy individuals, and type 2 diabetes in the context of mixed meals: An acute randomized crossover trial. Am J Clin Nutr 2015;102:801-6.
Nimptsch K, Brand-Miller JC, Franz M, Sampson L, Willett WC, Giovannucci E. Dietary insulin index and insulin load in relation to biomarkers of glycemic control, plasma lipids, and inflammation markers. Am J Clin Nutr 2011;94:182-90.
Özel HG. Glisemik indeks ve yük: Gerçekler ve çelişkiler. In: Tayfur M, Ayhan NY (eds). Beslenme ve Diyetetik Güncel Konular – II. 1.Baskı. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi; 2015. p.109-36.
Joslowski G, Halim J, Goletzke J, Gow M, Ho M, Louie JC, et al. Dietary glycemic load, insulin load, and weight loss in obese, insulin resistant adolescents: RESIST study. Clin Nutr 2015;34:89-94.
