Süper Besin Desteği

Koenzim Q10  Yapısı ?

• Yağda çözünebilen vitamin benzeri bir benzokinon bileşiğidir.
• Koenzim Q10 kaynaklarda diğer kullanımları;     KoQ10, Ubikinol-10 ve/veya Ubikinon-10.
• Koenzim Q10  biyolojik dokularda hem indirgenmiş formda (ubikinol-10) hem de okside formda (ubikinon-10) bulunan bir redoks molekülüdür.
• Bütün hücrelerde bulunduklarından Ubikinon ve ubikinol Latincede “her yerde olan” anlamına gelen “ubiquitous quinone” dan türemiş ve bütün hücrelerde bulunması ile bağdaştırılmış terimlerdir .
• Vücutta enerji üretilen her hücrede bulunur.
• Hücredeki enerji üretimi sırasında kilit enzimatik reaksiyonlarda koenzim olarak görev yapan, her hücrede bulunabilen, yağda çözünen, vitamin benzeri bir bileşiktir.
• Koenzim Q10’un kimyasal formülü 2,3-dimetoksi-5-metil-6-dekaprenil-1,4-benzokinon’dur.
• Hücrede enerji üretiminin, bir çok anahtar enzimatik basamağında, koenzim olarak görev alır. Koenzimler, kıyasla daha büyük ve kompleks enzimlerin aktivite için mutlak gereksindikleri kofaktörlerdir.

Koenzim Q10 Fonksiyonları ?

• Mitokondriyal Solunum Zincirindeki Rolü (elektron transport sistemi):  Elektron transfer zincirinde yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinde görev yapan enzim sistemlerinin aktiviteleri için gerekli bir koenzimdir.  Yapısındaki kinon grubu koenzim Q10’a elektron taşıyıcısı özelliğini kazandırır.                                                           Redoks özelliği ile elektronların taşınmasını sağlar.  Bu sırada çok önemli biyolojik enerji olan ATP üretilir.              Koenzim Q10 hücresel enerjinin üretilmesinde önemli bir rol oynar.
• Plazma Membran Redoks Sistemindeki Rolü ( plazma membranı,
  lizozom): Ökaryotik hücrelerin plazma membranları NADH oksidaz içermektedir. Lizozomlarda, lizozomal lumen içine proton naklinde rol alan, NADH-bağımlı KoQ redüktaz bulunur. Sitozolik NAD+/NADH oranının düzenlenmesinde de görev alır.                                                   Membran stabilitesinin sağlanmasında görev alır.
• Antioksidan Fonksiyonu:Koenzim Q doğal olarak bulunan, lipidlerde çözünebilen önemli bir antioksidandır.
• Hücre büyümesinin ve apoptosisin kontrolünde fonksiyonları vardır.
• Endotelyal Fonksiyonu:İnsanlarda arterlerin endotelyal fonksiyon bozukluğuna yol açan kardiovasküler ve diabetes mellitus gibi hastalıklarda KoQ10 uygulanması sonucu endotelyal fonksiyonda
  önemli gelişme olduğu görülmüştür .

Koenzim Q10 Ve Enerji Üretimi ?

Vücudumuzda enerji ihtiyacı çok olan;

• Kalp
• Karaciğer
• Böbrek ‘te CoQ10 konsantrasyonu yüksektir.

Koenzim Q10 ‘un Hastalıklarla ilişkisi?

Sağlıklı bireylerde KoQ tüm hücrelerde sentezlenir. Yaşlanma ve hastalıklara bağlı olarak kanda KoQ düzeyleri düşüş göstermektedir. Düşük
KoQ seviyesi, dışarıdan verilen KoQ ile bazı dokularda normal seviyesine geri çıkabilmektedir.

