Midemizdeki şüpheli misafir…

Helikobakter pilori ve Özellikleri?

Helikobakter pilori dünya genelinde yaygın olarak görülen patojendir.Gram negatif,kıvrımlı, spiral, hareketli bir bakteridir. Helikobakter pilorinin Konakçısı İnsandır. Midede mukıs tabakası içinde ve gastrik epitel tabakasının yüzeyine tutunur. Mide Florasını etkileyerek kolonize olup mide mukoza bütünlüğünü bozmaktadır.

Peki H. Pilori kendisini mide asitinden nasıl korur? H.pilori salgıladığı Üreaz Enzimi ile Üreyi Amonyağa dönüştürerek kendisini mide asitinden korumaktadır.

H.pilori Gastro-duodenal İnflamasyon neden olan ,gastrik duodenal ülsere ve atrofik gastrite yol açabilen bir bakteriyel patojendir.

H.pilori Dünyada en sık görülen enfeksiyonlardan biridir. Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı (%50 ) bu mikroorganizmayı taşımaktadır. Görülme sıklığı dünyanın değişik bölgelerine göre farklılıklar göstermektedir. İnfeksiyon oranı gelişmiş ülkelerde, gelişmekte olan ülkelere göre daha düşüktür.Türkiyede bu infeksiyon oranı %70- %80 civarındadır.En fazla erkeklerde görülmektedir.

H.pilori Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından 1.sınıf KARSİNOJEN olarak tanımlanmaktadır.

Bulaşıcı bir mikroorganizma mıdır?

Evet. Peki Bulaşma Yolları Nelerdir;

Kötü hijyen şartları
Temiz su kaynağı yetersizliği
Uygunsuz gıda kullanımı
Kontamine gıdalar ve içecekler
Tükürük,kusma ve dışkı maddesine doğrudan temas ile kişiden kişiye geçebilmektedir.

Kimler Risk Altında?

Düşük eğitim seviyesi
Düşük sosyo-ekonomik statü
Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde sağlık sorunudur.
En yüksek risk grubunda çocuklar bulunmaktadır. Çünkü H.pilori Çocukluk çağında kazanılan bir enfeksiyondur.Çocukluk döneminde vücuda alınan H.pilori uzun yıllar sonra bulgu vererek ortaya çıkabilmektedir.
Taze sebze meyve tüketimeyenler
Fast food tüketiminin fazla olması
Sigara kullanımı
Yetersiz ağız hijyeni

Helikobakter Pilori Belirtileri ?

Üst Karın Ağrısı
Şişkinlik
Bulantı ve kusma
yorgunluk
Katran renkli dışkı
Mide yanması,ağrısı
Az miktar yemek yedikten sonra tokluk hissi
Geğirme
Ağız kokusu

Helikobakter Pilori Hangi Hastalıklara Yol açar ?

Gastrit
Atrofi (mide duvarında incelme)
İntestinal Metaplazi (Kansere neden olabilecek hücresel değişiklikler)
Mide Kanseri
Mide ülseri (PUD)
Mide Lenfoması (MALT)
Metabolik Sendrom
İnsülün Direnci
Diyabet ve Komplikasyonları

Helikobakter Pilorinin İştah Üzerine Etkisi?

Helikobakter Pilorinin iştah üzerine etkisi Ghrelin ve Leptin Hormanlarının seviyesini etkileyerek olur. H.Pilori enfeksiyon olan bireylerde leptin ve Ghrelin Hormon seviyesi sağlıklı bireylere oranla daha düşük olduğu tespit edilmiştir.Böylece bireyin vücut ağırlığı azalmaktadır.

Helikobakter Pilori Ve Beslenme Tedavisi?

Mide kanserinin Risk faktörlerinden olan H.pilori ile beslenme ilişkisi hala araştırılmaktadır.Bazı besinler bu bakteri için risk faktörü iken bazı bezinler bu bakteriye karşı koruyucu olduğu düşünülmektedir.H.pilori enfeksiyonu, esansiyel mineral ve Vitamin (A.C,E ,B_12,) eksikliğine yol açabilmektedir. Bu yüzden sebze ve meyvelerdeki Flavonoidlerden ve antioksidanlardan faydalanılması gerekir.

Mikrobesin yetersizliği görülen hastalar ;Mikrobesin yetersizliğini giderecek besinler tüketmelidir yada takviye almalıdır.

