Günümüzde özellikleri belirlenen 18 adet ceviz türü bilinmektedir. Bunların en önemlisi ve üstün meyve kalitesi ile ceviz denildiğinde ilk akla gelen, “Anadolu cevizi”, “İran cevizi” ve “İngiliz cevizi” olarak da bilinen Juglans regia’dır. Yabani formdaki ceviz türleri dünyanın birçok yerinde yetişmektedir. Ancak cevizin anavatanı, kimine göre İran’ın Ghilan bölgesi, kimine göre ise Çin’dir.
Ceviz beslenmemizde sıkça bulunur ve besleyici özellikleriyle uzun süredir tanınmaktadır. Ceviz, tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerinden zengindir. İçerisinde esansiyel yağ asitlerine ek olarak yağda çözünen vitaminlerden A ve E, suda çözünenlerden B1, B2, C, folik asit, pantotenik asit ve niasin, minerallerden; demir, magnezyum, bakır, çinko ve fosfor da içermektedir.
Nüfus artışı ve nüfus yaşlanmasının birleşimi nedeniyle, kronik nörodejeneratif bozuklukların görülme sıklığı da artmış bulunmaktadır. İngiliz cevizi fitokimyasal bakımından zengindir ve beyin sağlığına potansiyel faydalar sağlamaktadır. Cevizlerde bulunan polifenolik bileşikler beyin hücreleri üzerindeki oksidan ve enflamatuar yükü azaltmaktadır.
Özellikle, Asya kıtasında yaşayan insanların kültüründe ceviz halen beyine benzeyen görünüşü ve içerdiği yüksek miktardaki omega-3 yağ asitleri ile bir beyin gıdası olarak anılmaktadır. Ceviz üzerine yapılan çalışmalar, günlük ceviz tüketiminin kandaki lipoprotein seviyesini en uygun şekilde etkilediğini ve toplam kolesterol seviyesini düşürdüğünü göstermektedir. Ceviz ayrıca kolesterole yapısal olarak benzeyen fitostereollerce de zengindir.
Fitosteroller kolesterolün bağırsaklarda emilimini engellemekte; böylece, toplam plazma kolesterolünün ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL)’lerin seviyelerini düşürebilmektedir. Bir insan beyninin yaklaşık % 60’ı yapısal karakterli yağlardan meydana gelmektedir ve insan beyninin düzgün ve kesintisiz bir şekilde çalışabilmesi için bu yapısal yağlara özellikle de omega-3 yağlarına ihtiyaç duymaktadır.
Epidemolojik çalışmalar depresyon oranlarındaki artış ile azalan omega-3 tüketimi arasında bir bağlantının olduğunu öne sürmektedir.
Cevize Günlük Beslenmenizde Yer Vermenizin Başlıca Nedenleri:
Düzenli bir şekilde ceviz tüketmek içerisindeki antioksidanların sayesinde kansere yakalanma riskini ve sinir sistemine zarar veren nörolojik hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır.
İnsan beyninden salgılanan melatonin hormonunun vücut için kullanıma hazır formu cevizde bulunmuştur. Bu hormonun eksikliği ile uyku problemleri oluşabilmektedir. Ceviz tüketimi kandaki melatonin seviyesini arttırarak bu sorunların ortadan kalkmasına fayda sağlamaktadır.
Trigliserit ve LDL’yi düşürürken HDL’yi arttırarak kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltır.
Hücre yenilemesi özelliğiyle cildin daha canlı bir görünüme sahip olmasını sağlar.
Kan şekeri regülasyonunda önemli bir rol oynamaktadır.
Ceviz anti kanser, tonik, kan temizleyici ve detoksifikasyon ajanı olarak tarif edilebilir.
Bunların yanı sıra ceviz içinin; taş dökücü, idrar söktürücü olduğu, astım, kronik öksürük ve kansızlığa iyi geldiği, hamilelik boyunca kusmayı önlediği de bilinmektedir.
Yüksek kaloriye sahip olmasından kaynaklı tüketim miktarına dikkat edilmelidir, kilo alımında etkilidir.
Hasine Dursun
Kaynakça:
Poulose, S. M., Miller, M. G., & Shukitt-Hale, B. (2014). Role of walnuts in maintaining brain health with age. The Journal of nutrition, 144(4), 561S-566S.
Blomhoff, R., Carlsen, M. H., Andersen, L. F., & Jacobs, D. R. (2006). Health benefits of nuts: potential role of antioxidants. British Journal of Nutrition, 96(S2), S52-S60.
Sabaté, J., Cordero-MacIntyre, Z., Siapco, G., Torabian, S., & Haddad, E. (2005). Does regular walnut consumption lead to weight gain?. British Journal of Nutrition, 94(5), 859-864.
Zibaeenezhad, M. J., Shamsnia, S. J., & Khorasani, M. (2005). Walnut consumption in hyperlipidemic patients. Angiology, 56(5), 581-583.
Fitschen, P. J., Rolfhus, K. R., Winfrey, M. R., Allen, B. K., Manzy, M., & Maher, M. A. (2011). Cardiovascular effects of consumption of black versus English walnuts. Journal of medicinal food, 14(9), 890-898.
Anderson, K. J., Teuber, S. S., Gobeille, A., Cremin, P., Waterhouse, A. L., & Steinberg, F. M. (2001). Walnut polyphenolics inhibit in vitro human plasma and LDL oxidation. The Journal of nutrition, 131(11), 2837-2842.
Sánchez-González, C., Ciudad, C. J., Noe, V., & Izquierdo-Pulido, M. (2017). Health benefits of walnut polyphenols: An exploration beyond their lipid profile. Critical reviews in food science and nutrition, 57(16), 3373-3383.
Ergun, M. (2008). Sağlıklı bir yaşam tarzı için ceviz.