• Nörodejeneratif Hastalıklar :   lipofilik antioksidan olan KoQ’ nun,Alzheimer hastalığında görülen amiloid peptid oluşumunu, nekroz ve apoptozisi geciktirdiği tespit edilmiştir.
• Diyabet  Koenzim Q10 bu hastalarda hasar oluşumuna neden olan bileşikleri adeta ortamdan süpürür atar. Diyabetik  hastalarda koenzim Q10 takviyesinin kan şekerini düzenlediği bulunmuştur. Ayrıca yağları enerjiye dönüştürür, böylece yağ hücrelerinin birikimini azaltır ve şeker hastalığının başlıca risk faktörü olan obeziteyi önler.
• Yüksek tansiyon Koenzim Q10 ,40 yıldır yüksek kan basıncı (hipertansiyon) tedavisinde kullanılmaktadır. Kan basıncını nasıl düşürdüğü ile ilgili mekanizma bilinmemektedir.Fakat bir teori periferik resistansı azaltan nitrik oksiti koruduğu ile ilgilidir.Nitrik oksit periferik arterleri genişletir ve bu sayede kan basıncını düşürür.
• Kanser  Koenzim Q10 serbest radikallerle savaşır, sağlıklı hücrelerde ise enerji üretimini artırarak vücut direncini de artırır, böylece kanserden korur.
• Karaciğer hastalıkları Akut hepatik hasarda lipid peroksidasyonunun arttığı,  AST ve katalaz aktivitesi ile TNF-alfa  ve NADH  değerlerinin düştüğü tespit edilmiştir. Koenzim Q10 uygulamasının akut hepatotoksisite üzerine koruyucu etkisi olduğu ve karaciğerlerin histokimyasal incelenmesinde iyileşme gözlendiği bildirilmiştir.
• Yaşlanma 40 yaş sonrasında koenzim Q10 takviyesi alınması veya koenzim Q10 kremlerinin cilde uygulanması antioksidan sistemi destekler, zararlı faktörlerin etkilerini ortadan kaldırır, nemli ve diri bir cilt sağlar, kırışıkları azaltır. Ayrıca koenzim Q10 takviyesi cildin sıkı olmasını sağlayan kolajen liflerini aktif hale getirir.
• Fertilite   Koenzim Q10 antioksidan özelliklerinden dolayı astenozoospermia (Sperm motilitesinin azalması) tedavisinde pozitif bir rol oynar.
• Kardiyovasküler hastalıklar
• Kas hastalıkları
• Göz hastalıkları
• Endokrinolojik hastalıklar

Koenzim Q10 Kaynakları ?

Koenzim Q10 endojen ve eksojen olmak üzere iki kaynakta bulunur.

• Endojen Koenzim   ; Koenzim Q10 sentezi endoplazmik retikulumda başlar ve golgide tamamlanır, buradan hücredeki diğer lokalizasyonlara dağılır.      Endojen koenzim Q10, insan dokularında en yüksek konsantrasyonda kalp,karaciğerve böbrekte  bulunur, en düşük konsantrasyonu akciğer dokularındadır. 
• Eksojen Koenzim  ; diyetten sağlanır.En zengin kaynakları somon, ton balığı gibi yağlı balıklar, kırmızı et ve yumurta. Bitkisel besinlerden ise ıspanak, brokoli, karnabahar, portakal, çilek ve Antep fıstığı en fazla koenzim Q10 içeriğine sahip olanlardır.Koenzim Q10 için önerilen bir alım miktarı (DRI-RDA belirlenmemiştir.
• Koenzim Q10 gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza günlük alım miktarını danışmanız gerekir.
• Koenzim Q10 ‘un Tirozin amino asitinden sentezlenmesi, en az 7
  vitamin ve bir çok eser elementin gerektiği çok aşamalı bir reaksiyon zinciridir.

Not :  B2, B3, B5, B6, Folik asit, B12 ve C vit.  eksiklikleri  sekonder olarak CoQ10 eksikliğine neden olmaktadır.

Koenzim Q10 Ve Fiziksel Performans?

CoQ10’un oral kullanımı enerji üretimindeki rolüyle Kas fonksiyonlarının düzenlenmesine destek sağlar,Yorgunluk hissini ortadan kaldırırve fiziksel performansı arttırır.

Neden Koenzim Q10 Takviyesi Düşünülmelidir?

Çünkü besinlerden aldığımız Koenzim Q10’un  suda çözünürlüğünün düşük olması nedeniyle vücut dokularındaki bu maddenin çok azına katkıda bulunur. Böylece  dokular yeterince yarar sağlayamaz. 

KAYNAKÇA

1. Garrido-Maraver, J. (2014). Clinical applications of coenzyme Q₁₀. Frontiers in Bioscience
2. Turunen M., Olsson J., Dallner G., 2004. Metabolism and function of coenzyme Q.Biochimica et Biophysica Acta, 1660, 171-199.
3.  Peter H. Langsjoen, MD.,F.A.C.C. (2008) Introduction to Coenzyme Q10
4. Sayıner S , Kısmalı G . Koenzim Q ve Hastalıklar ile İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi. 2016; 11(2): 0-0.
5. Toprak, K , Ayaz, A . (2019). Koenzim Q10 : Biyolojik Aktivitesi ve Sağlık Üzerine Etkisine Güncel Bakış . Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal , 6 (2) , 95-111 . DOI: 10.21020/husbfd.450217