Hangi soruya cevap arıyorsun?
C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir?
Bilinen en eski vitaminlerden olan C Vitamini dayanıksız ve hassas bir yapıya sahiptir. Askorbik Asit olarak da bilinmektedir. Suda çözünebilen vitamindir. Suda pişirme, kesme, pişirme, depolama, alkali halinde kayıplar oluşabilmektedir. C vitamini eksikliğinin sendromu ise skorbüttür. Skorbütün semptomları; dişeti kanamaları, yara iyileşmesinde gecikme ve morluklar olabilmektedir.
C Vitamininin Görevleri Nelerdir?
İnsan vücudundaki protein olan kollajenin yapımında görev almaktadır. Kollajen bağ dokusu, kıkırdak dokusu, tendon gibi yapıları bir arada tutmakta görevlidir. C vitamini yara iyileşmesinde, sağlıklı diş eti oluşumunda çok önemlidir. Önemli bir antioksidan olan C vitamini sinir dokusunda hormonların üretiminde de görevlidir. Demir emilim ve kullanımında görev almaktadır. Fizyolojik stres durumlarında üriner sistemden C vitamini atılması artar. Bu nedenle vücudun C vitamini ihtiyacı artar. Böyle durumlarda immün sistem için C vitamininden zengin besinlerin alınması önerilir. Kanser hastaları gibi bazı sağlık sorunları olanların daha fazla C vitamini almaları hastalık sürecini olumlu etkilemektedir. Kalp-damar hastalıklarında koruma görevi yapar. Total kolesterol ve LDL (kötü) kolesterolü, trigliseritleri düşürmeye yardımcı olur. Skorbüt hastalığının önlenmesini sağlar. Yapılan çalışmalarda 1.500 mg C vitamini alanlarda gut hastalığına yakalanma riskinin takviye almayanlara göre ortalama %50 olduğu bulunmuştur. Serbest radikalleri azaltmaktadır. Astım semptomlarını azaltmaktadır. C vitamini düzeyi yüksek olanlarda %42 daha düşük inme riski olduğu gösterilmiştir. Yapılan çalışamalarda akciğer kanseri, ağız-mide-özefagus kanserleri, serviks kanseri, pankreas kanseri ve kolon kanserine karşı koruyucu etkisi gözlemlenmiştir. C vitamini, E vitamini, karoten ve selenyum alanlar, almayanlara göre daha az maküler dejenerasyon gelişimi saptanmıştır. Katarktı önleme ve tedavi etme etkileri bulunmuştur. Kronik hastalıklara karşı önleyici etkiye sahiptir. Kan lipidlerini dengeler. Gut hastalığında atakları önler. Bilişsel fonksiyonları düzenler. Bağışıklık sistemini güçlendirici etkiye sahiptir.
C Vitamini Gereksinimi:C Vitamini Gereksinimi:
- Kadın: 95 mg/gün
- Erkek: 110 mg/gün
Besinlerin C Vitamini İçerikleri Ne Kadardır?
150g.-Çilek-85,5 mg
30g.-Maydanoz-47,7 mg
50g.-Yeşil Biber-117,5 mg
100g.-Kivi-43,7 mg
100g.-Limon-50,7 mg
130g.-Portakal-59,1 mg
100g.-Ananas-19 mg
100g.-Karalahana-35,3 mg
100g.-Domates-19,3 mg
100g.-Salatalık-8,0 mg
90g.-Mandalina-27,0 mg
100g.-Elma-12,0 mg
Kaynakça
Beslenme Bilgi Sistemi (BeBiS).
Prof. Dr. Ayşe Baysal, Diyet El Kitabı, Ankara, 2018.
Ball M, Rutishauser HE. Food and Nutrition, Wahlquit ML (Ed.), p335-45,1997.
Abdullah, M., & Attia, F. N. Vitamin, C (Ascorbic Acid).
Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2015” , “T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031 , Ankara 2016.
<https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2013.3418> [Accessed 30 May 2020].
TürKomp, Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı, Versiyon 1.0
Vitamin C – A new player in regulation of the cancer epigenome. Seminars in Cancer Biology. J. Teng, A. P.-A. (2018).
Vitaminler Mineraller ve Sağlığımız, Yrd. Doç. Dr. Gülhan Samur Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008, Ankara.
