Hangi soruya cevap arıyorsun?
Lektin Nedir?
Lektinler, doğada bulunan karbonhidrat bağlayıcı ( gliko ) proteinlerdir. Lektinler, kümelenmiş hücre anlamına gelen aglutinat hücreleri ve karbonhidratları birbirine bağlar. Yapışkan protein olarak da bilinirler.
Lektin Ne İşe Yarar?
Lektin, hücrenin dışarıdan gelen yabancı maddeleri tanımasını sağlıyor. Hücre zarının dışındaki karbonhidratları hücre zarına bağlayan bir proteindir. Bitkilerde bulunan lektinler, bitkileri onları yiyebilecek hayvanlara ve mikroorganizmalara karşı korkur.
Lektin İnsan Vücudu İçin Neden Zararlıdır?
Yapılan çalışmalara göre, lektinleri sindirebilecek enzim bağırsaklarımızda yok. Bu da lektinlerin gastrointestinal sistemimizden sindirilmeden çıktığını gösteriyor.
Lektinler özellikle sistemik inflamasyon, sindirim problemleri, çölyak hastalığı gibi otoimmüm hastalığı olan bireylerde rahatsızlıklara neden olmaktadır.
Eğer sindirim ve emilim ile ilgili rahatsızlığınız varsa lektinler gastrointestinal sistemden sindirilmeden atılmak yerine, sindirim sistemini kaplayan hücrelerin membıran glikoliz gruplarına bağlanıyor ve bu etkileşimin sonucu bağırsak epital hücrelerinin kaybına neden olabiliyor. Ayrıca yapılan çalışmalara göre ;Epital hücrenin lümen zarına zarar verdiği, besin sindirim ve emilimini engelleyebildiği özellikle kalsiyum, demir, fosfor ve çinko temelli minerallerin emilimini bloke ettiği gözlemlenmiştir. Bunun yanında bakteri florasındaki değişiklikleri uyarır ve sindirim sisteminin bağışıklık durumunu etkiler. Sistemik olarak lipid, karbonhidrat ve protein metabolizmasını bozabilir, önemli iç organ ve dokuların büyümesini veya atrofisini teşvik edebilir ve hormonal ve immünolojik durumun değişmesine neden olabilir.
Yüksek Miktarda Lektin Tüketirsek Ne Olur?
Bağırsak bariyer fonksiyonları bozuk olanlarda ve otoimmün hastalığı olanlarda fazla miktarda lektin tüketildiğinde karın ağrısı, gaz sancıları, şişkinlik, bulantı, kusma, ishal gibi vücudun kendini koruyabilmek için gösterdiği belirtiler ortaya çıkar.
Bunların yanında özellikle yemekten sonra yorgunluk hissetmek, konsantrasyon güçlüğü, aşırı kaygı, eklem ağrısı, baş ağrısı, uyku düzensizliği de görülebilmektedir
Lektin Hangi Besinlerde Bulunur?
- Barbunya, fasulye, nohut, soya fasulyesi, mercimek, börülce gibi kuru baklagiller
- Tahıllar ;özellikle arpa, kiona, pirinç
- Yer fıstığı, kaju, badem
- Domates, patates, patlıcan, biber, mısır gibi besinler yüksek oranda lektin içerir.
Beslenmede Lektin Nasıl Azaltılır?
Ne Yapmalıyız ?
Sonuç olarak lektinler bağırsaklarımıza zarar veriyor ve otoimmüm hastalıkların oluşmasını tetikliyor. Özellikle bağırsak epital hücre fonksiyonları bozulmuş bireylerde lektinin tehlikeli bir glikoproteindir.
Lektin neredeyse tüm bitkisel kaynaklı besinlerde bulunmaktadır. Lektini tamamen beslenmemizden çıkarmamız vücudumuz için gerekli besin maddelerinin alımını da engelleyecektir. Lektin içeren besinleri tamamen çıkarmak yerine besinlerdeki lektin nasıl azaltılır başlığı altında anlattığımız tavsiyeleri uygulayabilirsiniz, dikkat ettiğiniz halde belirtileri göstermeye devam ediyorsanız kendinizi değerlendirip tükettiğinizde hangilerinin size daha çok dokunduğunu bulup o besinleri diyetinizden çıkarabilirsiniz.
Kaynakça
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25599185/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9137632/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15302522/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8955334/
https://doi.org/10.1016/S0014-5793(96)01154-4
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32104714/
