Başlangıç / Genel / C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? C Vitamini Ne İşe Yarar? Faydaları ve Görevleri Nelerdir?

C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? C Vitamini Ne İşe Yarar? Faydaları ve Görevleri Nelerdir?

C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? 

Bilinen en eski vitaminlerden olan C Vitamini dayanıksız ve hassas bir yapıya sahiptir. Askorbik Asit olarak da bilinmektedir. Suda çözünebilen vitamindir. Suda pişirme, kesme, pişirme, depolama, alkali halinde kayıplar oluşabilmektedir. C vitamini eksikliğinin sendromu ise skorbüttür. Skorbütün semptomları; dişeti kanamaları, yara iyileşmesinde gecikme ve morluklar olabilmektedir.

C Vitamini Kaynakları; turunçgil, çilek, portakal, brokoli, yeşil biber, maydanoz, roka, marul, ıspanak, lahana, limon, kivi gibi taze meyve ve sebzelerde daha sık bulunmaktadır.

C Vitamininin Görevleri Nelerdir?

İnsan vücudundaki protein olan kollajenin yapımında görev almaktadır. Kollajen bağ dokusu, kıkırdak dokusu, tendon gibi yapıları bir arada tutmakta görevlidir. C vitamini yara iyileşmesinde, sağlıklı diş eti oluşumunda çok önemlidir. Önemli bir antioksidan olan C vitamini sinir dokusunda hormonların üretiminde de görevlidir. Demir emilim ve kullanımında görev almaktadır. Fizyolojik stres durumlarında üriner sistemden C vitamini atılması artar. Bu nedenle vücudun C vitamini ihtiyacı artar. Böyle durumlarda immün sistem için C vitamininden zengin besinlerin alınması önerilir. Kanser hastaları gibi bazı sağlık sorunları olanların daha fazla C vitamini almaları hastalık sürecini olumlu etkilemektedir. Kalp-damar hastalıklarında koruma görevi yapar. Total kolesterol ve LDL (kötü) kolesterolü, trigliseritleri düşürmeye yardımcı olur. Skorbüt hastalığının önlenmesini sağlar. Yapılan çalışmalarda 1.500 mg C vitamini alanlarda gut hastalığına yakalanma riskinin takviye almayanlara göre ortalama %50 olduğu bulunmuştur. Serbest radikalleri azaltmaktadır. Astım semptomlarını azaltmaktadır. C vitamini düzeyi yüksek olanlarda %42 daha düşük inme riski olduğu gösterilmiştir. Yapılan çalışamalarda akciğer kanseri, ağız-mide-özefagus kanserleri, serviks kanseri, pankreas kanseri ve kolon kanserine karşı koruyucu etkisi gözlemlenmiştir. C vitamini, E vitamini, karoten ve selenyum alanlar, almayanlara göre daha az maküler dejenerasyon gelişimi saptanmıştır. Katarktı önleme ve tedavi etme etkileri bulunmuştur. Kronik hastalıklara karşı önleyici etkiye sahiptir. Kan lipidlerini dengeler. Gut hastalığında atakları önler. Bilişsel fonksiyonları düzenler. Bağışıklık sistemini güçlendirici etkiye sahiptir.

C Vitamini Fazla Kullanımı: Fazla alındığında yan etkilerinde; diyare ve konstipasyon gibi etkileri bulunmaktadır. Yüksek doz alındığında, böbrekte kalsiyum-okzalat taşları oluşabilir. Ciltte alerjik reaksiyonlar görülebilir.

C Vitamini Gereksinimi:C Vitamini Gereksinimi:

  • Kadın: 95 mg/gün
  • Erkek: 110 mg/gün

Besinlerin C Vitamini İçerikleri Ne Kadardır?

150g.-Çilek-85,5 mg

30g.-Maydanoz-47,7 mg

50g.-Yeşil Biber-117,5 mg

100g.-Kivi-43,7 mg

100g.-Limon-50,7 mg

130g.-Portakal-59,1 mg

100g.-Ananas-19 mg

100g.-Karalahana-35,3 mg

100g.-Domates-19,3 mg

100g.-Salatalık-8,0 mg

90g.-Mandalina-27,0 mg

100g.-Elma-12,0 mg

Kaynakça

Beslenme Bilgi Sistemi (BeBiS).

Prof. Dr. Ayşe Baysal, Diyet El Kitabı, Ankara, 2018.

Ball M, Rutishauser HE. Food and Nutrition, Wahlquit ML (Ed.), p335-45,1997.

Abdullah, M., & Attia, F. N. Vitamin, C (Ascorbic Acid).

Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2015” , “T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031 , Ankara 2016.

<https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2013.3418> [Accessed 30 May 2020].

TürKomp, Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı, Versiyon 1.0

Vitamin C – A new player in regulation of the cancer epigenome. Seminars in Cancer Biology. J. Teng, A. P.-A. (2018).

Vitaminler Mineraller  ve Sağlığımız, Yrd. Doç. Dr. Gülhan Samur Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Şubat 2008, Ankara.

Hakkında: Diyetisyen Beyza Özkan

İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da tamamladıktan sonra lise eğitimimi de İstanbul'da birincilikle tamamladım. 2017 yılında girdiğim Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nü 2021 yılında başarıyla bitirerek diyetisyen ünvanımı aldım. İstanbul Okan Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimime başladım. 2019 yılında girdiğim Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Yandal eğitimimi 2021 yılında başarıyla bitirdim. 2022 yılında ise Anadolu Üniversitesi Aşçılık programını bitirdim. Diyetisyen ünvanım ile de araştırdıklarımı ve öğrendiklerimi sizlerle paylaşmak ve mesleğe dair, katkı sağlayan güzel bilgileri beraber öğrenmek adına buradayım. Tüm okurlara keyifli ve iyi okumalar, sağlıklı günler diliyorum!

Buna da bakın

PCOS VE BESLENME

Polikistik Over Sendromu (PKOS) Nedir? İlk önce PCOS nedir? Hangi bireylerde daha sık görülür? Hastalığın …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.