Başlangıç / Anne & Çocuk / İştahsız Çocuklarda Beslenme Nasıl Olur?

İştahsız Çocuklarda Beslenme Nasıl Olur?

İştah Nedir? Nelerden Etkilenir?

İştah yiyeceklere karşı duyulan istektir. Besinlerin görünümünden, kokusundan ve daha önceki tadımlardan etkilenmektedir. İştahsızlık ise, yiyecek alımının azalmasıdır.

Her yaş grubunda görülmekle beraber, en sık rastlanılan yaş aralığı 1-6 yaş arasıdır. İştahsızlığın bir çok faktörü olabilir, hastalık da bunlardan birisidir. İştahsızlığın nedeni belirlenmeli ve buna göre bir uzmana danışılarak tedavi yöntemi belirlenmelidir.

İştahsızlığın Nedeni Ne Olabilir?

  • Konjenital kalp hastalıkları, nörolojik problemler, kronik enfeksiyonlar, gastroözefajiyal reflü, malabsorbsiyon, kistik fibrozis gibi hastalıklar iştahsızlıkta fiziksel nedenler etkili olabilir.
  • Endokrinolojik bozukluklar; endokrin sistem iştah kontrolü ile yakından ilişkilidir. Bazı hormonlar iştahın düzenlenmesinde rol almaktadır. Örneğin; mideden salgılanan Ghrelin hormonu iştahı arttırır. Nesfatin-1 yine besin alımında etkili olan, tokluk molekülüdür.
  • Bağırsak parazitleri ve gastrointestinal sistem rahatsızlıkları; anoreksiya, malabsorpsiyon, kilo kaybı, malnütrisyon ve anemi ile sıklıkla ilişkilendirilmektedir. Ve bu nedenler yine iştahsızlığa neden olan durumlardır.
  • Disfaji (yutma güçlüğü)
  • Gelişimsel gerilik
  • Psikolojik nedenler
  • Vitamin ve mineral eksiklikleri; Demir eksikliği, iştah düzenleyici hormonlar ile etkileşim içesinde olduğundan, iştahsızlık gelişebilir. Çinko eksikliğinde de iştahsızlık görülebilmektedir.
Yanlış beslenme uygulamaları; uyanıkken besin alımını reddetme veya az beslenme durumu oluşacağından “gece beslenme”, besin alımının reddedilmesine rağmen sürekli besleme veya son bir parça daha vermeye çalışma gibi “baskılayıcı davranış”, ağzını açması için zorlayıcı davranışlar, açlık veya tokluk durumlarını gözetmeksizin “düzenli besleme”, yemekleri dikkat dağıtarak yedirmeye çalışma, yemek yenilmemesine rağmen “yemek süresinin uzatılması”

 

Çocuklarda İştahsızlık Durumunda Ne Yapılmalı?

İlk adım beslenme öyküsü ve aileden bilgi alınmalı, mümkünse gözlem yapılmalıdır.

İştahsızlığa neden olan hastalık veya malnütrisyon varlığının tespiti için yapılan fiziksel muayene ve vücut ağırlığı, boy ve baş çevresi gibi antropometrik ölçümleri alınmalıdır.

İştahsızlık, yemek seçme ve beslenme korkusu gibi durumlar birbirinden ayrılmalıdır.

İştahsızlık hastalığa bağlı ise buna göre tedavi ve beslenme planı belirlenmelidir.

Hastalığa bağlı bir neden yoksa çocuğun büyüme ve gelişme durumuna, karakteristik özelliklerine ve iştahsızlık sınıflanmasına göre çeşitli beslenme önerilerinde bulunulabilir.

Yemeyi teşvik edici besinler önerilebilir.

Ana ve ara öğün sayıları 5 öğün olmalı ve öğün aralarında su dışında herhangi bir sıvı verilmemelidir.

Aile yemek için belli zaman ve düzen oluşturarak çocuğa örnek olmalıdır ve yemek konusunda belli sınırlar oluşturmalıdır.

Çocuğun sevdiği bir kişi tarafından beslenmesi, çocuğu yemeye teşvik edebilir.

Yemekler çocuğu zorlamadan sunulmalıdır.

Yiyecekler dikkat çekici olmalı, örneğin yemeğe çocuğun sevdiği şekiller verilebilir, hazırlık aşamasında çocuk dahil edilebilir.

Sebze sevmeyen çocuklar için, sebzeler çeşitli soslarla sunulabilir.

Yüksek derecede yemek seçiciliği olan çocuklar için, terapistler ile işbirliği yapılabilir.

Özellikle yüksek derecede yemek seçiciliği olan çocuklarda güven oluşturulmalı ve besin çeşitliliği arttırılmalıdır. Bu aşamada birbiri yerine geçen besinler kullanılabilir.

Beslenme korkusuna (food neofobi) sahip olan çocuklarda, korkuya neden olan besin araştırılmalıdır.

Ayrıca beslenme ortamı, beslenme ekipmanı (tabak, çatal, bardak vb.) değiştirilebilir.

 

Diyetisyen Çağla Mangaloğlu

 

Kaynak


Kadriye Toprak, Gülhan Samur, İştahsız Çocuk, Güncel Pediatri, JCP2019;17(2):314-324

Hakkında: Diyetisyen Çağla Mangaloğlu

2015 yılında kazandığım Haliç Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünden 4 yıllık lisans eğitimi sonunda, tezimi "Tip 1 Diyabetlilerde Ara Öğün Alışkanlıkları" üzerine tamamlayarak Diyetisyen ünvanıyla 2019 yılında mezun oldum. Özel FSM Tıp Merkezi, Özel Atlas Hastanesi, Sarıyer Hamidiye Etfal E.A.H, Dr. Siyami Ersek Kalp ve Damar Cerrahisi E.A.H, İstanbul Üniversitesi ÇAPA Tıp Fakültesi ve Dyt. Duygu Yeni Danışmanlık Ofisi gibi çeşitli kurum ve kuruluşlarda stajlarımı tamamladım. Öğrenim hayatım boyunca bir çok projeye ve seminere katılmış, sertifika, ödül ve dereceler elde etmiş bulunmaktayım. 2017 yılında kayıt yaptırdığım Anadolu Üniversitesi Gastronomi bölümünde halen eğitimimi sürdürmekteyim. Haziran 2019 tarihinden beri Online Beslenme Danışmanlığı hizmeti vermekteyim. Hem bilgilerimi ve öğrendiklerimi sizlerle paylaşmak hem de yeni bilgiler öğrenmek için sizlerleyim.

Buna da bakın

Besin Reklamlarının Beslenme Tercihleri Üzerine Etkileri

Çocukluk çağı obezitesi sıklığı git gide artan bir sağlık sorunudur. Yaygınlaşan teknoloji kullanımı da obezitenin artmasında önemli etkilere sahip bir faktördür.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.