Helikobakter Pilori Bakterisine Karşı Koruyucu Besin Önerileri

Probiyotikler

FAO ve WHO tarafından “Yeterli miktarda uygulandığında konakçıya yarar sağlayan canlı mikroorganizmalar “ olarak tanımlanmıştır.Birçok hastalığa karşı koruyucudur .Çünkü Bakterisit etkileri vardır.Yapılan çalışmalar sonucu 2 haftadan uzun süre Lactobacillus içeren probiyotik kullanımının tedaviyi desteklediği tespit edilmiştir.Probiyotikler gastrik asiditeyi ve mukozal bariyeri koruyarak enfeksiyonun zararlı etkilerini engellemektedir. Uzun süreli Antibiyotik tedavisi sonucu bağırsaklara verilebilecek olan zararları engellerler.Lactobacillus Fermentum,Lactobacillus Casei, Lactobacillus Acidophilus Ve Lactobacillus Brevis bu patojenle savaşmada en etkili probiyotiklerdir.

Fermente Yoğurtlar
Peynir
Turşu
Ekmek
Bira
Şarap
Kımız
Kefir

Sebzeler

Nişastasız sebzeler başta olmak üzere sebze tüketimi bu enfeksiyona karşı koruyucu olabilmektedir.Bundan dolayı Koyu Yeşil yapraklı sebzeler ve Flavonoidler bakımından zengin meyve ve sebze tüketilmesi gerekir.

Brokoli ; içindeki ” Sülforan ” adı verilen bileşik sayesinde H.Piloriye karşı etkilidir.
Turp
Kara Lahana ve Brüksel lahanası
Bamya
Sarımsak
Ispanak
Kuşkonmaz
Maydanoz
Soğan

Meyveler

Özelllikle güçlü bir Antioksidan olan C Vitamini olmak üzere içerdikleri antioksidanlar sayesinde H.Piloriye karşı etkilidir. Flavonoidler bakımından zengin meyve ve sebze tüketilmesi gerekir.

Böğürtlen
Kırmızı üzüm
Ahududu
Çilek
Kırmızı Erik
Kiraz
Nar
Elma
Portakal
Kuş Üzümü

B₁₂ Vitamini

H.pilori enfesiyonu bazı mineral ve vitamin eksikliğine ,emilim bozukluğuna yol açabilmektedir.B₁₂ Vitamini eksikliği Hiperhomosisteinemi,İskemik Kalp Hastalığı Ve Serebrovasküler Hastalıklar için risk oluşturur. B₁₂ Vitamini emilim bozukluğu Pernisiyöz Anemiye neden olabilir.B₁₂ Vitamini sadece hayvansal kaynaklarda bulunmaktadır.

Süt ve süt ürünleri
Kırmızı et
Kümes hayvanları
Balık
Yumurta
B₁₂ Vitamini ile zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıllar

C Vitamini (Askorbik asit)

İnsan organizmasında sentez edilmez ve besinlerden alınır. Askorbik asit Mide Asiditesini yükselterek H. Pilorinin aktivasyonunu engeller.Böylece Midede nitrat ve nitritlerden nitrozaminlerin oluşumunu engelleyerek mide kanseri riskini önler.

Turunçgiller (portakal,mandalina,greyfurt,ananas,çilek vb.)
Domates
Yeşil Yapraklı Sebzeler(brokoli,ıspanak,vb.)
Limon
Kivi

E Vitamini

H.Pilori enfeksiyonu olan hastalarda E Vitaminin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. E Vitamini ;Farklı biyolojik aktiviteleri olan Tokoferolleri ve Tokotrienolleri içerir. a- tokoferoller biyolojik membranların en önemli yağda çözünen antioksidanıdır.

Yağlı tohumlarda (ceviz,fındık,badem,yerfıstığı ,vb.)
Tahıllarda (buğday,mısır,pirinç,vb.)
Bitkisel yağlar (ayçiçek yağı,mısır yağ,soya yağı ,vb.)
Baklagiller

Demir

Yapılan çalışmalar H.pilorinin gastrik fizyolojisini olumsuz etkilediğinden Demir emilimini de olumsuz etkilediği görülmüştür.H.pilori demiri kullanarak demirin okside olmasını engellyen askorbik asit sekresyonunu azaltır. Ayrıca H.Pilori Hemorojik gastrite neden olduğundan kan kaybından dolayı demir eksikliğine neden olmaktadır. Bu yüzden hasta Demir takviyesi almalıdır.

Karaciğer,dalak,böbrek ve organ etleri
Yumurta
Balık
Pekmez,tahin
Kuru meyveler
kurubaklagiller
Yeşil sebzeler ( özellikle ıspanak )
Fındık,fıstık,susam

Bitkisel Orjinli Anti H.pilori Etkili Ürünler

Bazı besin maddelerinin ,bitkisel extratların içerdikleri fenolik bileşiklerin özelliklede Flavonoidlerin, resveratrollerin ;antimikrobiyel ,antioksidan ve antiinflamatuvar etkileri vardır.

Zencefil
Kekik
Meyan Kökü
Zerdeçal (kurkumin)
Brokoli
Kızılcık
Papatya
Sarı Kantaron
Şerbetçi Otu
Yeşil Çay
Propolis
Çörek otu
Elma Sirkesi

Bal

İçeriğindeki Hidrojen Peroksit ve non peroksit bileşenleri Antimikrobiyal etki gösterir.

Helikobakter Pilori Enfeksiyonu için Risk Faktörleri?

Yüksek Tuz Tüketimi ; Hem Gastrik mukozadaki H.Pilori kolonizasyonu arttırır hem de karsinogenez riskini arttırır.H.Pilori enfeksiyonu bulunan kişiler günlük tuz tüketimine dikkat etmesi gerekir.
Obezite ; H.pilori enfeksiyonu olan hastalarda tedavi sonrasında İştahta meydana gelen artışla (Ghrelin ve Leptin Hormonu sevisyesinin normal veya üst düzeye çıkması sonucu) birlikte vücut ağrlığında artış gözlemlenmiştir. Obezitenin ise Diyabet,Kardiyovasküler hastalıklar başta olmak üzere pek çok hastalığa zemin hazırladığı bilinmektedir.
Sosis,sucuk,salam gibi işlenmiş Besinler
Ketçap Mayonez,Burgerler
Kızartmalar
Cipsler,çerezler
Hamur İşleri
Rafine gıdalar
Asit içerikli içecekler
Şekerli Gıdalar
Kafeinli içecekler
Sigara
Beyaz Ekmek,makarna
Çikolata

Çok yağlı Proteinler ve Trans Yağ içeren gıdalar ; Mide asidinin üretimini arttırmakta ve mide zarındaki iltihaplanmanın yara oluşumuna (Gastrik Ülser) dönüşmesine neden olmaktadır. Bundan dolayı yağlı et ürünleri yerine yağsız et,balık,tavuk yada baklagiller ile az yağlı süt ürünleri gibi yağ oranı daha düşük olan proteinleri tercih etmek gerekir.

Kaynakça

S., Dehkordi, F. S., & Rahimi, E. (2014). Detection
of Helicobacter Pylori in various types of vegetables
and salads. Jundishapur Journal of Microbiology,
7(5). doi: 10.5812/jjm.10013

Güler, E. (2010). Helicobacter Pylori ve Deri. Türkiye Klinikleri Dermatoloji Dergisi, 20(3), 141-147.

Bae, M., Jang, S., Lim, J. W., Kang, J., Bak, E. J., Cha, J. H.,
& Kim, H. (2014). Protective effect of Korean Red
Ginseng extract against Helicobacter Pylori-induced
gastric inflammation in Mongolian gerbils. Journal
of Ginseng Research, 38(1), 8-15.

Lee, S., Kang, D., Shim, K. N:, Choe, J. W., Hong, W., Cho,, H., (2003). Effect of diet and Helicobacter pylori infection to the risk of early gastric cancer, 3(1), 162-168.

Özturan, A., Bilici, S., Gök Sargın, Z., Karakan, T., (2017), Helicobacter pylori enfeksiyonu olan bireylerde tedavi öncesi ve sonrası beslenme durumlarının değerlendirilmesi üzerine bir araştırma, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 20-31.

Özturan, A., Bilici, S.,. (2017). The Effects of Helicobacter Pylori Infection on Nutrition status and metabolism, Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 7(1), 84-90.

Mustafa Altındiş, Müjgan Özdemir,Helikobakter Pilori Ve Tanısı,Kocaeli  Tıp  Dergisi  (2003)

Helikobakter Pilori nedir? Beslenme durumuna ve Metabolizmaya Etkisi Nelerdir?